..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Yaþamýn tanýmý yoktur. -Halikarnas Balýkçýsý
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




12 Mayýs 2017
Eþitsiz El'in Adil Olmasý 7  
Bayram Kaya
El “mülkün sahibi benim dediði eylemli söylemlerini kime karþý yapýyordu? Buyruklarýna uyulan, kime karþý ben sizin El ilahýnýz deðil miyim diyordu? Kuþkusuz ki Ýlah takdirine karþý ve ilahlara karþý kendi etrafýnda kümelenenlere ben sizin El olan El ilahýnýz, El mülkü olanýnýz; El malik, deðil miyim diyordu.


:GGA:
4]Yeni yapý sosyo toplumsa sözleþme yapmak yerine El’e iman sözleþmesini yapýyordu. Bu El’e ahitti. El’e ant içmeydi. El ile kalubela yapmaktý. “Ben size rýzk veren ve sizlere buyuran El’iniz deðil miyim? Diyordu El. Buradaki rýzk vermeyi vaat eden cazibenin buyurmasýna kapýlan kiþiler; baylara verilmiþ olan karþýsýnda, verilecek olan bu vaade kapýlan biatiler; geleceðin köleleri olmakla, onlar da; “evet sen bizim El olan takdirimizsin” diyorlardý. El’in köle ruhlarla yaptýðý sözleþme tanýklýðý içinde haleflik vaadi de olan kalubela buydu.

Ýlk kalubela sözleþmesi ön ittifaklar içinde; fikri temel de kendi algýlarýný olgunlaþtýrmakla baþladý. Sonra köleci sistemi inþa edecek nüve düþünce etrafýnda kümelendiler. Küme, nüve düþünce algýsýný, havsala olmakla içsinmiþ olan taraftarlarla bu düþüncenin temsilcisi El arasýnda bir ahitti. El ve El’e taraf olanlarýn ilahi sistem içinde donanýmlý nitelikle ayrýlmalarýydý. Donanýmlý niteliklerini El iradesine vermekti.

Köleci sistem nüve oluþla neyi söylüyordu? Mülkü olan bir El’i söylüyordu. Buna mülk El’indir diyordu. Ve kiþilere El mülkünden rýzk vaatlerini söylüyordu. Rýzk vaadini bekleyen taraftarlara da bu anlayýþa göre yeni yaþamlarýný oluþturmalarýný söylüyordu. Kiþilere; mülk sahibi olma gücüyle oluþan bu adalet üzerine oluþmalarýný söylüyordu. Yani vaat bekleyenlerin nitelikli emek donanýmlarý da mülk sahibinin mülk hakký olmakla; yine mülk sahibi El’indi.

El “mülkün sahibi benim dediði eylemli söylemlerini kime karþý yapýyordu? Buyruklarýna uyulan, kime karþý ben sizin El ilahýnýz deðil miyim diyordu? Kuþkusuz ki Ýlah takdirine karþý ve ilahlara karþý kendi etrafýnda kümelenenlere ben sizin El olan El ilahýnýz, El mülkü olanýnýz; El malik, deðil miyim diyordu.

Ýlaha karþý ilahýn söyleminin baþýna El takýsý getirerek kendisini El ilah diye ihale ediyordu. El; mülk sahibi olmayan ilaha karþý mülk sahipliði olan ilahý söylemekle El-ilahtý. Kiþi ilahýn El olmakla mal mülk sahibi olmasý haliydi. Ýlk mülkiyetçi inþa içinde hitap eden de, hitap edilenler de gerçek kiþilerdi.

El, kendisine mülkü olmayan ilahlarý; denk ve benzer tutmuyordu. El ilahlarý (diðer kiþileri) kendisine irade kullanma ve malý mülkü olmayanlarý ortaðý olmayanlar olmakla kimseyi kendisine denk ve benzer olarak tanýmýyordu. Zaten zenginlikte giderek karþýsýný halk oluþla, tebaa oluþla, sürü oluþla kendisine denk ve benzer tanýmazlardý.

El ortak tanýmaz bir mal mülk sahibi olmakla, kendisini; ilah kiþi-insan buyruklarýnýn önüne koyuyordu. Ýnsanlara da El ilahýn ihsan ettiði malýndan mülkünden umut kesmemelerini söylüyordu. Yapý alanýn içinde Tek mal-mülk sahibi olma hakký El ilahýndý. El, El mülktü.

El Ýlahýn malýndan mülkünden umut kesmeyenler de, týpký El ilah gibi bir gün mal mülk sahibi olmanýn heyecaný içinde kontrol ediliyordu. Bu kalubela içinde El ilah insana; halefim diyordu. Ýnsana; benden sonra El mülk gibi “mal mülk sahibi olma hakký taþýyan halef” diyordu.

Diðer bir yansýmayla mülk güç ve yönetimdi. El’e halef olmak demek; mal mülk sahibi olmakla, mülkünü yöneten irade olmaktý. Unutmayýn ki malsýz mülksüz olan köle de mülktü. Ve yönetilen iradesiz acizlikti. El’e iman içinde teslim ettiði çalýþma donanýmý olmasa, yaþamasý bile haramdý.

Kalubelada “ben yeryüzünde bir halife yaratacaðým” diyordu El. Geçmiþ durum olan Pazýlýn içinde yapýlan yol temizliði nedeniyle pazýlýn parçalarýný birleþtirmek gerekiyordu. Yani El’in mana düþüncesi oluþ koþuluna göre “benden sonra mal mülk sahibi olmaya hak kazanan tek varlýk insandýr” demek istiyordu. El köleyi insan görmüyordu, ama köle eski dönemden alýþkanlýkla kendisine insan diyordu.

Sözleþmesi yapýlan ya da iman ahdi yapýlan bu El takdiri üzerinde mal mülk sahibi olmayý kabul eden taraf olan insanlar da; “ tamam öyledir. Sen bizim El ilah, olanýmýzsýn” diyorlardý. Böylece Ýlahi hükme uyanlarý El, kendisine doðru çekmek için ikna ediyordu. Sömürü üzerine olan adaletsiz ahit nedeniyle Ýnsanlar da mal mülk sahibi olamayýnca, ahdi bozuyorlardý. El de buna kýzýyordu.

“Ben ilahlara karþý yeryüzünde benim gibi mal mülk sahibi olan benimle iman akdi yapan (sözleþme-kalubela yapan) halifemi kendi etrafýma toplayacaðým” diyordu. Halef yaratma manasýnýn düþüncesi etrafýnda toplanma, çaðrýsýna koþup ta; mal mülk sahibi halef içinde olamayanlarýn isyanýna da “ ben sizin El ilahýnýz olan Baal’iniz (efendiniz) deðil miyim?” diyen hatýrlatmasýný ve azarlamasýný yapýyordu.

El önce Fikri temelde çalýþmýþtý. Ön ittifaklý ilahi sistemin içinde El; ilaha fikren ve fikir jimnastiði oluþla bayrak açtý. El düþüncesi bayraðý açtýðý tartýþmalarla kendisini ve taraftarýný olgunlaþtýrýyordu. Ýlahlarýn mal mülk sahibi olmamalarýna karþý, El’in kendisini mal mülk sahibi olmakla ilan etmesi ve dahi kendi mal mülk sahibi olmasýný, insanlara da teþmil edeceðini söylüyordu El.

El bu vaadini halef sözcüðü içinde þöyle diyordu. “Ben yeryüzünde bir halife yaratacaðým”. Kime halife yaratýlacaktý? El’e! El’in neyine halef olunacaktý? Mal mülk sahipliðine ve mal mülk sahipliði içindeki irade kullanmasýna halef olunacaktý. Kendisine ortak ve benzer tanýmayan El, farkýnda olmadan da kendisine kendisinden sonra gelen gibi bir anlamýn halef kavramýyla, haleflik üzerinde benzerlik ve ortaklýk, tanýmýþtý.

Dikkat ederseniz üreten emek iliþkileri olmadan irade de olmuyordu. Ve zaten yoktu da. Ýlk kez üreten totem meslekli gruplar; karþý gruplar temelinde bir arada birleþmelerini irade ettiler. Bu üreten emek grup emeði olmakla; irade de grup ya da toplum iradesiydi.

El grup ya da toplumun üreten emek gücü sahipliðinden kaynaklý zenginliði, kimi kiþilerin sahipliðinde mal mülk yapmakla; iradeyi kimi kiþilerin iradesi yapmýþ. Malý mülkü olmayan yýðýnlarý da köle, tebaa halk, sürü gibi iradesi ve eþitliði olmayan acizler diye tarif etmiþtir. Ýnsanýn aciz olmaktan kurtulmasýna hayli zaman vardý.

El ilah gibi mal mülk sahibi halef olmanýn sevincine kapýlanlar da, El’e; “tamam onlar deðil sen bizim El ilahýmýzsýn” diyorlardý. Onlar da; “ (kiþisi mal sahibi olmayan kiþi ve ilahlar da) þöyle diyeceklerdi.

Halef olma yoluyla mal mülk sahibi olacaklarýn mal mülk sahibi olmayanlarýyla aralarýnda yaþanacak husumet için; “orada bozgunculuk etmekte olan, kan döken birini mi (halife) atayacaksýn” diyorlardý. Tartýþma böyle cereyan ediyordu. Asýlýnda haleflik bir hülleydi.

Olupbitti karþýsýnda El, malýný efendiye haleflik üzerinde devrediyordu. Bu halkýn sosyal mantýðýna seslenmeydi. Efendinin mal mülk sahipliðini üreten emekler denkliði içinde olan bir hukukun meþruiyetini söyleyememekle olupbitti olaný, haleflik anlatýmý içinde izahla kurtarmaya uðraþmaktý.

Bu söylemler geçmiþte olan bir gerçeðin günümüze doðru hikâye edilerek anlatýlmasýydý. Burada gerçeði bulmak için iðneyle kuyu kazmanýz gerekecekti. Burada karþýtý ile þimdiki olup bitenin kavgasý vardýr. Süreç içinde þimdi olanýn karþýtý unutulmuþtu.

Karþýtlýðýn sistem içinde saðlamasý gerekenler þimdiki sistemde saðlanýr olmamakla yerlerine bir boþluk býraktýlar. Söz gelimi herkese göre olan herkese göre olmamakla yerinde boþluk býraktý. Bu boþluðun içi þimdiki sisteme uygun söylemlerle, baðýþ, ihsan, haset, fesat, kin, düþmanlýk, þeytanlýk, iblis gibi bir yýðýn kavramlarla doldurulmuþtur.

Karþýt sözcük devinmeli boþluk alanlar zamanýn ruhuna göre mistik havaya bürünmüþtür. Özet oluþla söylersek insanýn sosyal öznesine göre yapýlan anlatýmlardaki özlü sözlü söyleyiþler; köleci sistem içinde yaþanan bozgunculuðun ilah repliði olarak sonradan bu anlatýmlar içine sokulmasý çok açýktýr.

Önceden söylenen kavramlar içine sonradan sokulan bu anlatýmlar; hem bu tartýþmaya bir öngörü olucu mucize oluþlarýn diyalektiði katmýþtýr. Hem de özel mülk sahipliði gibi olmasý düþünülenden, olacak olanlarýn düþünülmesi de olasý edilmiþtir.

Bu tarihsel bilinci unutmamalýyýz. Genel yararlý durumdan; özel mal-mülk sahipliði dönemine geçiþteki kavgalarý izah eden Habil-Kabil sembolü üzerindeki anlatýmlar, bu tarihi bilincin geçmiþine doðru yolculukla; geçmiþteki bir aný uzantýsý olmaný gerçekliðine kanýt olan pazýlý parçasý olmaktan baþka bir þey deðildir.

Ýyi de mutlu bir genel yararlýðý gözeten ortak yaþam içinde iken; özel mal mülk sahibi olmanýn içine neden geçilmiþti? Yani hayat sulardan, üzerinde hiç bir þey olmayan karaya neden çýkmýþtý?

Elbette bunun nesnel þartlarý var ama kafa karýþýklýðýna da gerek yoktu. Þu basit örnek buna yeter. Þimdimiz olan günümüzde daha demokrasiyi olgunlaþtýrmamýþken; birçok hak ve hukukun iyi kötü elde edildiði sistemiz içinde; durup dururken; demokrasimizin kurucusuna “iki ayyaþ ve piç!” diye sövülerek; “Allah’ýn sýfatlarýný onun üzerinde toplanmýþtýr”; “ona dokunmak ibadettir” gibi zýrvalarla demokratik sistemden parti diktatörlüðü olan; partili cumhurbaþkanlýðý bünyesine niye geçmiþtik?

Yasama, yürütme ve yargý ile basýnýn gibi güçler ayrýlýðý olan durumlar hep bir arada bir parti bünyesinde toplamasýna neden geçilirse; ilaha söve söve ilahlarý kötüleye kötüleye iman etme de kolektif yaþam içinde de özel mülkiyetçi mutlak monarþi olan El adaleti içine de onun için geçilmiþti.

El ilah “nasip bakýmýndan da kiminizi kiminizden üstün kýldý(k)” diyordu. Cümleye tekil baþlayýp çoðul bitiriyordu. Tekil oluþ birkaç El topraðýnýn bir El (lugal) yönetimi altýnda olmasýnýn tarih dili bilinciydi. Kýldýk söylemi içindeki çoðullukta bir ortak karar oluþla birkaç el topraðý temsilcisi olan birkaç El’in yönetimde oligarþin bir söz sahibi olmalarýna izafeten söylenen tarih bilinci olan söylemin sözleriydi.

Yani her El-ilah kendi El topraðý (mülkü) üzerinde tekil (monark) konuþuyordu. Bir kaç El ilah topraklarý birleþince “yaptýk, ettik, söyledik”; türü oligarþin egemence olan dili konuþuyordular. El ilah çevresine doðru güç ihracý yaparken egemenliði içine aldýðý diðer El ilah taraftarlarýna ve El ilah temsilcisi bay erkine da saygýyla biz diye hitap ediyordu.

Yani biz dediði monarþiyi oluþan bay erki olan El ilah fikrinin temsilcisi olan efendilerdi. Monarþi olaný sentez içinde güç sýralamasý yapma döneminde de “tek El olan ilah”; “ben, ben olan El ilahýnýz; nasibi takdir ederken kiminizi kiminizden üstün kýldý” diyecekti.

Ýnsanýn kendi emek gücü ürünleri olan üretilen gereksinmeleri El, istediðine istediði kadar veriyordu. Ýstediðine kýsýp; kýt veriyordu. Ýstediðine de hiçbir þey vermeyip “ipipullah sivri külah oluþla” (her þeyin yoksunu oluþla) ortama salýyordu.

Bu tür iþe göre tasým edilen mana gücü kendi izolasyonunu önce köleci ahdi yapýlan sistemin içinde yalýtýldý. El’den Kayralý kiþiler, bu ahitle mal mülk sahibi yapýlýyordu. Bu yalýtma içinde El’in takdiri seçilmiþ kiþilerin; kiþisi mal mülk sahibi olmalarýna bir meþruiyetti.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.