Bu ortaya konuþ, aþaðýdaki þiir sahibi þairle, þirin kendi ekspertizidir.

BU DAÐLAR GAMDAÞIMDIR.

Yeþil hýrkanda kuþlar, bulutlu çatma kaþýn,
Ufuktan taç mý taktýn, onurlu gökte baþýn?
Ne küskün gövde biçmiþ, bu gölge sende hüzün?
Üzülmüþ, boynu bükmüþ, hilalde gamlý yüzün...

A daðlar!... Dost elinden çekince söyle kahýr.
Gözünden akma yaþlar, deþince böyle baðýr...

De bir tek yâr mi buldun, kucak mý gördü baþýn?
Bu daðlar yoldaþýmdýr, bu daðda dertli baþým.

Nasýl tutmuþ dizinden, ne umdu hay tepeler?!
Adým atmak ne mümkün, ayak da, el de çeker.
Ne çokmuþ tütme derdin, yiðit baþýnda duman.
Ne çok hançer yemiþsin, yaram benim de yaman!

Yararmýþ, döþ de delmiþ, þirin yârindi sebep.
Ne bir tek dermaným var, ne can yetmeye yakýn!
Yüküm senden de çoktur, umup da küsme sakýn!

Eðilsen, boynu büksen, bulutla silse yaþým.
Mecalsiz kaldý gövdem, çekil be arkadaþým!

Baþýn zulmet delermiþ gecende doðdu bu Ay.
Elekmiþ ah okundan þu gökte yýldýzý say.

Ne çektim dost yüzünden...dizimde dondu baþým!
Ne kimsem hal bilirmiþ, ne kimse arkadaþým.

Bu daðlar sýrdaþýmdýr, bu daðda gözde yaþým
Bu daðlar gamdaþýmdýr, bu dað da türküdaþým.

Þahamettin Kuzucular

( Bir Özleþim tarzý þiiridir.) 23 Aralýk 2010

Alan bir yüzey hareketidir. Ýki boyutludur. Oylum dediðimiz hacim olan eylem boyutu ise, yüzey ve derinlik hareketiyle birlikte olan giriþme eyleminin hareketidir. Üç boyutludur.

Þiirler salt bir þiir iken, þiirleri sadece bir þiir olmaktan çýkaran nedir? Kuþkusuz ki o þiirin anatomisidir. Pekiyi þiirin anatomisi þairin mi? Buna hem hayýr, hem evet diyeceðim. Ýnþa oluþla þairindir. Hacme göre giriþme edilip edilmemede þairin deðildir. Her þiirin anatomisi var mý? Þaire göre evet. Okura göre hayýr, Ortalama olarak her þiirin iskeleti vardýr da, anatomisi yoktur.

Kýsaca her þirin bir yüzey hareketi vardýr. Þiirin yüzeysel olmaktan kurtulmasý; þairi kadar okurunun da paylaþýlaný olmakla olasý olur.

Biz yazýlan þiirin duygusunu sömürürken kendi empatimizin içinde olmakla þiir, þairindir. Bu zamanlar biz az çok þairle bütünleþiriz. Ama þiiri kendi içselimize indirirken þiir, þairin olmaktan çýkar. Artýk þiir, þairin de deðildir. Þairin olmayan noktasýyla beliren þiirin anlamý içinde, þairin sorumluluðu kalkar. Þairin gücü belirir.

Þairin olmayan noktadan itibaren þair þiirle, çiçek gibi açmýþtýr. Çiçek gibi açmak suç mu? Bu nedenle þair, bazen yalnýzlýðýný bilerek þiirle savrulur. Þair türlü türlü çiçek olmanýn yalnýzlýðý içinde olur. Ýþte ben, þairin ekizpertiz durumuna bunu yazdým. Bu þiir düz yüzey anlatýmýyla birbirini tamlar þekilde yazýlmýþ gibiyse de; bana göre þiir, zýtlaþan çevrimle tamlamalý ve tamlaþmalý oylumuyla yazýlmýþtýr. Ya da bu þiiri okuduðumda ben öyle anlýyorum. Anlayacaðýmýz kadarla da, anlatan arif gerek.

Þiirin bir yazar, bir de okur yüzey (alan) boyutu vardýr. Bu þiirin iki boyutlu olmasýdýr. Düzlem bir alan üzerinde þair ile okur arsýnda bir zaman mekân alan açýklýðý oluþur. Bu iki boyutlu süreçtir. Bu iki boyutlu süreç, yazar ile-yazar arasýnda ve yazar ile-okur arasýnda olur.
Bir kat þairin sunumu ve bir kat ta okurun anlamasý olmakla yüzey alanlý þiir; en-boy uzamý içindedir. Bu þairle okur arasýnda iki boyutlu (empatik-duygusal) bir zaman mekân aktarýmlarýnýn oluþmasýdýr.

Her þiir bir anlam içerir. Bu o þiirin alan yüzey gerilimi olmakla þiirini iki boyutlu olmaktan kurtaramaz. Þiirdeki kodlama ki eðer varsa; bir þiirdeki þairle okur arasýndaki iki boyutlu olan yüzey alanlý sürece üçüncü boyut katar. Þiire derinliði vermek þairin iþi ama derinliðe sarýlýp hissetmek te okurun iþidir. Bu nokta þairin karýþacaðý bir durum deðildir.

Ýki boyutluluk þairin ekspertiziyle derinlikçe iç içe birçok zamanlarý büktükten sonra, iki boyutlu durumuyla, belirir. Ýþin özü gereði okur ve þairin tutumu birbirine karþý bencil (yönelim) oluþtur. Empati (kendisiyle yazýlan þiiri tanýma) oluþtur. Bu zaten iki boyutlu oluþun sürece bakýþýdýr.

Ýki boyutlu yüzey giriþmesi, duygusal olmaktan öte tomurcuk ve patlamalar oluþuyor sa bu þiire derinlik ve üçüncü boyut katýþtýr. Kiþi hacim genleþmesiyle yüzey alanýný yýrtacak, bölünüp çoðalan sentezle büyüyecektir.

“Ne küskün gövde biçmiþ, bu gölge sende hüzün? Buradaki kodlama suretlerden “KÜSKÜN gövde” biçilmiþiyle tamamlanmýþ. Ama ‘ne’ denerek tamamlanmýþ olan durumda olumsuzla devam eden sürdürüþ olmakla sürece çalkantý söylenmektedir.

Söylem tamamlandý gibi olan Ýki boyutlu kesikli durumuyla belirmiþken bu kez de “bu gölge sende hüzün” der olmakla kendi üzerine kendi etkimeli bir geri baðlanýmla “ne “ olana dönüþen vurgu ve ruh duygu seliyle demek istenen eylem sürekliliði, geleceðe, yarýna akýþ yapýþtýr. Ýþte þiirde sömürülemeyen kýsým burasýdýr. Ýþte þiirde patlamalarýyla evirmeler yapýlan kýsým da burasýdýr.

Bu þu demek. “…Bu gölge sende hüzün” söylemi ilk atfa,( “Ne küskün gövde biçmiþ” söylemine) müthiþ bir iþlev fiil gövde ile nicelim veren üçüncü bir boyuttur. Derinlik veren bir eklem olmakla; þiir bir hacme; þiir bir oylum derinleþmesine sahip olmuþtur.

Ýki boyutlu vurgu, ikinci boyuta üçüncü bir derinlik katýcý nicelim vermesiyle, kodlama; üçüncü boyutuna dönüþmüþtür. Bu ruh hali sömüren ruh hali deðildir. “Küskün gövde biçmiþe” ya doðrudur ya yanlýþtýr deniþe, karþý üçüncü durumun olanaksýzlýðý denmesini de yýkmanýn iþidir. Yani adeta þeylerin yanlýþ ya da doðru olmak dýþýnda saçma olaný da söylemeye kaymýþtýr. Ýki biçimli “…küskün gövdeye” üçüncü, onuncu hali de katmýþtýr.

Bakýnýz ayný vurgu þu dizede de çok belirgindir. “De bir tek yâr mi buldun, kucak mý gördü baþýn? Burada “kucak görmemek” söylemi sýcaklýk duymamakla kuru kuru sarýlma ya da yar baðrýnda olmanýn yetinmesi deðildir. Kuru kuru yar sarýlmasý olmaya yar bulamayýþ anlamýna deðildir. Kucak bulma. Kucak görme kucakta olma dýþýnda “bir eylem alanýna dönüþememe” olmakla, sürecine diyalektik bir geri beslenme vermektedir.

Daha açýðýný söyleyeyim. Ýki boyutlu duygudaþlýðýn þairde oluþturduðu yüzey alan gerilimi; “…gölge sende hüzünle” deniþe içteki derinlik boyutu, üçüncü durumun olanaklý olmasýyla hacim olaylarýna dönüþmüþtür. Kod zarfýnda çýkan bükülmüþ zaman; üçüncü boyuta döner. Üç boyut olayý iki boyut olayýný gerer. Ýç boyut derinlik (hacim) olaylarý üç kat artarken (büyürken); iki boyutlu yüzey alanlý gerilimler iki kat artýþla nicelim olurlar

Ýþte bu çeliþki yamandýr. Üç boyutlu olmanýn, iki boyut üzerine olan çeliþkisi; kiþiyi pare-pare eder. Þair, þiiri bu boyutuyla mý yazmýþ? Bir okur olarak bunu benim bilip söylemem olasý deðildir. Ama þiiri okuyunca ben bunu faydalanmayý gördüm. Þairde bu söylemiyle okurda (bende) bu yansýma baðýntýsýna neden olmuþtur. Kuþkusuz ki þiir sadece böyle de deðildir.

Þiirin diðer tür anlam yorumlarý deðerli yorumcularýn kaleminde dile getirilmiþtir. Ki ben de bu deðerli paylaþýmlara aynen katýlýyorum. Bu þiire yorum yazma gereði hisseden öngörümle ben de þiire yorum yazdým. Okurlar tarafýndan yazýlacak olasý yorumlarda tekrara düþmemek için ben, þiirin daha az paylaþým olabilecek yerine sokulmaða çalýþtým. Anlama avukatlýkla; anlam savunmasý yaptým.

“Gözünden akma yaþlar, deþince böyle baðýr...” Bir akýþ boyutunu söylerken siz o akýþ boyutuna kapýlmýþken “…deþince böyle baðýr” denmekle burada o akýþa tersten vuruþla gözde akma olan; kesikli olan yaþlarý; “deþen baðýrla” yeniden akýþa sürüþ var. Bu süreci iki boyuttan çýkarýp sürece üçüncü boyutu katmaktýr kanýmca. Bu nedene bu þiir uç boyutlu bir ruh belirimine dönmekle; zaman, mekân devimiyle olan sürece; üçüncü bir derinlikli uzam zamanla üç boyutlu olmuþtur.

Ben bu þiiri böyle gördüm böyle yorumladýðým için özellikle örnekledim. Bu þiir ve bu anlatým kaybolmamalýdýr. Dimaðlarda tutuþan tutuþturan özleþme ile “özleþim” olmalýdýr.

04.06.2017