Bir varmýþ bir yokmuþ, evvel zaman içinde kalbur saman içinde ben ninemin beþiðini týngýr mýngýr sallar iken bir ormandaki günlük hayat her zamanki gibi sürüp gidiyormuþ. Orman kanunlarý bütün hayvanlara istisnasýz uygulanýyor, kanunlardan yana þikâyetler varsa da bunlar kaale alýnmýyormuþ. Yani güçlü olan her zaman ve her þartta daima haklýymýþ. Hiyerarþik sýralamanýn en üst basamaðýnda en güçlü olan ormanlar kralý aslan varmýþ. Onun dilekleri kesinlikle yerine getirilmesi gereken kanunlarmýþ.

Kral zamanýný yatarak, biraz da gezerek geçirir; acýktýðýnda yemek istediði yiyeceði söyler ve bu dileði anýnda yerine getirilirmiþ. Yemeði bazen bir ceylan, bazen bir zebra, bazen de manda yavrusu olabilirmiþ. Karný az acýktýðý günlerde ise bir tavþanla idare edebilirmiþ.

Kýsacasý aslanýmýz ormanda bulunan yiyeceklerin hemen hemen hepsinin tadýna bakmýþ. Son zamanlarda ise her gün ayný yemeði istiyormuþ: Bir maymun.

Kralýn bu yemek tercihi diðer hayvanlar arasýnda hem sevinç hem de þaþkýnlýk yaratmýþ. Seviniyorlarmýþ, çünkü bu sayede hayatlarý kurtuluyormuþ. Þaþýrýyorlarmýþ, çünkü neden bu tercihi yaptýðýnýn nedenini bir türlü bulamamýþken sonradan kralýn tilki tarafýndan ikna edildiðini öðrenmiþler. Acaba tilki bunu nasýl becermiþti?

Tilki bakmýþ ki kral her gün yiyecek konusunda farklý þeyler istiyor. O nedenle “yakýnda sýra bana da gelebilir” düþüncesiyle bu ihtimali ortadan kaldýracak bir plân yapýp kralýn huzuruna çýkmýþ. Ve demiþ ki “Efendim, geçenlerde insanlarýn bir toplantýsýný gizlice izledim ve oradaki konuþmalarý dinledim. Bir büyücü, maymun etinin yararlarýný anlattý. Maymun eti yemek genç kalmada, hastalýklara karþý dayanýklý olmada ve daha birçok konuda çok yararlýymýþ. Bu bilgiyi hizmetkârýnýz ve saðlýðýnýz için duacýnýz olarak size iletmek istedim.” Bu yalan bilgi aslan tarafýndan kabul görmüþ ve o günden sonra sofrasýna her gün bir maymun ister olmuþ.

Maymunlar bu karardan hiç memnun kalmasalar da ellerinden gelen bir þey yokmuþ. Her gün aralarýndan seçtikleri bir maymunu gözyaþlarý dökerek aslanýn sofrasýna göndermeye baþlamýþlar. Gönderilecek maymunlarla ilgili aralarýnda bir toplantý yapmýþlar. Ýlk sýrada gidecek olanlar yaþlýlar olarak belirlenmiþ. Daha doðrusu yaþlý maymunlar “Biz yaþadýðýmýz kadar yaþadýk, þurada kaç gün ömrümüz kaldý ki?” diyerek gönüllü olarak ölüme gitmeyi kendileri teklif etmiþler. Onlarý hasta olanlarýn, sakat olanlarýn, annelerin teklifleri izlemiþ.

Ormanda günler, aylar hatta yýllar böyle geçmiþ. Kral her gün maymun eti yemesine raðmen bedeni doðanýn kanunlarýna ister istemez yenik düþmüþ yani o da yaþlýlýðý tatmýþ. Artýk eskisi gibi dolaþamýyor, hemen yoruluyor ve dinlenme ihtiyacý hissediyormuþ. Ancak buna raðmen gene de kükrediði zaman sesi ormanýn ta öteki ucundan duyulabiliyor ve istediði hayvaný bir pençe darbesiyle öldürebiliyormuþ.

Tilki yaðcýlýðý daha da ileriye götürmek amacýyla kralýn bu durumuna bir çare üretmiþ. Orman içinde yorulmadan dolaþabilmesi için üzerine binebileceði bir makam hayvaný fikriyle kralýn karþýsýna çýkmýþ. Bu binilecek hayvanýn seçilmesi için de bir hayvan akil komisyonu oluþturmasýný söylemiþ. Bu fikri de kabul görmüþ ve kral bu komisyona güzel konuþan, ikna yeteneði olan bir baþkan atamýþ. Tabii bu baþkan, tilkiden baþkasý deðilmiþ. Üyeliklere ise çakal, domuz, karga, yýlan ve sansarý getirmiþ.

Komisyon en kýsa zamanda toplantýya çaðýrýlmýþ ve daha ilk oturumda kralýn binebileceði hayvanlar belirlenerek adlarý içlerinden birini seçmesi için krala götürülmüþ. Seçilen ilk aday binek hayvaný olarak düþünülen zürafa, kralýn karþýsýna çýkmýþ. “Sayýn kralým, sizi taþýmak benim için büyük bir onurdur, ama benim boyum çok yüksek. Ya benim üzerimden düþerseniz, maazallah sonunuz ne olur?” deyince aslan zürafayý gönderip ikinci adayý çaðýrmýþ. Ýkinci aday olan at huzura çýkýp, çok hýzlý koþtuðu için kralýn üzerinde durmakta zorluk çekebileceði mazeretini öne sürmüþ. Kral, mazereti kabul etmiþ. Diðer adayý huzura istemiþ. Bu sefer de keçi gelmiþ. Keçi “Efendim, ben patikalarý sekerek geçerim, daðlara týrmanýrým hatta aðaçlara bile çýkabilirim. Ama bir benim bir de kendinizin cüssesine bakýn. Sýrtýma bindiðinizde ayaklarýnýz yerlerde sürünecek ve herkes bize gülecek.” Demiþ. Bu gerekçeyi de aslan beðenmiþ. Son aday gelsin diye emir vermiþ.

Komisyon üyeleri, krala binebileceði bir hayvan bulamadýklarý için baþlarýna çok kötü þeyler gelebileceði endiþesi içine düþmüþler. Kaderleri son adaya baðlýymýþ artýk. Ya o da kralý ikna edici bir mazeret bulursa?

Son aday eþekmiþ. Eskiden hor gördükleri, selam bile vermedikleri eþek þimdi, vereceði kararla onlarýn hayatlarýný etkileyebilecek bir pozisyondaymýþ. Kabul etmesi ve kralý ikna etmesi için neredeyse eþeðin ayaklarýna kapanacaklarmýþ. Meðerse eþek ne kadar deðerli, asil, düþünceli bir hayvanmýþ! Onlar bu özellikleri dolayýsýyla eþeði hep takdir ederlermiþ!

Cömertçe yalanlarýný döktürmüþler. Eþek bunlara inanmamýþ, ancak “Bu akil hayvan komisyonu üyelerinden tilkinin dýþýndakilere fazla kýzgýnlýðým yok. Tilkiyi mahvedeceðim derken onlarý da yakmayayým. Aklýmý kullanýp sadece tilkiye zarar verecek bir çözüm bulmalýyým. Hem kralýn isteðine karþý çýkacak gücüm de yok benim. Kýzarsa beni oracýkta öldürüverir. O nedenle kendime de zararý dokunmayacak bir yol bulmalýyým” Diye düþünmüþ ve bulmuþ.

Aslanýn huzurunu çýktýðýnda “Saygý deðer kralýmýz bu göreve beni lâyýk gördüðünüz için teþekkür ederim. Size hizmet etmek benim için büyük bir onurdur. Görevimi en iyi þekilde yapacaðýmdan hiç þüpheniz olmasýn. Yalnýz sizden bir ricada bulunacaðým. O da þu: Sizin güvenliðiniz her þeyden önce gelir. Dolaþmalarýmýz sýrasýnda sýrtýmda siz varken ben bunu tam olarak saðlayamayabilirim. O nedenle biz dolaþýrken zeki ve becerikli bir hayvanýn öncü görevine getirilmesi ve bu öncünün geçeceðimiz yollarý kontrol etmesi uygun olur. Tabii yine de takdir size ait, ama bana soracak olursanýz bu iþi en iyi yapacak olan da tikidir.” Demiþ.

Bu öneri aslanýn çok hoþuna gitmiþ, hemen öncü olarak tilkiyi görevlendirmiþ ve görevini de çok iyi yapmasý konusunda uyarmýþ. Tilki bu durumdan hiç memnun olmadýysa da çaresiz kabul etmek zorunda kalmýþ

Eþek,bu iþte baþarýlý olmak için öncelikle sabýr gerektiðini çok iyi biliyormuþ. O nedenle aslanýn hizmetinde birkaç ay canýný diþine takmýþ ve her zorluða sabrederek katlanmýþ. Nihayet beklediði günler gelmiþ.

Uygun bir zamanda maymunlarý ziyarete giderek tilkiyi mahvetmek için hazýrladýðý planý onlara anlatmýþ. Kendisine yardýmcý olup olmayacaklarýný sormuþ. Maymunlar baþlarýna bu felaketleri açan tilkiden intikam almak için çok istekli olduklarýndan eþeðin planýný hemen kabul etmiþler.

Üç gün sonra eþek kralý gezdirirken tam tepeye geldiklerinde maymunlar öncü tilkiye saldýracaklar, tabii can korkusuyla tilki kaçacak ve kralý sýrtýndan indiren eþek maymun ordusunun içine dalarak hepsini periþan edecek. Tepedeki kral da olan biteni çok iyi bir þekilde görebilecekti. Plan genel hatlarýyla böyleymiþ.

O günün sabahý eþek erkenden uyanmýþ. Yapacaklarýný bir kere daha gözden geçirmiþ. Unuttuðu en ufak bir ayrýntý bile olmasýn istiyormuþ. Aslaný sýrtýna bindirmiþ. Tilki önde, onlar arkada yola koyulmuþlar.

Tam tepeye geldiklerinde maymunlar çýðlýk atarak saklandýklarý yerden çýkmýþlar ve önce tilkiye saldýrmýþlar. Görevi olabilecek bir tehlikeye karþý kralý uyarmak hatta korumak olan tilki, bu saldýrý karþýsýnda canýnýn derdine düþtüðünden oradan kaçmaktan baþka bir þey düþünemiyormuþ. Kralý uyarmak aklýndan bile geçmemiþ. Nitekim tabanlarý yaðlayarak, en hýzlý koþuculara bile taþ çýkartýrcasýna oradan uzaklaþmýþ. Tilkinin kaçtýðýný gören maymunlar, bu sefer kral ve eþeðe doðru yönelmiþler. Bunun üzerine sýrtýndaki aslaný yere indiren eþek, hiç düþünmeden maymun ordusuna karþý tek baþýna saldýrýya geçmiþ. Cesaretle içlerine dalmýþ. Saða sola çifteler savurmaya baþlamýþ. Maymunlar önceden anlaþtýklarý gibi, çifteler isabet etmese bile kendilerini yere atmýþlar, kýsacasý rollerini çok güzel oynamýþlar.

Sonunda bozguna uðramýþ bir ordu gibi oradan kaçmýþlar. Kral bulunduðu yer itibariyle olan bitenleri çok iyi bir þekilde izleyebilmiþ. Tilkinin yüreksizliðine kýzarken eþeðin cesaretine hayran kalmýþ.

Kral bu olaydan sonra eþeði emekliye ayýrmýþ. Akil hayvanlar komisyonu üyelerini de eþeðe hizmetle görevlendirmiþ. Eþek istediði zaman taze ot ve temiz su getirme, barýndýðý yeri temiz tutma bu üyelerin baþlýca görevleriymiþ.

Emekliye ayrýlan eþekten boþalan görev de tilkiye verilmiþ. Yani aslan artýk her yere tilkinin sýrtýnda gidiyormuþ. Tilkinin kendi canýný kurtarmak için maymun etinin yararlý olduðu yalanýný uydurduðunu da eþek, aslana bir bir anlatmýþ. Kral o günden sonra maymun eti yemekten vazgeçmiþ ve tüm maymunlarý affetmiþ.

Olup bitenlere ormandaki diðer hayvanlar çok þaþýrmýþ. Meraklarýný gidermek için de bütün bunlarý nasýl becerdiðini eþeðe sormuþlar. Eþek de onlara:

“Nasýl becerdiðimi boþ verin. Siz asýl sonuca bakýn. Yani: Aklýn fendi, kurnazlýðý yendi.” Demiþ.

Masal da burada bitmiþ.

***

**Not: Bu masal “Sokrat Ýle Meraklý Eþek Arýsý” baþlýklý çalýþmadan derlenmiþtir.