Þiir, seçmek ve gizlemek sanatýdýr. -Chateaubriand |
|
||||||||||
|
Artýk okurlar, genelliðin özellik davranýþlý; özelliðin de genele gidici davranýþ içinde olduðunu bilir olacaktýrlar. Güç gibi genel bir davranýþ, özel durumlarýn yalýtýmý içinde bencillik olacaktý. Sosyo toplumsa bilinç olacaktý. Tüm bu durumlar genelce olan gücün özel durumlu bir davranýþ þekli oluþuyla görülecektir. Parça davranýþlar ya da kesikli durum davranýþlarý, genel davranýþlarý taþýmakla beraber; parça olay durumlar içinde genel davranýþlar kýsýtlý etkisiz olmakla, parça durum sanki genel davranýþlarýndan soyunmuþ gibi davranacaktýlar. Parçalý davranýþlarýn genel davranýþlardan sýyrýlmýþ olan bir yýðýn kýsýtlý özellikleri vardý. Kýsýtlý olan onlarca haline göre, kýsýtlý olmayan hali bu parça davranýþýn özel baðýntýsý içinde düzenlilik iliþkisi oluþla yansýyacaktýr. Doðadaki sýnýrsýz parçalý durumlara raðmen hep verdiðim bir örneði bir de bu açýdan vereyim. Deniz; fýrtýna ve çalkantýlarýyla, gel gitleriyle, suda cisimleri yüzdürüp batýrmasýyla, içinde hayatý barýndýrýr olmasýyla vs. karmaþýk iliþkili bir genellikçe davranýþlý, güçtür. Oysa damla deniz genelliðin bir parçasýdýr. Damla, genelliðin özeliklerini taþýr. Ancak damla genellik gibi davranamaz. Söz gelimi mikroorganizma dýþýnda içinde balinayý besleyemez. Damlanýn PH’ý, deniz kadar alanýn tepkime ortamý olamaz. Tepkime ortamý olaylarý damlanýn içine giremez. Damla üzerinde transatlantiði yüzdüremez. Fýrtýnalarýný koyu veremez. Ýnsaný boðamaz vs. Bu bir seçme ayýklama oluþun kendilik ten iþler eþmesidir. Filtrasyondur Hem genellikten olup, hem genellik gibi davranamamanýn nedeni neydi? Hemen bileceðiniz gibi özel baðýntýlý yalýtým olmak, kendisine týkaçla, sýnýrlý sonlu seçme ayýklamanýn korunur yasa, olmasýdýr. Yani damladaki genelliðin belirim karakterini, ortaya koyup yansýma bað yapacak olan giriþicilerin o özel baðýntý içinde olamamasý nedenle; parça olaylar genelce olan tutumdan sýyrýlmýþ soyunmuþ gibi kýsýtlý davranýrlar. Böylece parça olaylarda çokluðun birden zincirleme belirimi yerine; sade ve yalýn olanýn belirmesi de düzenlilik algýsýný ve düzenliliðin korunumunu (hafýza olmasýný- þemaca davranýþý) oluþur. Deniz genelliði, týkalý özel baðýntýnýn içinde seleksiyona tabii tutulmakla genellik tavrý parça hal içinde minimalize özellik yansýta bilme durumuna düþürülür. Eþ deyiþle; damladaki genelce belirmeyi yansýtýr olacakla olmasý gereken genelce bað yapar durumlarýn sayýsýz çokluðu, özel baðýntý dýþýnda kalýrlar. Böylece parça olan sýnýrlý boyut zamanlý durum, genelliði yansýtabilir bað yaparlardan yoksun kalýrlar. Genelliði yansýtacaklar o özel baðýntý içinde olmamakla parça olan, genelliðini yansýyamaz. Anne olma karekterini taþýyan bir parça oluþ; çocuk doðurmadýkça anne olamaz. Çocuk anne giriþmesi beliremez. Okurlar þunu da iyi bilmeli ki düzenliðin sade yalýn halli, genelce davranýþla; dinamik denge içine girer. Tüm dengeler statik olmayýp; dinamiktirler. Yani statik dengeler, dinamik dengenin orta yoðunlukla belirim yapar olmasýdýrlar. Bir uzay devim boyutunun, kendi olay zamanýna göre; kendi dinamiðinden imbiklenen statik dengeleri, görece gelip geçici durumdurlar. Damlanýn her tür giriþicileri bulunduramamasý nedenle, özel baðýntý; damla oluþla parçalý davranýr. Damla birçok genelce özelliklerini belirtememekle, olay ufkunu iyice yalýnlaþýr, sadeleþir. Bu yalýnlaþýþ ile ve sadeleþmeyle damla; özel baðýntýlý, daha düzenli bir parça yapýsýnýn yalýtým hareketine dönüþür. Totemi dönem, totemi anlam (mana) üzerinde kendi totem sürecini ortaklaþtýrdý. Totem alan kiþiler arasý sentezi ortaklaþtýran bir süreçti. Bu ortaklaþtýrmayý totem alanýn içine merkezi çekim odaðý kýldý. Odaklaþan bu çekimin içinde kiþinin temel gereksinimleri vardý. Doðal ortamýn kiþi üzerine çevre alan etkisi, insanýn mana anlamasý içinde totem etkiydi. Yani totem, dýþtaki nesnelliðin insan anlamasý olmakla, insana göre hakiki olan bir genellikti. Yani totem, kendi öncesinin (kiþi bencilliðinin) zorunluluðu olan bu ortaklaþtýrýcý ve odaklayýcý mana iliþkisini grup içinde "merkezi kýlan" mana anlamalý bir sembolizmdi. Totem alanýn genelliði parçalý tabu durumlarla yalýn ve düzenli hale getirilmekle totem alanýn içi inþacý olur. Totem sizin içinizdeki bencilliðe ve dýþýnýzdaki sosyo toplumsa zorunluluklarý; mana yaptý. Totem, manadý anlama üzerinde, "tam da size göre olanlarýn" seçme ayýklamalarýný; totem alan içinde sentezi çevrim yapýlmasýný sembolize etmenin aklý ve buluþuydu. Totemi dönem içinde, mana iliþkili çekim merkezinin; kiþiye etki eden sembolizmi, totemdi. Totem sembolizmi grubunu, çekim merkezi ekseninde çevrime katýldým yaptýrmanýn sedimantasyoncusuydu. Nasýl sosyal birlikti dönemde manadý sembolizm totemse; iþte bu nedenle ön ittifaklardaki sembolizm bilinci de, ÝLAHTI. Ýlah, ön ittifaklardaki gruplar arasý baðýntýyý kurdurmanýn iradesiydi. Ýlah, ayrý sosyo kültürel oluþlarý, ilahtý sentezi çekimin çevresinde, çöktürmeye katýlým yaptýrmanýn sembolizmiydi. Sembolizm, totem alan içinde katalizleme yapýyordu. Kendisine bir þey olmuyordu. Sürece bir ucuyla donmuþluk vermekle kristalize ediyorken diðer ucuyla baðsa eðimin verdiði merkezi çekimli ivmeyle durumu çok devingen hale getiriyordu. Merkezi çekim bir odaklaþtýrma bir otorite olmak yanýnda, tek tek kiþilerin, biyo somatik psikolojili kendi bencilliklerini bulduðu yer olmakla asýl odak merkezi çekimi olmanýn kendisiydi. Atalarýmýz totem dönemle totem sembolizmi üzerinde inþalaþmanýn buluþunu yapmýþtý. Sosyal anlayýþ artýk kabullerini ve retlerini bu sembolizm üzerinde yapacaktý. Yeni kabullerini bu sembolizm üzerinde yapý içine alýrken, retlerinizde bu sembolizm üzerinde sosyal alanýn dýþýna atacaktý. Tabular sembolizm üzerinde iþlerleþti. Ýlk öznel anlamanýn inþasý böyleydi. Totem ve ilah sembolizmlerinden her biri, kendisine özgü kendi dönemlerin kabullerini ve retlerini kendi sembolizm anlayýþý üzerinde seçme ayýklama yaptýrmalarýnýn sosyal inþasýydýlar. Gücün Özel Durumlu Davranýþý Varlýk, hele de düzenli enerji santralli varlýklar; alan etkili doðadaki çevresel güçten kopan parçalardý. Az çok yalýtýmlý olan parça, kendisini oluþan çevreyle giriþmesi içinde oluþan etki tepki kuralý gereði ile bu parçacýk türü baðýntýlar kendilikten bir “yalýtýmlý yansýma” olup; yalýtýmlý yansýma bu hal ile kendi kendisini korunumlu hale soktu. Geri baðlanýmdý korunum ve parçacýk oluþuyla atom, elektron düzlemli enerji valans bant düzeyleriyle birer parçacýktý. Kuantum düzlem varlýklarý, atoma göre parçacýktý. Atom bileþiklerine göre parçacýktý. Ve giderek hücre sentezi, doku ve organlara göre parçacýktý. Baþlangýç gücünün kahreden dehþetine raðmen sadeliði ve sade oluþla olaylarýný süreçleyen nedense iliþkilerinin çoðu bugünkü þartlarda yoktu. Bugünün karmaþýklýðý ve karmaþýklýðý süreçleyen nedense iliþkiler de, baþlangýçta yoktu. Bu nedenle parçacýk oluþa özgü taþýnan düzenlilik; genel alan etkisine göre birçok genel alan etkisini taþýr olmaktan soyunmuþlukla yansýyan yalýtýmdý. Bu yalýnlaþmýþ yalýtým; o sadelik içinde olmaya veya o karmaþýk ortam içinde oluþmaklýða özgü bir durumdular. O sadeliðe ve o karmaþýklýða özgü oluþlar da o olay sürecin kesikli sürekli týkaçlanma oluþuydu. Kesikli yalýtým kimi durumlarda tersinmezliðin geri dönüþsüzlüðüdür. Konuyu daha ayrýntýlamayacaðým. Seçme ayýklamasý yapýlan özel baðýntýlý bu parçacýklý yalýtýlma; kendisine özgü tekil parça iliþkisi oluþla bir düzendi. Düzen dediðimiz þey, parça süreç oluþun tam da kendisiydi. Parçalý oluþla, parçanýn tepkiye göre kendi içinde düzenli akýþ yaptýrmasý; organizma düzlemi içinde geri baðlaþýmlý bencildi korunan yasalý bilincin kendisi olmuþtu. Ayný çevresel alan etkili gücün, parçacýk kabili özel baðýntýlý bilincin ileri evresi de kiþi, oldu. Kiþinin kendisi dýþýndaki kiþiler de empati yoluyla kiþinin içindeki kiþi bilincine doðru geri baðlaným yaptý. Ýþte sosyal oluþun temeli buydu. Yani sosyal oluþ kendinizdeki bencil oluþun empatisiyle karþý taraf kiþilerin bencilliklerine seslenebilmeydi. Kiþi benci olan bilinç, korunan yasaydý. Sosyal iliþki, korunan yasaya göre seçme ayýklamalý bilinç olacaktý. Kiþi benci bilinç; sosyo-toplumsa inþacý sentezle yasa bilinçti.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |