"Ýnsanlarla yüz yüze konuþarak her sorunu halledebilirsin; ama bazý insanlar gelir önüne, hangi yüzüne konuþacaðýný bilemezsin". -P. Neruda-

Ýki saat süren etütlerimizde mutlak bir öðretmen bulunurdu. Yatýlý ve burslu okuyan Lise son sýnýfý öðrencileriydik. O gün de edebiyat hocamýz nöbetçiydi. “Cebimden para çýkar, ama kalemimden not zor çýkar” sözlerinin ciddiyetini, sýnav sonuçlarýndan anlamýþtýk. Benim notum 30’u geçmezdi, ama edebiyat hocamýzýn sempatisini bir þekilde kazanmýþ olmalýyým ki, sözlülerden 50-60 puan alýrdým. Etüt saatlerimiz sýkýcý olduðu gibi akrep ve yelkovan sanki kör topal ilerler, zaman bir türlü geçmek bilmezdi.

Nedense o gün yarým saat geçtiði halde edebiyat hocamýz gelmemiþti. Can sýkýntýsýndan gruplar halinde hep bir aðýzdan þarkýlar söyler, fasýl yapardýk. “Bir tatlý huzur almaya geldim Kalamýþtaaaannn, Ah Kalamýþ’tan!” Koro halindeki sesimiz sýnýfýn dýþýna çýkmýþ olmalý ki, bir Amerikalý olan okul müdürümüz sýnýfýmýza hýzla girmiþ ve yarým yumalak Türkçesiyle þu sözleri söylemiþti: “Ayýp size, biyde genç olacayksýnýz, göyzüm üyserinizde, please be quiet, ok mi? “

Dedi ve tam sýnýftan çýkarken arkalardan bir hýþýrtý ve müdürümüzün tam sýrtýna isabet eden yumurta, krem rengi elbisesini sarýya çalmýþtý. Tüm sýnýf aniden sessizleþmiþti; bazýlarýmýzýn arkalara doðru radar gibi çevrilen baþlarý adeta bir suçlu arar gibiydi. Bizler müdürün kýzacaðýný beklerken o hafiften tebessüm edip az önceki sözlerini yinelemiþti: “Please keep your voice down and I trust you.”
Yýllar sonra anýlara usul usul yürüyüþ yaptýðýmýzda yüzümüzde birkaç duygu çizgisi oluþuyor. Ya hüzün, ya buruk bir sýzý, ya da neþeli bir çizgiyle dudaklarýmýz kulaklara doðru geriliyor. O gün okul müdürümüz, sessiz gidiþiyle aslýnda bir yaþam dersi vermiþti bizlere.

Yumurtanýn her piþme þeklini severek yerim. Hala da ayný damak lezzetini alýrým. Ýþten evime her geliþimde doðru mutfaða koþar, cezveye yumurta koyar, ya da tereyaðýnda piþirir yerdim yumurtamý. Býkmadan yediðim tek yiyecektir.

Amerikan okulunda yaþadýðým o anýmý hiç unutamam. O etüt akþamýnda Ellen Schuman müdürümüze atýlan yumurta hemen hemen tüm bakýþlar benim üzerimde noktalanmýþtý. O an bir suçlu gibi yüzüm kýzarmýþ ve çok þaþýrmýþtým. Çünkü o yumurtayý ben atmamýþtým. Ama gözlerdeki ifadelerden okuduðum kadarýyla yüzlere muzip ifadeler yayýlmýþtý: “Sensin… Sensin… Sakýn bize deðilim demee!” der gibiydi ortak suçlayýcý bakýþlar.

Yumurta sevdiðimi bütün sýnýf bilirdi. Özellikle sabah kahvaltýlarýmýzda Nazmiye adýnda Pakistanlý bir arkadaþýmýn yanýna otururdum. Nedeni çok basitti, çünkü o arkadaþým yumurtayý hiç mi hiç sevmez, yemezdi: Nazmiye hemen eline yumurtayý alýr, “Yumurta isteyen var mý?” diye bir iki saniye piþmiþ yumurtayý üç parmaðý arasýnda tutardý. Tabi ben -an be an o gösteriye- bir kedinin faresine atladýðý gibi atlar, “Ben,” derdim. Süreyi geçirdiðim anda yumurta baþka bir ele geçerdi.

Yumurta okulumuzda günaþýrý sabah kahvaltýlarýnda verilirdi. Bende o günlerin sabahýný hiç kaçýrmam, her seferinde o kýsa koþu maratonunda, Pakistanlýnýn yanýna oturur ipi ben göðüslerdim. Çayýný tuzlu içen Pakistanlý arkadaþým Nazmiye’nin yumurtayý sevdiðimi bildiði halde yumurtanýn olduðu sabahlarda o teatral sunumu yapmasýný hiç çözememiþtim. Ama o gün yumurtayý bana vermemiþti. Üç parmaðýnda tuttuðu piþmiþ yumurtayý avuç içine hapsedip; “Hayýr, bu kez sana vermeyeceðim, baþkasý da yemeli,” dediðinde suskun bakýþlarýmý öne eðip kahvaltýmý yemeye baþlamýþtým.

Pakistanlý arkadaþýmýn bunu neden yaptýðýný çok sonra çözebildim. Bu konu uzadýkça uzayacaða benziyor. Ben en iyisi size söz yumurtadan açýlmýþken bir Cezayirli denizcinin anýsýný aktarayým.
K. Kolomb’un yeni kýtayý keþfinden sonrasýnda kendilerini asil sanan Ýspanyol beyleri, Kardinal Mendoza’nýn övgüsü karþýsýnda tenkitlere verdiði yanýt insanlýk için önemli bir ders niteliðindedir.

“…Kardinal Mendoza Kolomb’un azmini, direngen ve kararlý oluþu sonrasýnda yakaladýðý üstün baþarýsýna övgüler yaðdýrýrken; bir Cenevizli olan kâþifi kýskanan Ýspanyol beylerini memnun etmemiþti.
- Yenidünya denilen yere gitmek hiç de sanýldýðý gibi zor deðildir,
- Dünyanýn denizi apaçýk karþýmýzda duruyor, hiçbir Ýspanyol denizci hedefi þaþýrmazdý, diye burun kývýrdýlar.
Bu sözlere kýzan Kolomb onlara yanýt vermek için söz alýr:
- Ben kendi adýma bir þeyler kazanma tutkusundan çok uzaktayým” diye baþladý konuþmasýna ve þöyle devam etti;
- Dünyada birçok zor iþ vardýr, ama birisi size onun nasýl yapýldýðýný gösterdikten sonra, ‘ Aaa.. Ne kadar kolaymýþ, bunu herkes yapar,’ denir.
Kolomb, bu arada hizmetçiden bir yumurta istemiþti.
- Þimdi siz soylu beylerden bir ricam olacak; Siz ekselanslarý þu elimde gördüðünüz yumurtanýn, dik olarak masanýn üstünde durmasýný saðlayabilir misiniz acaba ?”

Ekselans yumurtayý bir tarafýndan tuttu, öteki tarafýný çevirdi, baþka türlü denedi ama baþaramadý ve elindeki yumurtayý bir baþka beye verdi. O da baþaramadý ve bir baþkasýna verdi. Kimse baþaramayýnca da;
- Bu mümkün deðil yapýlamaz!” diye hep bir aðýzdan baðýrdý, beyler.

Kolomb onlarýn baþarýsýzlýklarý karþýsýnda yüzüne küçümser bir eda yerleþtirip;
- Tabii mümkündür, ben yapacaðým ve siz ‘bunu herkes yapar’ diyeceksiniz” diye yanýtladý, beyleri.
Salonda mýrýltýlar içerisinde Kolomb yumurtayý eline aldý ve hafif bir vuruþla yumurtanýn sivri ucunu kýrmadan, içeri doðru giden kabuðun üstünde durmasýný saðladý.

Bu arada Ýspanyol beyleri hep bir aðýzdan; “Bunu herkes yapar!” diye baðýrdýlar.

Kolomb, onlarý þöyle yanýtladý;

- Doðru bunu herkes yapabilir beyler, ama fark, sizin bunu yapabileceðiniz, fakat benim yapmýþ olmamdýr, der."

Sözün özü dünya yumurta biçiminde ya yine de dönüyor deðil mi? Kimileri yumurta atýp bir baþkasýný günah keçisi yerine koyarak, kimileri buldu mu midesine indirerek.
Döndükçe dönüyor dünya; kimilerinin ihanetiyle, kimilerinin sevdasýyla… Ama en çok da zalimin çarkýyla, mazlumun ah’ýyla döndükçe dönüyor dünya.
Bugün benim doðum günüm. 40 yýldýr ayný yastýða baþ koyduðum sevgili eþim benden önce kalkmýþ ve kahvaltýmýzý hazýrlamýþ. Yatakta esnerken ben soruyor:

“ Yumurtaný nasýl istersin caným?”

Hýmm, kýzsam mý acep ona? Öyle ya 40 yýldýr yumurtayý nasýl yiyeceðimi öðrenememiþ bir de bana soruyor. Yoo, bugün güler yüzlü olmamýn zamaný.
Çünkü bugün, 13 Haziran...Bugün, hayata ilk gülüþüm, ilk aðlayýþým ve ilk hayatýn bana “hoþ geldin” dediði gündür. Sesime en tatlý tonu yerleþtirip;

“Kafadan olsun caným!” dedim.

Þiir gibi yaþayýn.

Emine Piþiren-Kocaeli
13. 06. 2016