Dilerim, tüm yaþamýnýz boyunca yaþarsýnýz. -Swift |
|
||||||||||
|
Evrim siz hayat nedenle yaþam ne diðer hayatlarýn boþluk alanýna göre o boþluðu dolduran bir yaþam olurdu. Ne de hayatýn o boþluk alanlardaki özel ve türsel yaþamlarýna siz; isterseniz asalak yaþam deyin, isterseniz var oluþ deyin; hayatý niþ alanlarý içinde çýkýlýr yapan evrimdi. Hayat evrimle tür çeþitliliði içindedir. Hayat evrimle yeni koþullara karþý yeni cevap, tepkisini veren uyumlarladýr. Türsel çeþitliliði olmayan evrim siz bir hayat, geriden býrakýlan enkazlarý nedenle yok olurdu. Evrimi olamayan evrim siz bir Hayat çevreye uyumla baþladýðý bitmeyen bir yolculuða çýkacaktý. Yolculuk esnasýnda deðiþecek yol þartlarý olmasý ile deðiþecek ve dinamik çevre koþullarý içindeki uyumla var olan hayatýn çevreye uyumu, deðiþen koþullar karþýsýnda uyumsuzluða dönüþecekti. Tam bir çevreye uyum oluþuyla hayat, hayat olurken; bu kes de tam uyum deðiþen çevre karþýsýnda uyumsuzluða dönüþen uyum ile hayat ölüp yok oluyordu. Oysa ilk kural, hayat ölmeyecek, biz ölecektik. Hiçbir zaman bir çevreye uyum olan hayatla, çevreye uyumsuzluðun tepkisi arasýnda çeliþmesiyle olmayan hayat, var olamazdý. Ve deðiþecek çevreyle, uyumu uyumsuzluða dönüþmekle hayatýn kendisi bu çýkmazýný çýkýlýr kýlmasý evrim siz olasý olamamakla hayat son olurdu. Anlýyoruz ki ya çevre deðiþmeyecekti. Ya da deðiþen çevreyle hayat ta deðiþecekti. Ýþte evrim buydu. Deðiþmemeye karþý deðiþen kadar birikim uyum ve çeþitlilikle olup, iyi karakterleri türe dek hayata kazandýrmakla, hayatý kesikli sürekliler entegrasyonu yapmaktý. Böylesi evrimi içindeki hayat, olasýlýklýydý. Olamlaydý. Belirlenene karþý belirlenmeyenle olmak. Belirenin belirmiþi yanýnda belirlenmeyen ile olmaktý. Ýþte hayat bu olamlarý içinde 2+3 gibi beþ bütünlüðünü veren yanýnda 4+1= 5 bütünlüðünü veren belirlenmeyenle ve olumsuzuyla da olacaktý. Ölen hayat önsel imgelerin imajýyla doðuyordu. Bu imaj içinde çevreye uyum tepkisi 2+3 dizisi olan hayat, akýþý veren bu dizilim içinde 5'i veren bu bütünlük ile kendi kalmak ister. Fakat deðiþen koþullarla 2+3 dizilimi içindeki tepkilerle kalmak akýþlý hayatla çeliþecekti. Ýyi olan dizilim, þimdi hayatýn önünde iyi bir engel ve iyi bir köstekti. Hayat bu kes bir önceki koþula göre bütünlüðün içinde boþ boþuna gibi durun ve yeni koþula cuk oturan 4+1 dizilimini düzenleyip aktif etmesi ile yeni bir çözümü bir önceki envanterler içinde deðiþip dönüþmekle, süren hayatý devam ettirecekti. 2+3 dizilimi içinde kendi kalmak isteyen tepki veya alýþmalar yanýnda 2+3 kombinasyonu ile ayný anda bütünlük dizileriydi. Bütünün entegrasyonu olan diðer; 1+1+1+1+1=5; 4+1=5'i veren parçalý olan bütünlüðü oluþan dizilerdi. Bütünlüðün birçok kendi çeliþkin dizilerini içermesi nedenle de o bütünlük; kendisiyle yani 2+3 dizilimle ayný kalamaz. Bu çeliþmeye hem kendi olmak hem de kendi olamamak diyorduk. Çünkü olumsuz belirme o bütünü oluþan baðýntýlarýn her kombinasyon ve permütasyonlu dizilimini içindeki bað yansýmalardan kaynaklanýyordu. Ve bu gereksiz gibi olan diziler bir önceki adýmýn yan etkisi, yan ürünü olma durumu belki de geleceðin yeni adaptasyonunu ortay koyacak olandý. Olumsuzluk, olumlu belirmesini yapanýn yan etkisi olan zýt yansýmasýydý. Olumsuzluk o bütünü oluþturan uygun tepkiyi veren parça iliþkilerle vardý. Parça iliþki bütünlüðünü veren her dizilim deðiþtiren çevre içinde henüz tepki veya cevabýný oluþacak karþýlýk olmamakla olumsuz diye vardýr. Hep çevresel deðiþmeye cevap olanlar ayakta kalýyordu. Buna cevap olaný oluþan bütünsel tepkileri otaya koyan imajlar içindeki, olumsuz olan imge diziler de dahildir. 2+3'ün iþlev ve aktif olduðu yerde, o bütünsel tepkiyi veren diðer dizi kombinasyon ve permütasyon sýralamalarý imge olup, imajý alýnanlardý. Ýmaj belirenin beliremeyen depo þekli olmakla en az yer ve en az enerji sarfý olan tutumladýrlar. Ýþte bu evrimdi. Etki tepkinin bir önceki adýmý içinde birikenlerden devreye sokulmakla devreye sokulana alýþýlan akýþýn seçme ayýklamalarý içinde, evrim sel olmanýn yasasýydý. Deðilse ne çevre ne de hayat her bir haliyle uzunun kýsaya olan çeliþme devimi içindeyken, baþtan sonsuza kadar olacak bir belirlenme deðildi. Hayat böyle vardý. Hayat çevreyle vardý. Çevre deðiþme ile vardý. Ýyi hava boraya dönüþüyordu. Bora da iyi havaya dönüþüyordu. Ama iki dönüþme arasýnda yaþananlara etki eden bora, etki ettiðinden etkilenme ile bora da dönüþmeye baþlýyordu. Hayat ve çevre dinamik ve karþýlýklý iç-dýþ etkilerin diyalektikti etki ve giriþmeleriyle vardý. Olgu ve olaylar da baþtan sona bir belirlenme bir kader deðildi. Bir olgu ve olayýn üzerine etki eden çevre içindeki hayat kendi deðiþmelerine ve çevre deðiþmelerine karþý oluþan plastik tepkileri oluþur. Plastik tepkiler içinde seçilen mekanizma oluþum ile her biyo kimyasal, fiziksel ve mekanik oluþuma dair yan etkileri olan diðer imge diziler de imaj olarak korunup saklanan öðrenme oluyordu. Ayakta kalan tepki biçimi o etki ortamda olduðu sürece belli etiklere karþýlýk tepki olmakla "iþlevdi". Ýþlev de ayakta kaldýðýna göre seçilimdi. Yani özdeðin belli bir niceli durumuna karþýlýk gelen tepki ile su belli þartlarý içindeki sýcaklýða doðru yöneliyordu. Bu yönelme birçok sýcaklýk dizgeleri olan ýsý deðerleriyle imge ve imajdý. Su bu deðerlerden biri ile buhar oluyordu. Buhar belli sýcaklýk deðerlerinden biri ile belli etkilerle buz parçalarýna doðru hal deðiþiyordu. Bu buz billurlarýna ya da bu buz kristaline dönüþme, yerin çekim etkisi ile yaðýþa dönüþmedikçe su ayakta kalamýyordu. Suyun çevrim döngüsü ottan habersizdir. Ya da otun özümle süreçleriyle de yer altýndaki su, suyun çevrim döngüsüne katýlýr. Yaðmura bakýp otu tanýmlarsanýz, düþünme çýkmazý içine girersiniz. Ot çevresiyle vardý. Ot suya göre deðil, çevresine göre vardý. Çevrede ne vardý? Ya da çevre neye göreydi. Çevre türlü enerji düzenine göre giriþme ve baðýntýlarýn baský ve basýnç niþ alanlý oluþmalarýnýn akýþý ile vardý. Çevre bir duruma göre diðer durumun boþluk (niþ) alaný içinde çeþitli enerji aký düzenleri içinde olmak vardý. Ot çevresindeki yasaya göre, çevresindeki deðiþen, dönüþen enerji süreçlerine göre vardý. Yani ot çevredeki baðýntý enerji düzenlerinden biriydi. Su da baðýntý enerji düzenlerinden biriydi. Belli hacim oksijen ile belli hacim hidrojen ve giriþmeleri olmasaydý su asla olmazdý. Elbette su olmasaydý suyun boþluk alanýný dolduran olanak durumla ot ta olmazdý ama ne ot ne su salt boþluk doldurma var oluþu olmak kadar zorunlu bir enerji dönüþlü akýþýn durumu olmakla da vardýlar. Yani oksijen de su da ot ta birçok üst üste durum baðýntýsýyla vardýlar. Bu baðlamla dönüþen enerji düzenli sürece eþgüdümle sürecin boþluk alan üzerinde akýþý da olmasa ne ot ne su olurdu. Su olsa bile ot salt su nedenle var demek, enerji dönüþümlü bir düzen durumla olunmadýðýnda ot ta su da vücut bulamazdý. Bu vücut buluþta otun suyu baz lan eksenle olmasý sürecin asýl özü deðildir. Nasýl toplum eksenli hayat kiþideki hayatýn özü deðilse, Suya baðlý kiþisi hayatta dýþýmýzda olan hayatýn özü deðildi. Ölen hayat giriþen çevre iliþkileri içinde imajý aktaran entegre inþalarla vardý. Bu inþayý su ile de giriþtirmesi hayatýn kendisi deðildi. Baský ve basýnç sadece su ile yoktu. Geçiþen baský ve basýnç suyun dýþýnda olmakla, her þeyle vardý. Yine hayatý tetikleyen iletme, taþýma, sadece suyla yoktu iletme taþýma transfer suyla birlikte suyun dýþýnda bir özellik olmakla çevrede vardý. Siz sudan seçme ayýklama yapmýyordunuz.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |