..E-posta: Şifre:
İzEdebiyat'a Üye Ol
Sıkça Sorulanlar
Şifrenizi mi unuttunuz?..
Bir takım şeyler görürsünüz ve "Niye?" diye sorarsınız. Ben ise bir takım şeyler düşlerim ve "Niye olmasın?" diye sorarım. -George Bernard Shaw
şiir
öykü
roman
deneme
eleştiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katılımı
Yazar Kütüphaneleri



Şu Anda Ne Yazıyorsunuz?
İnternet ve Yazarlık
Yazarlık Kaynakları
Yazma Süreci
İlk Roman
Kitap Yayınlatmak
Yeni Bir Dünya Düşlemek
Niçin Yazıyorum?
Yazarlar Hakkında Her Şey
Ben Bir Yazarım!
Şu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm başlıklar  


 


 

 




Arama Motoru

İzEdebiyat > Eleştiri > Türkiye > Seval Deniz Karahaliloğlu




23 Mart 2015
Genco Erkal'dan "Yaşamaya Dair "" …  
Şair, “yaşama sanatı” adına bir kez daha “düşün” diyor. Kendine acımayı bırak, dünyaya bak. Yaşamak cesaret işi.

Seval Deniz Karahaliloğlu


Bütün o boğucu acıya rağmen, “yaşamak lazım”. Çünkü Nazım öyle diyor. Yoksa Genco Erkal mı? Yarın öleceğini bilsen bile bir ağaç dikecek kadar “ciddiye alacaksın” yaşamı. Öyle torunlarına filan kalır diye değil. Yaşamı “ciddiye” aldığın için. Çünkü yaşamak çok “ciddi” bir iş. Bu hayattaki en önemli meselen. Her anın hakkını vererek yaşayacaksın. Yaşadığına değecek. Mesela, içerde 10 yılın geçmiş. Sen içeri girdiğinde ana rahmine düşen bebekler bugün 10 yaşında çocuklar olsa da sorun eğer vatansa “benim içerde geçirdiğim 10 yıl laf-ı güzaftır” diyebilecek kadar cesur olacaksın.


:AIGG:
Genco Erkal'dan “Yaşamaya Dair ” …

Seval Deniz Karahaliloğlu

Şair, “yaşama sanatı” adına bir kez daha “düşün” diyor. Kendine acımayı bırak, dünyaya bak. Yaşamak cesaret işi. Biraz cesur ol. Mesela, Hiroşima’ya atılan bombadan dolayı hayatı kararan Japon balıkçı ol. Kapkara yüzen bir tabut içinde haykıran bir sevgili, acı çeken bir balıkçının ta kendisi ol. Çaresizlik nedir bil. Mesela, o uçsuz bucaksız denizde tutulan her balığın ölüm demek olduğunu bil. Bilmekten öte içinde “hisset”. Yapabilirsin. Sen artık “o” olursan, bir insanın sevdiğini bir daha kucaklayamamasının nasıl bir acı olduğunu ancak o zaman anlayabilirsin. Biz artık biliyoruz. Çünkü Nazım bizi Japonya’ya götürdü. O lanetli bombanın atıldığı anın hemen sonrasına gittik. Biz artık Japon balıkçıyız.

Bütün o boğucu acıya rağmen, “yaşamak lazım”. Çünkü Nazım öyle diyor. Yoksa Genco Erkal mı? Yarın öleceğini bilsen bile bir ağaç dikecek kadar “ciddiye alacaksın” yaşamı. Öyle torunlarına filan kalır diye değil. Yaşamı “ciddiye” aldığın için. Çünkü yaşamak çok “ciddi” bir iş. Bu hayattaki en önemli meselen. Her anın hakkını vererek yaşayacaksın. Yaşadığına değecek. Mesela, içerde 10 yılın geçmiş. Sen içeri girdiğinde ana rahmine düşen bebekler bugün 10 yaşında çocuklar olsa da sorun eğer vatansa “benim içerde geçirdiğim 10 yıl laf-ı güzaftır” diyebilecek kadar cesur olacaksın.

“Yaşamaya Dair”, Nazım Hikmet’in Bursa Cezaevi'nde yattığı dönemde kaleme aldığı şiirlerden oluşuyor. Şairin ölümünün 50. yıldönümü için Genco Erkal'ın uyarlayıp yönettiği oyunda, Tülay Günal karşımıza şairin karısı Piraye olarak çıkıyor. Oyun şairin hayatını, yaşadığımız dünyayı, insanları nasıl algıladığını anlatıyor. Yazdığı her cümledeki farkındalık, yaşadığımız gerçeğe ayna tutuyor.

“Yaşamaya Dair” sıradan bir oyun değil. İnsan olabilme destanı. Şimdi “insani değerleri” tekrar anımsama vaktidir. Şair Nazım Hikmet’ten yüreğimize ve vicdanımıza seslenen dizeleri Genco Erkal’dan dinliyoruz. Hayatın değerini bilebilmek, anlamak ve farkına varmak üzerine bir güzelleme bu. Aynı zamanda, oyun görkemli bir müzikal gösteri özelliği de taşıyor. Tülay Günal Nazım Hikmet’in şiirlerini şarkılar olarak seslendiriyor. Muhteşem bir ses var sahnede. Her nota, her kelime içimize işliyor. Söylenen bütün sözler anlamlarının ötesine geçerek duygu olarak bir daha asla silinmemek üzere yüreğimize kazınıyor. Olağanüstü güzel müzikleri ve bu müziklerin mükemmel bir biçimde seslendirilmesi, şairin yazdığı her dizeyi bizzat yaşayarak hissetmemizi sağlıyor. Oyunda çok sayıda bestecinin müzikleri kullanılmış. Fazıl Say, Zülfü Livaneli, Cem Karaca, Timur Selçuk, Tolga Çebi, Tarık Ünsal, Edip Akbayram ve Nadir Göktürk’ün besteleriyle gerçek bir müzik ziyafeti izliyoruz.

Sahnede kocaman dev bir çocuk. Gözlerinin içinden yüzüne doğru yayılan aydınlık bir gülüşü var. Seyirci koltuklarında oturanlara, yüreklerimize ulaşan bir ışıltı yayıyor salona. Karşı konulamaz, bulaşıcı bir yaşama sevinci hepimizi sarıyor. “Güzel günler göreceğimize” dair inançlarımızı tazeliyor. Bizi inandırıyor. Öylesine içten, öylesine samimi ki inanmaktan başka çaremiz yok.

Sahnede genç bir adam oluyor, bir anda afacan, hınzır, gözlerinin içi gülen bir çocuk. Birden zıplayıp tahta ranzaların merdivenlerini bir solukta tırmanıyor. Ranzanın tepesine çıkıyor. Büyük bir heyecanla, insanın kendisine ve hayata inanmasının ne kadar önemli olduğunu anlatıyor. Ödümüz patlıyor ona bir şey olacak diye. Ama o aynı çeviklikle çıktığı gibi iniyor. Komşunun ağacına çıkıp erik çalan çocukların masum hınzırlığı var üzerinde. İçindeki çocuğu sahneye salıveriyor, gitsin. İyi de yapıyor, gülen, zıplayan, ses tonu güneşli bir bahar sabahı gibi içimize işleyen bu çocuğu biz çok seviyoruz.

Hakikaten sahnede kaç tane adam var? Dirençli, farkındalığı olan bir şair, yaşadığı her anın keyfini çıkaran bir çocuk, dünyanın öte tarafında mesela Japonya’daki bombayı, Almanya’daki toplama kamplarını dert edinen duyarlı bir aydın, oğluna Varna’dan seslenen acılı bir baba, karısını özleyen bir koca, tutkulu bir aşık, gurbette vatan hasreti çeken sakıncalı bir yazar. Kaç tane adam var sahnede? Sayamıyorum. O kadar çoklar ki ve her biri o kadar güzel ki. İnsanın her birine ayrı ayrı aşık olası geliyor. İnsan olabilmenin ve yaşamın ne kadar “ciddi” ve “değerli” bir iş olduğunu bize bir kez daha anımsattığı için.

Oyunun akışı içinde, iki şiir arasında verilen anlık eslerde “saat 21” hatırlatmasını duyarız. Nazım’ın şiirleriyle birlikte şairin hayatından kesitler izleriz. Saat 21.00 anonsu, bize şairin Bursa Cezaevinde yattığı gerçeğini de anımsatır. Geriye dönüşlerle, Nazım geçmişinden küçük fotoğraflar paylaşır bizimle. Şiirler yoluyla anlatır hikayelerini. Karısına yazdığı mektuplarda, insani duygular ve hayatın gerçekleri ön plana çıkar. Mesela, idamının istendiği bir dönemde, “daima iyi şeyler düşünmelidir bir mahpusun karısı” diyebilecek kadar “cesur”, hemen ardından “ paran varsa eğer bana bir fanila bir don al” diyebilecek kadar da “gerçekçidir”.

Oyunda sahne tasarımı çok akıllıca yapılmış. Sahnenin sağında ve solunda yer alan iki ahşap ranza bize Bursa Cezaevinde olduğumuzu anımsatıyor. Öte yandan şairin sürekli mektuplaştığı karısı Piraye var. Şairin yazdığı mektupları Piraye’nin evinde okuduğunu görürüz. Sahnenin arka planında yer alan büyük ev sanki uzak mesafeleri yakınlaştırır. Hayatları bir türlü kesişemeyen iki insanın nasıl birbirine değmeden uzakları yakın kılarak tutkuyla birbirini sevdiklerini görürüz. Mesela, Piraye cama çıkar şarkısını söylerken uzaklara, Nazım’a doğru bakar. Sanki pencereden uçup, mesafeleri aşıp, Bursa Cezaevine sevdiğinin yanına konacak gibi dalar gözleri. Evin terasından Nazım’a ve bizlere şarkılar söyleyerek seslenir. Sahnenin solunda yer alan ahşap ranzanın üstü aynı zamanda büyük eve ulaşan merdiveni de içerir. Piraye oyun boyunca merdiveni kullanarak evin çatısına iner, çıkar.

Her iki sanatçı da oyun boyunca çok hareketli. Hiç yerlerinde durmuyorlar. Sahnenin her metrekaresini ustalıkla kullanıyorlar. Onların bu akıcı oyunculuğu seyirciye de yansıyor. Bütün dikkatimizi oyuna verdiğimiz için zamanın nasıl geçtiğini anlamıyoruz bile. Seslendirilen şarkıların temposuna göre oyuncuların hareketleri yavaşlıyor, hızlanıyor ama esas olan şey oyun boyunca akıcılığın korunması. Oyunda bölümler arasında geçişler o kadar mükemmel ayarlanmış ki, hiçbir duraklama yok. Her şey çok hızlı seyrediyor. Oyunun müthiş bir iç temposu var. Oyunun ritmi sanki bir kalp atışı gibi. Bir an geliyor, kalbimiz oyunun temposuna endeksli olarak atmaya başlıyor.

Oyunun kostümlerini Özlem Kaya, ışık tasarımını Yüksel Aymaz, koreografiyi Sernaz Demirel ve müzik direktörlüğünü ise Yiğit Özatalay yapıyor. Oyun boyunca sahne arkasında şarkılarda Tülay Günal’a piyanoda Yiğit Özatalay ve viyolonselde Deniz Doğangül eşlik ediyorlar. Müziklerin daha önce hazırlanmış bir kayıttan değil de canlı olarak seslendirilmesi, oyundaki “sahicilik” duygusunu güçlendiriyor. Salonda sıcak bir atmosfer yaratarak seyirciyi oyuna dahil ediyor ve seyirciyle oyuncular arasındaki mesafeyi kaldırıyor.

Oyundaki şiirlerin lezzeti damağınızda kaldıysa, oyunla ilgili kitabı seçkin kitapevlerinden edinebiliyorsunuz. Kitap hem geleceğe kalacak çok kıymetli bir belge özelliği taşıyor, hem de bütün şiirleri dört ayrı CD’de Genco Erkal’ın sesinden dinleyebilmenin keyfini çıkarıyorsunuz. “Ne Güzel Şey Hatırlamak Seni” YKY çıktı ve kitapçı raflarında yerini aldı.

Oyundan bize kalan, kıssadan hisse “ Genco Erkal’ın dudaklarından dökülen her dize, bize anamızın ak sütü gibi helal oluyor”. Bir kez daha inanıyoruz ki gelecekte “günden kalanlar” arasında en önde Genco Erkal olacak. Onu sahnede izlemek, sahneden seyirci koltuklarına yansıyan enerjisini, rüzgarını hissetmek ve bunu yaşamak başlı başına bir ayrıcalıktır.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazıda yazanlara katılıyor musunuz? Eklemek istediğiniz bir şey var mı? Katılmadığınız, beğenmediğiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düşündüğünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazıları yorumlayabilmek için üye olmalısınız. Neden mi? İnanıyoruz ki, yüreklerini ve düşüncelerini çekinmeden okurlarına açan yazarlarımız, yazıları hakkında fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloğa geçebilmeliler.

Daha önceden kayıt olduysanız, burayı tıklayın.


 


İzEdebiyat yazarı olarak seçeceğiniz yazıları kendi kişisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluşturmak için burayı tıklayın.

Yazarın türkiye kümesinde bulunan diğer yazıları...
Öpülesi "Yastık Adam" Öyküleri : Kayıp Ruhlara Masallar
Ferhan Şensoy"dan 2019 Türkiye Fotoğrafları
Söyleyecek Sözü Olan Oyunlar…
Altını Oydukları İrfan Şahinbaş Sahnesinden Büyüklere "At" Masalları
Evlere Servis "Takıntılarımızdan Arınma" Hizmeti : "Tak, Tak, Takıntı... ""
Açlıkla Terbiye Edilen Bir Ülkede Dilenen Yaşlı Bir Teyze
Şehit Anası Soruyor:
Fısıl, Fısıl, Fısıl…
Cumhuriyet Bayramını Büyük Bir Coşkuyla Kutladık!
Sadece Mustafa Balbay ve Tuncay Özkan Değil, Aslında Hepimiz "Tecritteyiz"!

Yazarın eleştiri ana kümesinde bulunan diğer yazıları...
Franca Rame ve Dario Fo"dan Büyüklere Masallar : Japon Kuklası
İçimden Çıkan Küheylan...
Para Ağaçta Yetişmiyor Pinokyo!
"İşi Kapmak" İçin Ne Kadar "İleri" Gidebilirsiniz? Metot Oyunu Sınırları Zorluyor!
That Face : Aynada Gördüğün "O Yüz" Kim?
Dario Fo"dan "Bir Anarşistin Kaza Sonucu Ölümü"
Dumana Boğulan "Romeo ve Juliet"
İçimizdeki "Boş Şehir"ler...
Ben, "Çıplak Memelerini Değil" Dansı İzlemeye Geldim!
Tiyatronun Yıkımdan Önceki Son Oyun: "Peron" Siz Hayatınızın Kaçıncı "Peron" Undasınız?

Yazarın diğer ana kümelerde yazmış olduğu yazılar...
İbneler ve Çocuk Cesetleri [Şiir]
Komşu Çocuğu [Şiir]
Bir Bardak Soğuk Suyun Hatırına… [Şiir]
İhtiyaçtan [Şiir]
Deli mi Ne? [Şiir]
Sakız Reçeli Seven Yare Mektuplar [Şiir]
Bir Nefes Alıp Verme Uzunluğunda… [Şiir]
Lord'umun Suskunluğunun Sebeb-i Hikmeti... [Şiir]
Pimpirikli Hanımın, Pimpiriklenmesinin Nedeni… [Şiir]
Yere Göğe Sığamıyorum… [Şiir]


Seval Deniz Karahaliloğlu kimdir?

Bazı insanlar için yazmak, yemek yemek, su içmek kadar doğal bir ihtiyaçtır. Yani benimki ihtiyaçtan. Bir vakit, hayatımla, ne yapmak istiyorum diye sordum kendime? Cevap : Yazmak. İşte bu kadar basit.

Etkilendiği Yazarlar:
Etkilenmek ne derecede doğru bilemem ama beyinsel olarak beslendiğim isimler, Roland Barthes, Jorge Luis Borges, Braudel, Anais Nin, Oscar Wilde, Bernard Shaw, Umberto Eco, Atilla İlhan, İlber Ortaylı, Ünsal Oskay, Murathan Mungan,..


yazardan son gelenler

 




| Şiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleştiri | İnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babıali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratıcı Yazarlık

| Katılım | İletişim | Yasallık | Saklılık & Gizlilik | Yayın İlkeleri | İzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Girişi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

İzEdebiyat bir İzlenim Yapım sitesidir. © İzlenim Yapım, 2024 | © Seval Deniz Karahaliloğlu, 2024
İzEdebiyat'da yayınlanan bütün yazılar, telif hakları yasalarınca korunmaktadır. Tümü yazarlarının ya da telif hakkı sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadır. Yazarların ya da telif hakkı sahiplerinin izni olmaksızın sitede yer alan metinlerin -kısa alıntı ve tanıtımlar dışında- herhangi bir biçimde basılması/yayınlanması kesinlikle yasaktır.
Ayrıntılı bilgi icin Yasallık bölümüne bkz.