HACI MUSTAFENDÝNÝN ÖLÜMÜ


     Belediye hoparlöründen “Zoorrt!” diye bir ses duyulunca, ilçe halký deðiþik þeyler düþündü: “Bað-Kurcular olmalý, karnemi yenileteyim” deyip, saðlýk karnesini aramaya koyulanlar; “Deterjancýdýr” deyip çamaþýra kalkýþanlar; aðýzlarýnýn sularýný akýta akýta “Sakarya taraflarýndan ayva satmaya gelmiþlerdir” diye düþünenler oldu. Hatta bu sonunculardan kapýnýn önünden geçerse ip sallayýp alýrým, deyip sepet aramaya koyulanlar bile oldu.
Hayýrsever iþadamý Mustafendinin öleceði hiç kimsenin aklýndan bile geçmemiþti. Ta ki “Ayakkabýcý Ali Deðirmenci’nin babasý, koltukçu Nuri Baycan, pamuk tüccarý Faik Sezgin’in kayýnpederi, Mustafa Deðirmenci, Naim ve Yasin Sezgin’in biricik dedeleri, ilçemiz eþrafýndan zahireci Hacý Mustafa Deðirmenci vefat etmiþtir, Allah rahmet eylesin” sözleri duyuluncaya dek.
     “Zoort!” diye açýlan hoparlör sert bir “taaak!” sesiyle kapandý. Her ne kadar eþi Aliye haným, torunlarý Ayþe ile Filiz Deðirmenci, Melda, Selda, Ferda ile Gülsin Sezgin’in adlarý okunmadýysa da, bu adetten olmadýðý içindi.

     …

     Oðlu Ali ile damatlar uzun süredir görüþmediklerinden birbirlerini gözucuyla izliyorlar; yüzyüze gelince cenazede olmanýn getirdiði yanýk tebessümü eksik etmiyorlar; önlerine dönünce, anlaþýlmaz homurtular çýkarýyorlardý. Ali ile damat Faik’in homurtularý kalýnca, damat Nuri’ninki incecikti; aslýnda onunkine homurtudan çok inilti denebilirdi. Eniþtelere ýsýnamayan Ali, özellikle pamukçu Faik hiç sevmezdi. O’na göre Faik eniþte hiç bir iþe yaramaz, emek harcamaz, yalnýzca parsayý toplardý.

     …

     Faik eniþte de kayýnbiraderi Ali’den, hele hele kaynanasý Hacý Aliye Haným’dan hiç mi hiç hazzetmez, fýrsatýný bulsa bir kaþýk suda boðmak isterdi. Babasýyla Ali’nin arasýný açmak için yýllarca planlý çalýþmalar yapmýþ, sonunda onu ilçeden kaçýrtmayý baþarmýþtý. Hacý Aliye tüm çabasýna raðmen buna engel olamamýþtý. Cenazenin baþýnda herkes feryatlar ederken, Faik bir anaya bir oðula bakýp, kendi geleceði için gözyaþý döküyordu. “Yandým ki ne yandým; bu sarý it, yirmi yýl hangi cehennemde sürttüyse bulundu geldi; evlat olduðunu mu anýmsadý ne? Ah babacýðým, sen çöplüðü bu tüyübozuða býrakacak yiðit miydin? Haydi bunun kuyruðuna bir diken kýstýrdýk; çok þükür o yeteneðimiz var. Ya bu sözde Hacý Haným? Her fandirifittanlýðý yaptý, þimdi Hacý Ana oldu. Ben bu katil suratlý karýyla nasýl baþederim babaa! Üstelik kaçak oðlan da baþýnýn tacý, baþý altýnda kalasýnýn.” Faik dinlenip dinlenip “Bu cadýyý niye önden göndermedin babaa!” diye diye için için feryadediyordu ki, Hacý hanýmla gözgöze geldiler. Ýçinden “Karý dediðin önden gidip kocasýna yer yatak hazýrlamaz mý, dünyaya kazýk mý çakacaksýn?” diye sürdürdü haykýrýþlarýný.
     Hacý haným bir an dikkatli bakýnca “Þimdi yaktým çýraný!” diyormuþ gibi geldi Faike. Ýçin için de olsa baðýrýp çaðýrmayý kesti bir anda.

     …

Camide de kayýnbirader Faik eniþte hiç yan yana gelmediler. Aralarýnda hep öteki eniþte, Nuri oldu.

      …

     “Helal olsun!”     
Bu söze koþulsuz katýlmayan, çekince koyan tek kiþi Faik eniþte idi. “Helal olsun da babacýðým; bari þu Hacý Ana’yý da yanýna alaydýn, yalnýzlýk duymazdýn.”

      ...

     Gömme sýrasýnda oðul Ali çok gayretli görünüyor; son anda iki kürek toprak atýp görüntüyü kurtaran Faik bir yandan da, “Sanki babasýyla yirmi yýldýr konuþmayan bu deðildi.” diye geçiriyordu içinden. Ali de onun hiçbir iþe el atmayýþýný, hep kýyýdan geçiþini izliyor, babasýnýn söðüþleniþini düþünüyordu. Öyle ya, bu adam yüzünden evinden barkýndan olmuþ, babasýna yaklaþmak istedikçe, onun engeline takýlmýþtý.
     Hoca dualar ederken bunlar, çevreye belli etmeden, içten içten dualarý kendilerine uyarlýyor, herkesle birlikte amin diyorlardý.
     - Ali: Babam buna yirmi yýldýr neler kaptýrdý kimbilir? Madrabaz ya, takla ata ata elinde avucunda ne varsa almýþtýr. Aamiiin.
     - Faik: Bu sýtrasýz tüyübozuðun mekanýný da tez cehennem eyle yarabbi. Aamiiin.
     - Ali: Bu üçkaðýtçýnýn yüzü yalnýz adam kazýklayýnca güler. Geberince para desenli üçkaðýtçý anýtý diktireceðim. Tez nasibeyle yarabbi. Aamiiin.
     - Faik: Bu namuzsuz kaynananýn aðzýndan girer burnundan çýkar. Oradan hiç çýkamasýn. Hapis eyle yarabbi. Aamiiin.
- Ali: Ah be, ele güne ayýp olmayacak, aðzýný burnunu kýrýp þuracýða gömüverirdim seni. Aamiiin.
- Faik: Tanrým, tez zamanda anasýný da babasýna kavuþtur. Öksüz de kalsýn bu piç. Aamiiin.
- Ali: Sen babamý öbür dünyada da kazýklarsýn. Geberse de karlý çýkar senin gibisi. Aamiiin.
Her ikisi de yapýlan dualardan habersiz kendi beddualarý ile babalarýnýn ruhunu yad etti. Nuri eniþte, aðlamaktan ikigözü kan çanaðý, dualar ediyordu hala, biricik kayýnpederi için.
Cenazeye katýlanlardan ilçeye yeni atanmýþ memurlardan biri, öncelikle merhumun oðluna baþsaðlýðý dilemek istiyor, hangisi oðul hangisi damat olduðunu ayýramadýðýndan ötekine soruyordu:
- Oðlu, þu birbirini ýsýrýr gibi dua edenlerden biri dediler ama, hangisi acaba?
O da yabancý, Nuri eniþteyi gösteriyor:
- Yok, onlar deðildir. Bak þuradaki aðlamaktan helak oldu. Olsa olsa odur.