Bu savaşta önemli nokta, TR artık Araplar arasındaki sorunlara karışmama politikasını terketmiştir. ABD ve diğer batılı ülkeleri gibi TR de bu savaşta Irak’a ambargo uygulamıştır. Bölgede gittikçe silahlanan bir Irak, TR için de tehdit teşkil etmektedir.
90’da Irak Kuveyt’i işgale başlamıştır. İşgalin farklı iki sebebi olduğu söylenmektedir: 1) İran ile savaşı bitirmiş olan Irak’ın Şii radikalizminin Kuveyt’e de sarkacağından endişe etmiş olması 2) Irak’ın, Kuveyt’in yaratılmış bir ülke olduğunu düşünmesi ve bu ülkeyi kendi parçası olarak görmesi... BM Güvenlik Konseyi hemen Irak’ın saldırgan bir ülke olduğunu kabul eden bir karar alıyor ve Irak’a zorlayıcı diplomasi uygulanıyor. Bu karar Kasım 90’da alınıyor ve Irak’a 15 Ocak’a kadar Kuveyt’ten çekileceksin yoksa silah kullanacağız deniyor. Sonuç’ta Irak 26 Şubat’ta Kuveyt’ten çekiliyor.
Burada önemli tartışmalar var. “ABD Soğuk Savaş sonrasında bir süper güç olabilir mi?” tartışmaları var mesela. ABD Körfez Krizi’nde askeri gücünü kullanmıştır; ama ekonomik açıdan krizin yükünü çekememiş ve Arap ülkelerinden yardım almıştır. Yani savaş süresince uyguladığı her şeyi kendisi sağlamamış ve kendisine Ortadoğu’dan finansörler bulmuştur. Bu da onun “süper güç”lüğünü sorgulatmıştır.
Bu dönemde, Özal’ın cumhurbaşkanı olmasına rağmen, yoğun bir şekilde müdahale ettiği dış politikada etkili olan eğilim Saddam karşıtlığı olmuştur. TR’nin politikasını değiştirip Irak’a karşı durabilmiş olmasının sebebi olarak da tüm dünya ülkelerinin Irak’a karşı tavır almış olması gösterilebilir. TR taraf olurken aynı zamanda fiili şeyler de yapıyor. İncirlik Üssü’nü açmıştır Yani askeri bir müdahale olması durumunda TR de direkt olarak olayın içinde bulunmuş olacaktır. Özal’ın dışişlerine bu kadar müdahale etmesi sonucu da Genelkurmay Başkanı, Dışişleri Başkanı ve Milli Savunma Bakanı istifa etmiştir.
Bu savaş için yapılan yorumları sıralamak gerekirse; savaşın petrol için yapılmadığını, bölgede bir şekil verme politikası sürdürüldüğünü savunan bir kesim vardır. Başka bir kesim ise, petrolle bağlantılı ilişkilerin varolduğundan fakat bu ilişkilerin de Ortadoğu’yu istikrara kavuşturmaktan geçtiğini savunmaktadır.
Bu savaş sonucunda;
1- Arap dünyasının bütünleşmesine dönük girişimler iyice zayıflamıştır.
2- Petrol üreticilerinin dünya piyasasını ve uluslararası sistemi şekillendirme olanakları gittikçe ellerinden kaçmıştır.
3- Dolaylı bir sonuç : Batılı ülkeler, zengin Arap dünyasından kendileri için finansman sağlamışlar ve kendi ekonomik sıkıntılarını aşmışlardır.
4- Dolaylı bir sonuç : Irak’ın saygınlığının ortadan kaldırılması eliyle, İsrail’in güvenliği sağlanmıştır.
5- Dolaylı bir sonuç : ABD’nin bölgeye yerleşmesi kesinleşmiştir.
Körfez Savaşı’nın dolaylı bir sonucu olarak TR’yi belki de en çok etkileyen Kürt sorunu olmuştur. Özal bu dönemde bu konuya ilişkin, bir güvenli bölge oluşturma önerisi getirmiştir. Bu öneri, 36. paralelin kuzeyinde uçuşa yasak bir alan oluşturulması fikrine evrilmiştir. Bölgenin güvenliğinde ayrıca sonradan “çekiç güç” olarak adlandırılacak olan askeri kuvvet de rol oynamıştır. Böylece TR sınırlarına yığılan Kürtler de kendi alanları içinde konuşlandırılmışlardır.
YZ
