Obama’nın son söylemleri Amerikan seçmenini derinden etkilediği gibi içerdiği mesajlar bakımından da haklı olarak dünya kamuoyunun bütün ilgisinin bu söylem üzerinde yoğunlaşmasına neden oldu. Zira söylemde öne çıkan unsur; Marshall ve Truman doktrinlerine atıf yapıyordu. Bu doktrinler Amerika’nın “soğuk savaş” adıyla bilinen dönemlerde Sovyetler Birliği’nin özellikle Avrupa ülkeleri başta olmak üzere dünya devletleri üzerinde izlediği yayılmacı politikaların önünü kesmek amacıyla geliştirilmiş doktrinlerdi.

Bunlardan Truman doktrini ise Yunanistan ve Türkiye’ye askeri yardımların yapılarak konumlarının güçlendirilmesi amacını taşıması bakımından bizim için özel bir öneme sahip olmalıdır. Çünkü o dönemlerin Amerikan beklentilerinin önünde en büyük rakip olan Rusya’ya coğrafi yakınlığımız, doğal olarak bizi ve komşumuzu Rusya’nın açık bir hedefi haline getiriyordu.

Büyük bir dünya savaşının hemen ardından dünya üzerinde baş gösteren sıkıntı ve yoksulluk, söylemlerini bu kitle psikolojisine uyarlamış olan Rus ideolojisinin zorlanmadan kabul görmesine neden oluyordu. Amerika, Avrupa devletleri arasında yayılıp benimsenmeye başlayan bu ideolojinin önünü alabilmek için Avrupa ülkelerine o dönemde milyarlarca dolar yardım yapar. Bir süre sonra bakar ki karşılıksız olarak yapılan bu yardımların ardı arkası kesilmiyor, bu, bu şekilde sürdürülebilecek bir politika olmayacak. Bunun üzerine çok ince bir diplomasiye dayanan o meşhur Marshall doktrinini geliştirir. 5 Haziran 1947 tarihinde Amerikan Dışişleri Bakanı George Marshall’ın Harvard Üniversitesi’nde verdiği söylemde esasları açıklanmış olan bu doktrine göre Avrupa ülkelerinin kendi aralarında ekonomik bir işbirliğine girişmeleri öngörülüyor, herhangi bir şekilde bu işbirliğinin ekonomik açıdan vereceği maddi açıkların ise Amerika tarafından kapatılması prensibine dayanıyordu.

Marshall Planı adını alan teklif, 27 Haziran 1947 tarihinde Paris’te yapılan bir toplantıyla görüşüldü. Ardından, 12 Temmuzda 16’lar konferansı adı verilen ve İngiltere, Fransa, Belçika, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Türkiye, Hollanda, Luksemburg, İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç, Danimarka, İsveç’in katılımıyla değerlendirilen teklif, “Avrupa Ekonomik Kalkınma Programı” adı altında toplantıya katılan devletlerin bu teklifi kabul ettiğinin onayı anlamına gelen bir rapor olarak aynı yılın 22 Eylülünde Amerika’ya sunulur.

Bu rapor üzerine Amerika, 3 Nisan 1948’de Dış Yardım Kanunu çıkararak aynı yıl içerisinde bu 16’lara 6 milyar dolarlık yardım eder ve bu yıllar boyunca devam eder.

Obama Amerikan seçmeni üzerinden sanırım dünya kamuoyu’na da bir mesaj vermektedir. Verilen mesaj ne olabilir? Amerika’nın son yıllarda izlediği bu şiddet politikalarından artık vazgeçeceği mi? Onca yıkım ve felaketin ardından, kontrol altına alınmış petrol ve enerji kaynaklarından elde edilen imkânların, bu politikaları destekleyen ve desteklemeyi sürdürecek olan ülkelerle kısmen paylaşılabileceğinin mesajı mıdır bu? Yoksa, tehdit algılamasının hala Rusya üzerinde yoğunlaştığının mı!

Petrol ve enerji kaynaklarını ellerinde bulundurmasına rağmen bunları kontrol etme imkanına hiçbir zaman sahip olmamış Ortadoğu halkının elinden bunların alınmasından sonra o büyütülen fobi algılamasının bir hata olduğu söylemi mi!

Dünya kamuoyu nezdinde günah çıkarma teşebbüsünüz ne kadar inandırıcı olacaktır! Olacaktır eminim bundan, zira, oyunun bir parçası haline gelmeye hazır kabiller maalesef hiç eksik olmuyor ki yeryüzünden.
Aydın AKDENİZ
aakdeniz1965@hotmail.com
http://blog.milliyet.com.tr/Blogger.aspx?UyeNo=772664