Türk edebiyatýnýn önemli isimlerinden Atilla Ýlhan; 1991 yýlýnda þu çýkýþý yapmýþtý : “Aydýnlar bitti. Aydýn diye bir þey yok !..”
Aradan birkaç yýl geçtikten sonra hükmü deðiþmemiþti ve bu kez de þunlarý söylüyordu, Türkiye’ nin aydýnlarý hakkýnda :
” Bizim aydýnlarýmýzýn önemli bir kesimi kesinlikle cahildir. Benim bu konuda ne düþündüðümü bilirsiniz. Dünyada ne oluyor bitiyor, kesinlikle okumazlar, izlemezler. Ýkincisi muhakemeden yoksundurlar. Olay gözüne giriyor, onu doðru deðerlendirip doðru sonuç çýkartamýyorlar. Aydýnlarýmýzýn büyük bir kýsmý, inanýþlarýndan önce menfaat peþindedirler. Ýþin püf noktasý bu.”
Atilla Ýlhan gibi, yazýlarýnda “aydýn” hakkýnda samimi düþüncelerini belirten bir isim de Cemil Meriç’ dir.
Ancak o bu konuya özellikle “Maðaradakiler” kitabýnda eðilir ve konuya “aydýn-entelektüel-münevver”þeklinde üç ayrý pencereden bakar.
Meriç, daha kitabýnýn girizgâhýnda , Platon’ un “Devlet “ isimli kitabýndan iktisab ettiði, kendi kitabýna isim olan “maðara metaforu” nu anlatýr.
Kabullerine göre bir tek onlar ilerici, çaðdaþ, düzeylidir. Kendileri dýþýnda kalan kitlenin tamamý, bu topraklarda haysiyet ve þerefi ile dahi yaþamaya lâyýk bir kitle deðildir. Çünkü millet olarak isimlendirilen o topluluk, kendileri gibi ABD, Alman, Ýngiliz, Fransýz vd. emperyalist bir devlet referansý olmayan az geliþmiþ bir “halk” týr.
Platon’un metaforundaki maðara, aslýnda bir “aydýnlar “ hapishanesidir. Ýçinde söz konusu insanlar da fikir mâhkumlarý, ya da mâlulleri olan “ aydýnlar “ dýr. Meriç; yorumunda aydýnlarý; bu metafora, bir þekilde düþünce hürriyetleri engelenen, bu yüzden olmasý gereken farkýndalýklarý keþfedemeyen ve düþünce felcine uðramýþ bir topluk olarak tanýmlar..
Ýþte böylesi bir düþünce zaafiyetine uðramýþ aydýnlar; ne zaman ki maðara’dan çýkmayý baþarabilirler ve yeniden aydýnlýkla tanýþýrlar,, uzunca bir zamandýr zevâle uðramýþ olan düþünce faaliyetleri, beyinlerinde yeniden kýpýrdanmaya baþlayacaktýr. Bundan sonra, yine maðara metaforundan yola çýkan Meriç’in, aydýnlar üzerinde farklý yorumlarý böylece sürer gider.
Þimdi bütün bunlarý göz önüne alarak; günümüz Türkiyesi’nde “aydýn” sorununa baktýðýmýzda gördüðümüz, âdetâ tarihin tekerrürüdür?
Yani bu gün, Tanzimat’ dan beri, kendi milleti ve devleti’ nden utanan ve kendilerinin “ aydýn, entelektüel ve de toplumun öncüsü ve yol göstericisi” olduklarýna sanan, sýrça köþklerde yaþayan, ayaklarý yere basmayan bir topluluðun, parazitlikleri olanca hýzýyla devam ediyor.
Hiçbir zaman bu ülkenin tam baðýmsýz, devletinin hükümran olmasýný, milletinin mânevi deðerlerine olan baðlýlýðýný kabullenmezler. Tam aksine, Güneydoðudaki kürt maskeli ermeni ayaklanmasýný, özgürlük hareketi olarak görürler, baþta ABD olmak üzere, Batý’ nýn bütün devletlerinin ülkemiz üzerinde olan vesâyetinin devâmýný, kendi varoluþ sebepleriin de vazgeçilmez bir þartý olduðunun idrakindedirler. Bir zamanlar dedeleri ve babalarýnýn “ Get out USA” slogancýlýðý kadar bile antiemperyalist deðiller, aksine devletlerine o kadar düþmanlardýr ki; Türkiye’ ye aynen efendilerinin cümleleri ile suçlayacak kadar da cüretkârlardýr.
Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan’ ýn ‘kiþiliksizleþtirilmiþ köle’ anlamýndaki “Mankurt” terimini, aydýn geçinenler için kullanmasýndaki sebep de zaten budur.
Yani, Cemil Meriç’in ifade ettiði gibi, aynen : “Türk aydýný yangýndan kaçar gibi uzaklaþýyor memleketten. Hayýr kirlettiði bir odadan kaçar gibi.”
Günümüz Türkiyesine baktýðýmýzda da; Tanzimat’tan bu yana deðiþen hiçbir þey yok aydýnýmýzda; her þeyiyle Avrupa takipçisi ve taklitçisiler yine…



Salih Zeki Çavdaroðlu
06 Temmuz 2020

https://ferahnak.wordpress.com/2020/07/06/aydinlar-bizim-millet-in-degil-de-kimin-aydinlari/