Bilgi çağında medya tüketim alışkanlıkları dijitalleşme ile büyük bir değişim göstermektedir. Özellikle sosyal medya platformlarında artan kısa video içerikleri, habere ulaşım biçimini yeniden şekillendirmiştir. Bu değişim, haberin yapısı, sunumu ve etkisi üzerinde derin etkiler yaratmaktadır. Klasik gazetecilik ilkeleriyle bağdaşmayan yeni içerik modelleri, özellikle genç kullanıcılar arasında hızla yaygınlaşmaktadır.
-
Kısa Video Formatları ve Yayılma Dinamikleri
Kısa videolar, 10 ila 60 saniye arasında değişen, dikkat çekici görsel-işitsel unsurlar içeren içerik türleridir. Mobil cihazlara uyumlu olması, algoritmalar sayesinde hızla yayılması ve düşük üretim maliyetleri ile öne çıkmaktadır. Kullanıcıların haberleri okuma yerine izlemeyi tercih etmeleri, bu formatın yaygınlığını artırmıştır. -
Haberin Yüzeyselleşmesi ve Bilgi Kirliliği
Kısa video içeriklerinde bilgi genellikle eğlence ile harmanlanmakta, bağlamdan koparılmakta veya kurgusal anlatımlarla zenginleştirilmektedir. Bu durum, içeriklerin doğruluğunu sorgulama ihtiyacını artırmakta; ancak aynı zamanda hızlı tüketim kültürü nedeniyle bu sorgulama çoğu zaman yapılmamaktadır. -
Dijital Okuryazarlık ve Eleştirel Bilinç
Dijital okuryazarlık, kullanıcıların içerikleri yalnızca tüketmeleri değil, analiz edebilmeleri ve doğruluklarını sorgulayabilmeleri anlamına gelmektedir. Kısa videolar aracılığıyla yayılan haberlerde bu becerinin eksikliği, toplum genelinde manipülasyona açık bir yapı oluşturabilir. Eğitimciler ve iletişim uzmanları, özellikle genç kuşaklara yönelik dijital medya okuryazarlığı eğitimlerinin yaygınlaştırılmasını önermektedir. -
Gazeteciliğin Dönüşümü
Yeni medya düzeninde habercilik, hız ve erişilebilirlik gibi kriterlere göre yeniden şekillenmektedir. Bu da beraberinde derinliksiz içerik, algı yönetimi ve kamuoyunun yönlendirilmesi gibi yeni sorun alanlarını doğurmaktadır. Geleneksel gazetecilik ilkeleri bu yeni medya ortamında etkisini yitirirken, içerik üreticileri ile okuyucu arasında yeni bir ilişki biçimi ortaya çıkmaktadır.
Sonuç:
Kısa video içeriklerinin sunduğu hızlı erişim, medya tüketiminde bir devrim yaratmıştır. Ancak bu dönüşüm, haberciliğin doğruluk, bağlam ve etik ilkeler açısından ciddi tehditlerle karşı karşıya kalmasına da neden olmuştur. Kısa videoların yaygınlaşması, haber alma alışkanlıklarını dönüştürürken, bilgi okuryazarlığını daha da önemli hale getirmiştir. Bu nedenle medya platformları, içerik üreticileri ve eğitim kurumları arasında iş birliğine dayalı bir bilinçlenme süreci gerekmektedir.
Kaynakça
- Newman, N., Fletcher, R., Kalogeropoulos, A., Levy, D. A. L., & Nielsen, R. K. (2023). Reuters Institute Digital News Report 2023. Reuters Institute for the Study of Journalism.
- Livingstone, S., & Helsper, E. J. (2007). Gradations in digital inclusion: Children, young people and the digital divide. New Media & Society, 9(4), 671-696.
- Kraidy, M. (2010). Reality Television and Arab Politics: Contention in Public Life. Cambridge University Press.
- Wardle, C., & Derakhshan, H. (2017). Information Disorder: Toward an Interdisciplinary Framework for Research and Policy Making. Council of Europe Report.
- Buckingham, D. (2003). Media Education: Literacy, Learning and Contemporary Culture. Polity Press.