..E-posta: Şifre:
İzEdebiyat'a Üye Ol
Sıkça Sorulanlar
Şifrenizi mi unuttunuz?..
Paul'un Peter hakkında söyledikleri, Peter'den çok Paul'u tanımamızı sağlar -Spinoza
şiir
öykü
roman
deneme
eleştiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katılımı
Yazar Kütüphaneleri



Şu Anda Ne Yazıyorsunuz?
İnternet ve Yazarlık
Yazarlık Kaynakları
Yazma Süreci
İlk Roman
Kitap Yayınlatmak
Yeni Bir Dünya Düşlemek
Niçin Yazıyorum?
Yazarlar Hakkında Her Şey
Ben Bir Yazarım!
Şu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm başlıklar  


 


 

 




Arama Motoru

İzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




8 Ocak 2020
Anlamak Gerek 60  
Bayram Kaya
Kurban eti yiyen gruplar, kurban veren grubun canıyla kanıyla ruhuyla doluyordu. Karşı grubun canı kanı; kurban etini yiyen gruba geçiyordu. Böylece gruplar can kan kardeşi oluyordular. Ritüelin esası buydu. Bu tutum ön ittifakın sosyal mantığıydı. Bu mantık totem mantığıydı. Ön ittifakın içine sokulan sosyal mantıklı bu ritüeldi. Bu ritüel ittifak içine sokulan bir totem hukuku olmakla ittifakta da totemi kardeşlik yürürdeydi.


:HEG:
60
Kurban eti yiyen gruplar, kurban veren grubun canıyla kanıyla ruhuyla doluyordu. Karşı grubun canı kanı; kurban etini yiyen gruba geçiyordu. Böylece gruplar can kan kardeşi oluyordular. Ritüelin esası buydu.

Bu tutum ön ittifakın sosyal mantığıydı. Bu mantık totem mantığıydı. Ön ittifakın içine sokulan sosyal mantıklı bu ritüeldi. Bu ritüel ittifak içine sokulan bir totem hukuku olmakla ittifakta da totemi kardeşlik yürürdeydi.

Tanımlar ilk kes bu ittifaklarla söylenecekti. Aşağıya kara-yer denecekti. Yukarıya gök yer denecekti. Kara olan yer Sineer Bölgesiydi. Gök yer de Akad yurduydu. İlk ittifaklar gökteki gök yerlilerle, kara yerdeki karabaşlar arasındaydı. Yani çoban grup gökle, tarımcı grup yer arasındaydı.

Yer ve gök ehli buluşuyordu. Yer ve gök üreten güç iradesi olmanın ittifakı anlamıyla birbirini tanıyıp biliyordu. Böylece totem mantıklı tanımsız oluş üreten meslek ittifaklarıyla tanımlı hale geliyordu. Yer gökten ayrılıyordu.

İzole totem grup, ayırt ediciliği; sadece uyruklukla değil totem ürünleri üzerinde de ayırt edici olarak sürüyordu. Her yerde farklı farklı olmakla birlikte kimi yerde bir grup diğer grubun totem ürününe dokunmuyordu. Yemiyordu. Totem dönem dışlayıcılığı nedenle bir totem grubun ürettiği totem ürün, diğer gruplara yasaktı.

Ve ittifaklarla ilk kes gökten (Eden cennetinden) gelen Adam meşruiyet ile Sümer’in yasak buğdayını yiyordu. Ve gökte (cennette, Adın’da) gelen Adam Sümer’in kadınına meşruiyetle dokunarak ilk kez yere ait bir kadın olan Eva’yı, Adam bildi. Köleci mantığa göre Eva Adamı kandırmıştı.

Yine Aynı şekilde yerin adamı Dumuzi göğün ineği olan kadın İnanna’yı bildi. Önceleri yasak olan ineğin etine meşruiyetle sinekler gibi üşüştüler. Tabii ki Eva, Adamı; İnanna da Dumuzi’yi (İzumud’u) bildi.

İşte totem dışlayıcılığı böylesi bir üreten meslek tanımlı girişmeler içinde tanınmanın tanışmanın meşruiyeti oluşla hafızalara kazınan; yerle göğün birbirinde ayrılma ritüel seremonisi olan aşamayla ortaya konuyordu. Gök yerliler çoban ehliydi. Kara yerliler tarım ehliydi. Yani yerdekiler o günkü söylem ile tohumu toprakla örtme, gizleme işi yapan kafirlerdi.

Bu törenler yerin gökten ayrıldığı yaratılış törenlerdi. Birbirlerini üreten meslekler takasıyla tanımaydı. Birbirini dokunuma temas içinde bilmeydi. Bu törenler ilahların gökten yere indiği, ilahların yerden göğe çıktığı ilk yaradılış törenleriydi.

İlk yaratılış törenleri ittifak için ittifakın dışında tanışma bilme temas etme dokunma meşruiyeti kazanılan bir yaratmaydı. İlk yaratılış yukarı yerden (yasak bölgeden) aşağıya (yasak yere) inme, aşağıdan yukarı çıkmaydı. İlk yaradılış yerin, göğün oğlan ve kızlarının tanışma, yaratılışıydı. Bu tanıma ve tanınma çok önemliydi.

Artık yerin kızları ve yerin oğlanları kendi aralarında değil, göğün kızları ve oğlanlarıyla birbirine dokunacaklardı. Bu tanınma ve bu bilme işi kişinin totem kardeşini, ilanen kardeşi olanlardan ayırmayı bilme işiydi.

Ve bu yaradılış her şeye bir isim vererek her şeyi isimle bilme her şeyi adıyla çağırma; adıyla belli etme işiydi. İlkin gök yerli-kara yerli diye ayrışıp, sınıflama tasnifi yaratıldı.

İkinci yaratılış törenleri ittifak içindeydi. Gök ehlilerle (gök ilahlarıyla) kara ehli olan ilahların oğlan ve kızlarından doğan meleze İNSAN denmesinin ad verme seremonili yaratılış ritüeliydi.

Bu yaratılış ritüeli ittifak eden ilahlar kurulu kararlarıydı. Bu Elest meclis ahdiydi. İnsan yer ve gök ilahlarının temasından doğan melezlerdi. İnsan ilahın mirasçısıydı. İnsan ilahın görünüşünden bir görünüş. İnsan yer ve gök ilahlarının suretinden bir suretti. İlahlar insanı ruhundan üfürmüştü.

Totem meslekli grupların nesnel girişmesi, üretici dokunun mütekabiliyet esasına göre ürün takas edici yükümleri ortaya koyabilecek olan gel git hareketleriydi. Sosyal temasın, sosyal dildeki ritüel mana karşılığı ilanen kardeşleşmeydi.

Kardeş olmanın geçiş ritüeli de kurban sunu, törenleriydi. Ya da kazan kaynatılan yiyecek şöleniydi. Şölen ittifaka katılan grup sayısı kadar gün süren yaratılış destanıydı. Bu yaratılış yoktan var olma hiç değildi. Böyle bir anlam bilinmiyor, ifade edilmiyordu.

Bu yaratılış ilk kes gruplar arası iletime için gruplar arası ortak dil ile isim vermenin uzlaşmasıydı. Yeri gökten; göğü yerden totem ürünüyle, totem yiyeceği ile totem giyeceği ile ve totem kültürüyle ayırma, bilme, tanıma, tanışma, dokunup temas ederek yüzyılların totem düşüncesini yıkmanın yaratılışıydı.

Şölen ritüeli boyunca her gün bir gruptan bir kişi kurban edilirdi. Bu tür kurban sunusu kendisinden önceki tarihte görülen diğer iki tür kurban sunusundan ayrılır.

Bundan önceki kurban sunusu ölü yiyeceği verme ve yamyamlara karşı canını kurtarmanın kurban takdimiydi. Oysa bu sungu yaratılışın, ittifakın, ahidin, ilanen kardeş olmanın, giderek uygarlığı ve insanı yaratmanın kurban sunusu olacaktı.

Ön ittifaklar zamanında yeryüzünde insan yoktu. O zamanlar yeryüzünde barbar hemcinsler ile giderek insanı yaratacak bir totem mesleğine sahip olmakla üreten hemcinsten, ilahlar vardı.

İlk ittifaklar ilk kezdi. Ve ilk ittifaklar bir yaratılış seremonisiydi. İttifaklar birçok yaratılış öyküsü içeriyordu. Bu öykülerin her biri kutsal yaratılış ritüeliydi. Ritüel sembolik anlatımlı figürleriyle ve yaratılışa ait geçmişi aktarmanın depo hafızası olacaktı.

Ön ittifak içinde yapılan kardeş olma ritüeli seremoni de ilahların kurban edildiği kurban sunuları vardı. Bu tür kurban sunuları tarihteki üçüncü tür kurban sunu tipiydi. İttifak; ilahi bir grubun, diğer bir ilah gruba ya da ilah gruplara yaratılışçı ahitle, sosyal mantık içinde olan bir bağlamın ritüel sunularıydı.

Diğer gruplar da hem kurban vermişti. Hem kurban verecek olan gruplara kendi ilahlarını sunacaklardı. İlahi bir gruptan olan kişinin kendisi ilahtı. Yani totemi söylem ile biri hepsi (ilah) olan kişiydiler. İlahı, karşı gruptan ilahlara takdim ediyorlardı. İlahı-ilaha eşleyişle, insanı insana takdimeydi.

İlk ittifak ve ilk yaradılış seremonisi adına yapılan üçüncü tür sunular da grubun kendisinden, karşı gruba; yani karşı ilahlara, bu taraf ilahlardan kurban takdim etme işiydi. Ritüel çok şiddetli travmalar içinde geçiyordu. Gök, yer gruplu girişmeler, ön ittifakın, yaradılışın totem döneme kıyasla sosyal mantık içindeki girişmenin ifadesi bir tufan bir kıyamet söylemli ritüellerdi. Ritüeller totem grupların birbirine uyumlaşış ikna yöntemiydi.

Köleci sistem unutulan geçmişteki kolektif hafıza kayıtlı bu aktarımları ön ittifaklardan ve kolektif yapılardan alacaktı. İlahtan ilaha olan, karşılıklarla olan kurban ritüelleri; köleci yapının özüne uygun söylemlerle yeniden ve dördüncü kes ele alınacaktı.

Hemcinslerimizin haz veren duygulara yaklaşıcı. Elem veren duygularda da kaçınıcı groteski anlamaları vardı. Bu tür groteski anlamalar kolektif süreçli, kolektif birim zamanlı yapı içinde, artık av ve artan bir yiyecek toplama süreci içinde kısa süreliğine besin biriktirmeye dönüşmüştü.

Besin birikimine dönüşen karşılanma artık zaman demekti. Artık zaman sonrası içinde ortaya konan, kolektif emek nedenle, hemcinsler doğa güçlerini bu kolektif emek ile taltif etmiş olmalılar. Bu ancak artık bir kolektif emekle olası durumdur. Ve bu tarihte ilk kes yapılan kolektif emek (kurban) sunusuydu.

İkinci kurban sunusu yine kolektif bir emekti. Ama bu kes avcı toplayıcı kolektif emek değil, üreten bir kolektif emek sunusuydu. Üreten emek kendi düşmanı ve kendi yamyamı olan hemcinslerine kolektif emek sunusu yapıyordu.

Bu sunu ile üreten hemcinsler hem ölülerinin yenmesini önlüyordular. Hem de kendi canlarını kurtarıyorlardı. Bu kolektif emek sunuları üreten grup ilahlarından, barbar ve yamyam hemcinslereydi.

Üçüncü tür kolektif emek sunusu olan kurban hem üretilen totem ürün sunusuydu. Hem ilahların ilahlara, ilah kardeşliği sunusuydu. Bu nedenle tüm ilahlar hem kardeştiler hem de ilahlar melezlere de ana babaydılar. Dördüncü durumla kurban söylemi köleci sistemin köleci sisteme göre anlatısıydı.

Kurban söylemi köleci sistemin özüne uygun uyduruk sömürü mantığıydı. Fakirler, unutulmasın; fakirler de et yesin, zengin yoksulun halinden anlasın gibi uyduruk illüzyonlu söylemlerin köleci anlayışlı kendi kurban hikayelerine dönüşeceklerdi.

Bu kurban tip kolektif emekle yapılmıyordu. Yapay gerçekler üzerine uyarlanan bir anlayıştı. Bu ritüel kişilerin zengin fakir olması üzerine; ezmeyi ezilmeyi ön gören ön kabuldü. özelleştirme içinde meşruiyet siz olmasıyla efendinin kendini; fakirlik yoksulluk üzerinde meşru etmesiydi.

Bu kurban sunusu, kolektif ritüel oluştan çıktığı için kolektif emeği iç eden kişisi sahiplik içinde yapılan bir kurban edimiydi. Bu kurban riti biçimciydi. Amon-Ra içindi. Malı mülkü olmayan kurban sunamazdı. Elohim dulları yoksulları gözettiği için kurban istemiyordu. Ama konumuz bunlar değil.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazıda yazanlara katılıyor musunuz? Eklemek istediğiniz bir şey var mı? Katılmadığınız, beğenmediğiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düşündüğünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazıları yorumlayabilmek için üye olmalısınız. Neden mi? İnanıyoruz ki, yüreklerini ve düşüncelerini çekinmeden okurlarına açan yazarlarımız, yazıları hakkında fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloğa geçebilmeliler.

Daha önceden kayıt olduysanız, burayı tıklayın.


 


İzEdebiyat yazarı olarak seçeceğiniz yazıları kendi kişisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluşturmak için burayı tıklayın.

Yazarın felsefe kümesinde bulunan diğer yazıları...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
İrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluşun Felsefesi (Açkı 2)
Sosyal İlişki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarın bilimsel ana kümesinde bulunan diğer yazıları...
Müruru Zaman 14
Sahiplik İmanı 1
Hatırlama 1
Mal mı, İnsan mı?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bağ Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarın diğer ana kümelerde yazmış olduğu yazılar...
Aslına Yüz [Şiir]
Vah ki Vah [Şiir]
İsis Dersem Çık Ereşkigal Dersem... [Şiir]
Görmez Şey [Şiir]
Tekil Tikel Tükel [Şiir]
ve Leddâllîn, Amin [Şiir]
Mavi Yare [Şiir]
Mevsimsel [Şiir]
Yıkılışa Direniş Direnişe Yıkılış [Şiir]
Meşrep 3 [Şiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayı yaşantılaşan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payı giderek azalmaktadır. Sosyo toplum bazlı, genel bir açılımla başlayan çalışmalarım da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazıların tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doğa bilim verileri güdülü çalışma olmasına gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok bağıntısıyla söylüyorsanız, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Şiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleştiri | İnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babıali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratıcı Yazarlık

| Katılım | İletişim | Yasallık | Saklılık & Gizlilik | Yayın İlkeleri | İzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Girişi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

İzEdebiyat bir İzlenim Yapım sitesidir. © İzlenim Yapım, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
İzEdebiyat'da yayınlanan bütün yazılar, telif hakları yasalarınca korunmaktadır. Tümü yazarlarının ya da telif hakkı sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadır. Yazarların ya da telif hakkı sahiplerinin izni olmaksızın sitede yer alan metinlerin -kısa alıntı ve tanıtımlar dışında- herhangi bir biçimde basılması/yayınlanması kesinlikle yasaktır.
Ayrıntılı bilgi icin Yasallık bölümüne bkz.