Kemal Tahir (1910-1973)
Roman anlayýþýyla, romanlarýndaki yorum ve düþünceleriyle dikkati çeken,tartýþmalara yol açan bir yazardýr. Soyadý Demir olan Kemal Tahir Ýstanbul'da doðdu. Babasý Tahir Bey, II. Abdulhamid'in hünkar yaverlerindendi.Galatasaray Lisesi'ni 2. sýnýfta býrakarak, Zonguldak Maden Ýþletmelerinde ambar memurluðu (1928-1932), Ýstanbul'da da avukat katipliði yaptý. Vakit, Haber, Son Posta, Karagöz gazeteleriyle, Karikatür ve Yedigün dergilerinde düzeltmen, röportaj yazarý, çevirmen, sekreter olarak çalýþtý (1932-1938). Donanma Komutanlýðý Askeri Mahkemesi'nce Nazým Hikmet ve Dr. Hikmet Kývýlcýmlý'yla beraber tutuklanarak askeri isyana isyana tahrik ve teþvik 15 yýl hapse mahkum edildi. Çankýrý, Malatya, Çorum, Nevþehir cezaevlerinde 12 yýl yattý. 1950'deki af yasasýyla özgürlüðüne kavuþan yazar, Ýstanbul'a dönerek, edebi faaliyetlerde bulundu.
Edebiyat yaþamýna toplumsal konularý iþleyen þiirlerle giren Kemal Tahir, ilk þiir denemeleri Ýçtihat'ta çýktý. ilk öykülerini 1941'de yayýmladý, daha sonra roman'a geçti, Kemal Tahir'in romanlarý ikiye ayrýlabilir; Köye yönelik romanlar ve çeþitli tarihsel dönemleri konu alan romanlar. Genellikle Çorum þivesi kullandýðý, köye yönelik romanlarýnda Çankýrý ve Çorum yörelerinin toplumsal sorunlarýný, uzun cezaevi yaþamýndan tanýdýðý insanlarý ele aldý."Saðýrdere" ve "Körduman" gibi ilk romanlarýnda, konu ve anlatým bakýmýndan bir köy romancýsý diye nitelendirilebilecek olan Kemal Tahir, sonraki romanlarýnda koyduðu siyasal ve toplumsal görüþleri nedeniyle yanký uyandýrdý.Birbirini tamamlayan "Saðýrdere" (1955) ve "Körduman"(1957) romanlarýnda Ankara'ya çalýþmaya giden bir gencin gurbetteki ve köyüne döndükten sonraki yaþamýný anlattý."Yeniçýnar Yaylasý" (1958), "Köyün Kamburu" (1959), "Büyük Mal" (1970) üçlüsünde Tanzimat'tan Cumhuriyetin ilk yýllarýna kadar uzanan bir zaman içinde kýrsal kesimdeki toplumsal deðiþmeyi konu aldý. Toprak aðalýðýnýn ortaya çýkýþ nedenleri üzerinde durdu.Eþkýyalýk sorununu iþlediði "Rahmet Yollarý Kesti" (1957) eþkýyayý bir kahraman olarak gösteren görüþe karþý çýktý. Köy enstitüleri'ne eleþtirel bir gözle bakan "Bozkýrdaki Çekirdek" (1967) romaný dolayýsýyla olumlu ve olumsuz eleþtiriler aldý."Kelleci Mehmet" (1962) yanýnda çalýþtýðý aðayý kaza kurþunuyla öldüren bir genci anlattý. Bu çerçevede cezaevi yaþamýný gerçekçi bir biçimde yansýttý. Ölümünden sonra yayýmlanan "Namusçular" (1974) ,"Karýlar Koðuþu" (1974), "Damaðasý" (1977) romanlarýnda da kýrsal kesim insanlarýný ve cezaevi yaþamýný konu aldý. Bütün bu yapýtlarda kýrsal kesime özgü, çoðunlukla çarpýk insan iliþkilerini sergiledi, dikkat çekici tipler yarattý.
Tarihsel dönemleri ele alan romanlarýna bir temel oluþturan "Devlet Ana"'da (1967) , Osmanlý devleti'nin kuruluþ serüvenine eðildi. Devletin hangi temeller üzerine kurulup geliþebildiðini açýklamaya çalýþtý. Bu romanýyla Türk Dil Kurumu Roman Armaðýný'ný kazandý. "Esir Þehrin Ýnsanlarý" (1956) ve "Esir Þehrin Mahpusu" (1962) romanlarýnda düþman düþman iþgali altýndaki Ýstanbul'u anlattý.Hatta bu romanlarý 2003 yýlýnda TRT 'de dizi olarak sunuldu. "Yorgun Savaþçý"'da (1965) ise I. Dünya Savaþý'ndan yenilgiyle çýkan subaylarýn içine düþtükleri durumu, yýlgýnlýðýn giderek direnmeye dönüþmesini , kurtuluþ savaþýnýn ilk evrelerini yansýttý. Bu romanýyla'da 1967-1968 Yunus Nadi Armaðýný'ný kazandý.1980'li yýllarda film olarak da çekilen Yorgun Savaþçý gösterime girmeden yakýldý.Ancak film 1993'te orjinali ve yeniden çekimiyle televizyon kanallarýnda gösterilmeye baþlandý. "Kurt Kanunu" 'nda (1969) Atatürk'e karþý düzenlenen izmir suikastý çevresinde , Kurtuluþ savaþý'ný kazanan kadro ile Ýttihat ve Terakki yandaþlarý arasýndaki hesaplaþmayý dile getirdi. "Yol Ayrýmý" 'nda (1971) Serbest Cumhuriyet Fýrkasý'nýn kuruluþ yýllarýný ele aldý. Bu Çerçevede Esir Þehir dizisi, Yorgun Savaþçý ve Kurt Kanunu'nda bir kavganýn içinde olan kiþilerin, ulaþýlan noktadaki hayal kýrýklýklarýný sergiledi.
Kemal Tahir'in bazý roman kiþileri aracýlýðýyla dile getirdiði tarihsel ve toplumsal görüþler büyük tartýþmalara neden olmuþtur.