Toplumumuzun eþek ile muhabbetini bilmeyenimiz yoktur. Hele kýrsal bölgelerde doðmuþ ve büyümüþlerimiz bana daha yürekten hak verir inanýn. Fýkralara, mizaha malzeme olmasý onun cývýklýðýndan kaynaklanmaz aksine insanoðlunun vefasýzlýðýnýn bir niþanesidir bu durum. Bunun yanýnda eþeklerin kadrini bilmeyenler kadar ona hak ettiði deðeri verenlerde vardýr, hem de eskiden beri. Bunlardan biride divan þiirinin usta kalemi Þeyhi’ dir. Ne der usta divan edebiyatý þairi bir þirinde:

(*) Bir eþek var idi zaif ü nizâr

Yük elinden kati þikeste vü zâr

Sadece yukarda adý geçen þair ve þiirle de sýnýrlý deðildir eþek edebiyatý. Yine ayný kaynakta þunlar yazýlý: “Þeyhi`den Ziya Paþa`ya kadar Divan edebiyatýmýz eþeksever bir edebiyattýr;-Tabii Mevlana` yý unutmadan...” diye devam ediyor yazý. Þimdi bu konuya nereden geldiðimin gerekçesini anlatmaya çalýþayým size. Ahmet Ýnam bir günlük gazetenin yazarýdýr bunu çoðumuz biliyoruz. Ayný zamanda kendi deyimi ile (**)“eþek ilmi “ yolunda yürüyen ve Türkiye’de belki de bir baþka örneði olmayan bir yüce zattýr. Eþekliðin baki olduðu bariz bir gerçek… Yani eþekliðin tarihi eþeklerin tarihi ile baþa baþ bir seyir izlemekte demek hiçte abartý olmaz. Eþeklik belli bir coðrafyaya mal edilemeyecek kadar evrensel bir kavramdýr. Burada bunun en iyi örneklerinden birine Jean Buridan`ýn(***) (1298–1366 bir hikâyesine deðinmemek olmaz.” Açlýk ve susuzluktan kýrýlan eþeðin bir tarafýna bir yulaf sepeti, bir tarafýna da bir su kovasý konur. Eþek o periþanlýk içerisinde bir türlü hangisinden baþlayacaðýný bilemez. Seçme iradesini gösteremediðinden de açlýk ve susuzluktan ölür.” Asýrlar öncesinden eþeklik üzerine güzel bir saptama.

Eþekler ölür eþek cennetini boylarlar ama eþeklik ölmeyen bir kavram olarak varlýk ve geçerliliðini hep sürdürecektir. Yazýma Ahmet Ýnam ustanýn satýrlarý ile son vermek istiyorum.

“Þu aralar ülkemizde eþek bilim açýsýndan çok deðerli gözlemlere olanak veren olaylara þahit olmaktayýz ki buna bilimimizde 'fikrin hamakat tepmesiyle berhava olmasý' diyoruz.” Diyor usta kalem biz onun yazdýklarýný size aktardýk. Aklýnýzda yinede bir yerlerde þüpheniz var ise biz yine yineleyelim kötü bir maksadýmýz yok. Bir eþeklik yaptýk ise eþekliðimize verile…

Bir anýmsatma, Onos: Eski Yunancada eþek anlamýna gelmekte.

(*) http://www.tumgazeteler.com/?a=4850691

(**)http:// www.aksam.com.tr/2009/04/27/yazar/12533/ahmet_inam/esek_guzel_gozludur.html

(***)http:// www.tumgazeteler.com/?a=967581