HACI MUSTAFENDİNİN ÖLÜMÜ


     Belediye hoparlöründen “Zoorrt!” diye bir ses duyulunca, ilçe halkı değişik şeyler düşündü: “Bağ-Kurcular olmalı, karnemi yenileteyim” deyip, sağlık karnesini aramaya koyulanlar; “Deterjancıdır” deyip çamaşıra kalkışanlar; ağızlarının sularını akıta akıta “Sakarya taraflarından ayva satmaya gelmişlerdir” diye düşünenler oldu. Hatta bu sonunculardan kapının önünden geçerse ip sallayıp alırım, deyip sepet aramaya koyulanlar bile oldu.
Hayırsever işadamı Mustafendinin öleceği hiç kimsenin aklından bile geçmemişti. Ta ki “Ayakkabıcı Ali Değirmenci’nin babası, koltukçu Nuri Baycan, pamuk tüccarı Faik Sezgin’in kayınpederi, Mustafa Değirmenci, Naim ve Yasin Sezgin’in biricik dedeleri, ilçemiz eşrafından zahireci Hacı Mustafa Değirmenci vefat etmiştir, Allah rahmet eylesin” sözleri duyuluncaya dek.
     “Zoort!” diye açılan hoparlör sert bir “taaak!” sesiyle kapandı. Her ne kadar eşi Aliye hanım, torunları Ayşe ile Filiz Değirmenci, Melda, Selda, Ferda ile Gülsin Sezgin’in adları okunmadıysa da, bu adetten olmadığı içindi.

     …

     Oğlu Ali ile damatlar uzun süredir görüşmediklerinden birbirlerini gözucuyla izliyorlar; yüzyüze gelince cenazede olmanın getirdiği yanık tebessümü eksik etmiyorlar; önlerine dönünce, anlaşılmaz homurtular çıkarıyorlardı. Ali ile damat Faik’in homurtuları kalınca, damat Nuri’ninki incecikti; aslında onunkine homurtudan çok inilti denebilirdi. Eniştelere ısınamayan Ali, özellikle pamukçu Faik hiç sevmezdi. O’na göre Faik enişte hiç bir işe yaramaz, emek harcamaz, yalnızca parsayı toplardı.

     …

     Faik enişte de kayınbiraderi Ali’den, hele hele kaynanası Hacı Aliye Hanım’dan hiç mi hiç hazzetmez, fırsatını bulsa bir kaşık suda boğmak isterdi. Babasıyla Ali’nin arasını açmak için yıllarca planlı çalışmalar yapmış, sonunda onu ilçeden kaçırtmayı başarmıştı. Hacı Aliye tüm çabasına rağmen buna engel olamamıştı. Cenazenin başında herkes feryatlar ederken, Faik bir anaya bir oğula bakıp, kendi geleceği için gözyaşı döküyordu. “Yandım ki ne yandım; bu sarı it, yirmi yıl hangi cehennemde sürttüyse bulundu geldi; evlat olduğunu mu anımsadı ne? Ah babacığım, sen çöplüğü bu tüyübozuğa bırakacak yiğit miydin? Haydi bunun kuyruğuna bir diken kıstırdık; çok şükür o yeteneğimiz var. Ya bu sözde Hacı Hanım? Her fandirifittanlığı yaptı, şimdi Hacı Ana oldu. Ben bu katil suratlı karıyla nasıl başederim babaa! Üstelik kaçak oğlan da başının tacı, başı altında kalasının.” Faik dinlenip dinlenip “Bu cadıyı niye önden göndermedin babaa!” diye diye için için feryadediyordu ki, Hacı hanımla gözgöze geldiler. İçinden “Karı dediğin önden gidip kocasına yer yatak hazırlamaz mı, dünyaya kazık mı çakacaksın?” diye sürdürdü haykırışlarını.
     Hacı hanım bir an dikkatli bakınca “Şimdi yaktım çıranı!” diyormuş gibi geldi Faike. İçin için de olsa bağırıp çağırmayı kesti bir anda.

     …

Camide de kayınbirader Faik enişte hiç yan yana gelmediler. Aralarında hep öteki enişte, Nuri oldu.

      …

     “Helal olsun!”     
Bu söze koşulsuz katılmayan, çekince koyan tek kişi Faik enişte idi. “Helal olsun da babacığım; bari şu Hacı Ana’yı da yanına alaydın, yalnızlık duymazdın.”

      ...

     Gömme sırasında oğul Ali çok gayretli görünüyor; son anda iki kürek toprak atıp görüntüyü kurtaran Faik bir yandan da, “Sanki babasıyla yirmi yıldır konuşmayan bu değildi.” diye geçiriyordu içinden. Ali de onun hiçbir işe el atmayışını, hep kıyıdan geçişini izliyor, babasının söğüşlenişini düşünüyordu. Öyle ya, bu adam yüzünden evinden barkından olmuş, babasına yaklaşmak istedikçe, onun engeline takılmıştı.
     Hoca dualar ederken bunlar, çevreye belli etmeden, içten içten duaları kendilerine uyarlıyor, herkesle birlikte amin diyorlardı.
     - Ali: Babam buna yirmi yıldır neler kaptırdı kimbilir? Madrabaz ya, takla ata ata elinde avucunda ne varsa almıştır. Aamiiin.
     - Faik: Bu sıtrasız tüyübozuğun mekanını da tez cehennem eyle yarabbi. Aamiiin.
     - Ali: Bu üçkağıtçının yüzü yalnız adam kazıklayınca güler. Geberince para desenli üçkağıtçı anıtı diktireceğim. Tez nasibeyle yarabbi. Aamiiin.
     - Faik: Bu namuzsuz kaynananın ağzından girer burnundan çıkar. Oradan hiç çıkamasın. Hapis eyle yarabbi. Aamiiin.
- Ali: Ah be, ele güne ayıp olmayacak, ağzını burnunu kırıp şuracığa gömüverirdim seni. Aamiiin.
- Faik: Tanrım, tez zamanda anasını da babasına kavuştur. Öksüz de kalsın bu piç. Aamiiin.
- Ali: Sen babamı öbür dünyada da kazıklarsın. Geberse de karlı çıkar senin gibisi. Aamiiin.
Her ikisi de yapılan dualardan habersiz kendi bedduaları ile babalarının ruhunu yad etti. Nuri enişte, ağlamaktan ikigözü kan çanağı, dualar ediyordu hala, biricik kayınpederi için.
Cenazeye katılanlardan ilçeye yeni atanmış memurlardan biri, öncelikle merhumun oğluna başsağlığı dilemek istiyor, hangisi oğul hangisi damat olduğunu ayıramadığından ötekine soruyordu:
- Oğlu, şu birbirini ısırır gibi dua edenlerden biri dediler ama, hangisi acaba?
O da yabancı, Nuri enişteyi gösteriyor:
- Yok, onlar değildir. Bak şuradaki ağlamaktan helak oldu. Olsa olsa odur.