58
Doðadaki üreme içinde bakýmý yapýlan bir yavru; uf demeden ebeveyni sýrtýmda taþýmalýyým, demenin minneti içinde deðildir. Bakýmdan kesilen yavru da kimsenin deðildir. Bunun gibi totem alan içinde de týpký doðadaki gibi doðal yol ile doðumlar oluyordu. Kolektif birim zamandan ötürü yavru doðuranýn ve doðurtanýn bakým aitliði olmuyor o yapý aitliðinin bakým gözetim ve beslenme aitliði oluyordu.

Yapý içinde yavruyu doðuran, o yavruyu emzirdiði gibi herhangi bir doðuran da o yavruyu emziriyordu. Þimdiki þartlarla ve þimdiki sosyal öðrenmeli insani duygularla bu durumu kýyaslamayýn lütfen. Yani bakým, gözetim, emzirme, eðitim, toplumundu. Neden? Emen bir yavruya sütten kesilene dek doðuranlarýn bakmasý önemdi.

Çünkü sütten kesilen üç yavruya onlarý beslemek için üç kiþi bakmýþsa, süt kesimi sonrasý bakýcýlarýn biri veya ikisi yeniden av yapma, savunma gibi iþ bölüþümü içine katýlacaktýr. Savunma yapan, gözcülük yapan; ot, kök toplamaya giden, ateþ yakan vs. türü iþ bölümü nedeniyle oluþan kolektif birim zamanlý süreç nedeniyledir ki, himaye gören her bir bireyler gibi yavrular da toplumun uhdesindeydi. Toplumun umuruydu. Yavru bakýmý kolektif nedenle YÜKÜMDÜ.

Buradaki kolektiflik ya da toplum sal oluþ; üreten iliþki baðlamýyla zorunlu bir kolektif oluþ, deðildi. Yani üretim iliþkisi henüz ortada yoktu. Bu nedenle totem yapý üreten kolektiflik veya toplumsallýk deðildi. Sadece örgütlü iþ bölüþümü içinde olmanýn saðlatma yapan kolektifi bir yapý içinde organizeni bir toplumsal yapý olmasýydý. Totem yapýlar üreten kolektif birim zamaný ortaya koymakla toplumsal sürecin birinci aþamasýný ortaya çýkarmýþlardý.

Bu türden referans deðerleri bilmediðimizden, bilenin de bu süreçleri geçiþtirmesi nedenle oluþan niþ alanlarýný efsanelerle, inançlarla, uydurma ve benzetili baþlanýþ hikâyeleriyle doldurduðumuzdan aklý iþleten saðlýklý çýkarým ve düþünce üreten kiþiler olmanýn çok uzaðýnda kalmaktayýz.

Hemcinsler tekil durumla ortaya konamayacak olan bir durumla kendilerine kolektif paydaþlý, kolektif birim zamanlý iþ bölüþümünden kaynaklý bir "hareket alanýný" açtýlar. Totemi hemcinsler bu yeni hareket alanýyla totem yapýlar içinde; ufak ama büyük bir deðiþtirici dönüþtürücü olmayý ortaya koymuþlardý. Bu dönüþtürücünün sonuçlarý çok büyük ve öngörülemeyen bir yansýmaya neden olacaktý. Bu yansýma ilkin aitlik bilinciydi.

Doðadaki kendilik doðal seyir içinde yaþanýrken bir yavruya bile bakamayan kimi ilgili hemcinsler, kolektif birim zamanlý alan içindeki deðiþtirici hareketle þimdi güvenlik tedbirleri alýnmýþ, beslenme tedbirleri alýnmýþ emmeden kesilmiþ 3-5 yavruya; üç beþ yaþlýya, ya da hastaya veya sakatýna ayný anda düzenli süreçlerle birlikte bakýyordu.

Bu durum bir kiþinin tekil davranýþlý durumuna göre istense bile beklenmeyen, hayal edilemeyen, ön görülemeyen deðiþme, geliþme, dönüþmeydi. Totem alanlý kolektif tutumlu hareketlerin öneminden biri de bað enerjisine konu olan bir þey hem herkesindi. Hem de kimsenin deðildi.

Yavrular kolektif birim zamanýn iþleyiþini etkileyen bað enerjisiydi. Hem kolektif yapýnýn gelecek inþasýný oluþacak bayraðýn teslim alýcýsýydý. Bu nedenle yavru bakým yükümü, yine kimsenin olmayan, kolektif süreçlere dek iþleyiþ olanaðý içinde; eðitim öðretim süreçlerini de ortaya koyan bir yükümdü.

Hemcinsler henüz insan deðillerdi. Ama hemcinsler doðada ki kimi doðal süreçler içinde "kolektif paydaþlý, kolektif birim zamanlý" yalýtýlmýþ bir süreç inþasý nedeniyle ayrýlmýþlardý. Bu ayrýlýþ hem sürü yaþamýn içinde ayrýlýþtý. Hem kýt kanaat ve rast gele olan doðal yaþamýn içinde ayrýlýþtý.

Hem de hemcinsler kolektif birim zamanlý tutumla doðal referanslar üzerinde kendilerine yepyeni davranýþlar alaný açmýþtýlar. Hemcinsler organik doða içinde olmayan bir tutumla kendilerine kolektif birim zamanlý bir alan açmalarý nedenle kendileri için kolektif bir sosyal devinme düzeni ortaya koymuþlardý. Böylece hemcinsler doðal seyirden, küçük ama büyük bir adýmla, ayrýlmýþlardý. Kolektiflik senkrondu. Tekil iken bu durum yoktu.

Yukarýdan beri anlatýla gelen konuyu tekrar çevrimleri içinde kodlarsak aþaðýda belirtilecek olan durumla þunlarý söyleyebiliriz. Totemi bir kolektif oluþ ile birlikte karþýlýklý saðlama, paydaþlý tüketim yapma, iþ bölüþümü, kolektif birim zaman ve artýk bir kolektif zaman ortaya konmuþtu. Bunlar atalardan aktarýlan temel totem süreçlerdi.

Totemi zamanýn akýþ yapan süreçler giriþmesinin niceleyiþler sonlarýna doðru öngörülemeyen ikinci tür yansýmalar ortaya konmuþtu. Bunlar üretim iliþkisiydi. Üretim iliþkisine baðlý karar alýcý grup oluþtu. Bu geliþme totemi mananýn yanýna her an grup söylemli bir iradi mananýn konmasý demekti. Bu totem ya da grup mesleðiydi. Grup mesleði dýþa akýþ yapan haliyle grup iradesi ve ilahi irade olmuþtu. Totemi manadan ayrýlmýþtý.

Üreten gruplar totemi tecrit içine gireli den beri ilk kes dýþ dünyayla iletime ve temasa geçmiþlerdi. Bu giriþmelere ittifak hareketi denecekti. Ýttifak arasý giriþme demek ilahi gruplar arasý üretim hareketi demekti.

Entegre bir üretim hareketi ile bir araya gelen grup iradeleri; her bir ilahi grup iradesiydi. Bu nedenle ittifaký ortam birçok tekil grup meslekli ilahlar veya gruplar nedeniyle, çokluktu. Politeisttik görünümle politeistti. Çokluðun zýddýna dönüþü ile ittifakýn tekliði ile ortam monoteizm. El ve dinlerdi. Ýþte ön görülemeyen üçüncü tür yansýmalardan bazýsý bunlardý.

Tekil veya çoðul durum içindeki temel karþýlanmalardan kaynaklý eksenli çevrimler gibi. Bölge tanýmý gibi. Dayanýþan, iþ bölüþümü gibi. Her gün yeniden ve yeniden belli þeyleri üretme veya belli þeyleri tekrar etme gibi eylemler, sistemin sabit noktalarýydý. Kolektif sistemi uygunlaþýþýlardý.

Sabit noktalar; sabit noktalardan biri hareket ediyorken diðerinin kararlý kalmasý þeklinde olabilir. Ýkisi de baðýl bir devim içinde olabilir. Böyle devinimler yer zaman yön ve hýz bakýmýndan birbirine eþit devimler de olmakla, sabit nokta algýsý oluþturulabilirler.

Yine sabit addedilen nokta ve noktalar etrafýnda çevrim ve tavafý yapýlan referanslar, birbirine göre biri daha hýzlý; diðeri daha yavaþ devimle vs. olabilir. Bunlar bilinebilir adresler ve yol haritasý olan uyumlaþtýrýcýlardý.

Sabit bir nokta uygunlaþýþý, uygunlaþtýrýþý ve uygunla sýlan bir senkron hareketi olmakla; duygu olarak insanda kaygýlarý azaltan referanslardý. Ýkinci durumla da sabit noktalar, sürdürülebilirlik iliþkisi ortaya koyarlar.

Sürdürülebilirlik iliþkisi, belli sabitelere göre gerçekleþme olmakla yine belli sabitelere göre herkesle soru cevap (geri iletime kontrol referanslarý) olan yerlerdi. Soru cevap ayný kaynak ve ayný alan içi çýkýþ noktasý olmakla iletiþsen bir on kabulü ortaya koymaktý.