TÜRKÝYE YÜKSEK / BÜYÜK ADALET / HUKUK MECLÝSÝ
Esselamu aleykum / merhaba. Öncelikle Anayasa Mahkemesi kaldýrýlabilir düþüncesindeyim, yerine 201 üyeli Türkiye Yüksek/Büyük Adalet/Hukuk Meclisi kurulabilir. Bu meclisin, üyelerinin 20 tanesi Cumhurbaþkaný tarafýndan atanabilir, 20 tanesi de TBMM tarafýndan atanabilir, kalan 161 tanesi de Yargýtay, Danýþtay, Sayýþtay üyeleri arasýndan ve akademisyenler arasýndan seçilebilir. Bu durumda Yargýtay, Danýþtay, Sayýþtay da, bu yüksek meclise baðlý olabilir. Bu meclis içinde oluþturulabilecek komisyonlar olabilir, bu komisyonlardan biri de Hakimler ve Savcýlar Kurulu olabilir, evet bu kurulun üyeleri, bu meclis üyeleri içinden seçilebilir, hakim / savcý alýmlarý bu kurul tarafýndan yapýlabilir, alýmlarda öncelikle çok ciddi yazýlý sýnavlar yapýlabilir ve sonrasýnda mülakatlar yapýlabilir, sonuçlar, bu yazýlý sýnavlarýn sonuçlarýnýn yüzde 80’i, okul baþarýsýnýn yüzde 10’u, mülakat sonuçlarýnýn da yüzde 10’u kullanýlacak þeklinde belirlenebilir. Diðer tüm mahkemeler bu meclise baðlý olmalýdýr, tayinleri, özlük haklarý vesair bu meclis tarafýndan belirlenebilir. Evet bu meclise akademisyenler de üye olarak seçilebilirler daha önce yazdýðým gibi. Elbette bu adalet meclisinin yapýsý oluþturulurken, özellikle güçlü demokratik ülkelerdeki adalet yapýlarý da araþtýrýlabilir ve olabilecek güzel örneklerden azami faydalanabiliriz. Bu meclis konusu elbette çok derinlemesine deðerlendirilebilir. Günümüzde genel adalet mekanizmasýnýn durumu malumdur, eskiden de SHP’li/CHP’li adalet bakaný Mehmet Moðultay’ýn, hakim savcý alýmýnda ne yapacaktým , MHP’lileri mi alacaktým sözü de ortadadýr. Yani maalesef her siyasi anlayýþ, adalet mekanizmasýnýn kendi anlayýþýna göre yönlendirmeye çalýþmaktadýr.
Misal ABD’de adalet sistemi nasýldýr bazý örnekler vereceðim. Eski Baþkan Clýncton’ýn meþhur skandalýný hatýrlarsýnýz, bu skandalda savcýlar, Clýncton’ýn, Beyaz Evde’ki ( Saray’daki ) yatak odasýna kadar aramalar yapmýþlar ve Baþkan Clýncton sýzlanmaktan baþka hiç bir þey yapamamýþ, yani ABD’de, savcýlar soruþturma yapacaklarsa baþkan maþkan pek dinlemiyorlar, ve eski Baþkan Trump seçildiði ilk zaman bir baþkanlýk kararnamesi çýkarmýþtý ve bazý ülkelerden ABD’ye giriþi engellemiþti, sonra yetkili bir mahkeme bu kararnameyi iptal etti, Baþkan Trump hiçbir þey yapamadý. Bizde bunlarýn milyonda biri mümkün mü ?. Hazýr baþlamýþken ABD’den bir de siyasi bir örnek vereyim, meþhur skandalda ABD’nin eski Baþkaný Clýncton hakkýnda Senato’da azledilme oylamasý yapýldý, Demokrat Partili Baþkan Clýncton için, karþý parti olan Cumhuriyetçi Parti senatörlerinden biri lehte oy kullandý, ve tabi bizim basýn hemen bu senatöre sordular, böyle oy kullanarak Cumhuriyetçi Parti Baþkaný’yla ters düþmez misiniz, adamýn verdiði cevap þu, ne münasebet, ben baðýmsýz bir senatörüm, istediðim þekilde oy kullanýrým. Bizde bunun trilyonda biri mümkün mü, tüm siyasi partilerde, genel baþkanýn görüþlerinin kýl kadar dýþýna çýkýlsýn, hemen kesin ihraç istemiyle disiplin kuruluna sevk edilir bu densizler. Bizdeki demokrasi ve adalet / hukuk anlayýþý þuna benziyor, adam bitarafýna kýl çýkarýcý ilaç sürer, orda çýkan kýllarý da kel baþýna ektirir, artýk ne kadar tutarsa ve uyarsa. Ben ABD’nin uluslararasý politikalarýný/siyasetlerini hiç beðenmem, ama kendi içindeki demokratik anlayýþý gayet demokrattýr. Elbette onun da eksikleri vardýr, eðer beni takip ederlerse o eksiklerini de giderebilirler. : )))....
Bakýnýz, üyelerinin tamamý hukuk sisteminden gelen Yargýtay, Danýþtay yapýlarý bazan öyle kararlar verebiliyorlarki, bu iktidardaki anlayýþýn tam zýddýna olabiliyor, misal Sayýn Erdoða’nýn, Sayýn Kýlýçdaroðlu aleyhinde açtýðý tazminat davalarýnýn sonuçlarýnýn önemli bir kýsmý Yargýtay’da bozulmuþ, evet ilk basmak mahkemelerine iktidar belki müdahil olabilir hakimler ve savcýlar kurulu aracýlýðý ile ( ki bu kurulun tamamen siyasiler tarafýndan seçilen üyelerden oluþtuðu gerçeði var ortada ) , ama Yargýtay’da böyle bir þey pek görünmüyor, yani oluþturulabilecek Türkiye Yüksek / Büyük Adalet / Hukuk Meclisi yapýsýndaki teþkildeki üyelerin ekserisinin seçimlerinde siyasilerin söz hakký olmazsa , bu sanýrým gayet saðlýklý olabilir. Evet geliþmiþ demokrasilerde bu iþler nasýl yürüyor araþtýrmak lazým, ama bu araþtýrmalar her ne hikmetse hiç yapýlmýyor maalesef. Yukarda verdiðim örneklerde de görülebileceði üzere aslýnda en azýndan ABD’deki demokrasi ve hukuk/adalet anlayýþý gayet iyi ortaya çýkýyor. Misal Almanya’da Baþbakan, savcýlýk tarafýndan ifadeye çaðýrýldý, bizde bu mümkün mü, bizde kýçý kýrýk bir memur bile ifadeye çaðýrýlacaksa yetkili amirinin oluru gerekiyor, hadi ifade konusunda o yetkili amirin de parmaðý varsa ne olacak o zaman. Pek çok kanunlarý þunlarý bunlarý geliþmiþ demokrasilerden alýrken, neden demokrasi ve adalet/hukuk kültürlerini araþtýrýp bizim bünyemize adapte etmeye çalýþmýyoruz, elbette bunun için öncelikle halis niyet lazým, misal kanunda parti teþkilatlarýna, milletvekili adaylarýnýn belirlenmesinde , ön seçim yaptýrýlabileceði gerçeði varken, sosyal demokrat olduðunu iddia eden CHP bile bunu uygulamýyor, uygulasa da bir sonraki seçimde, ön seçimle gelen milletvekillerinin yüzde 60’ýný yeniden aday göstermiyor, merkez yoklamasý yaparak aday belirlemede ve Kýlýçdaroðlu da bu durumda bazý milletvekillerinin ilerde kendisine karþý çýkabileceði endiþesinde, yani bir parti içi muhalefet istemiyor.
Evet Türkiye’de sol veya sað siyasi anlayýþlar içinde çok farklýlýklar yok aslýnda demokrasi ve hukuk anlayýþý açýsýndan, misal daha önce de yazdýðým üzere, SHP’li/ CHP’li Adalet Bakaný Mehmet Moðultay ne demiþti, ne yapacaktým , hakim savcý alýmlarýnda MHP’lileri mi alacaktým , yani ülkedeki tüm siyasi anlayýþlar hukuka kendi anlayýþlarý doðrultusunda istikamet vermek istiyorlar , günümüz de AK Parti de ayný þeyi yapýyor, bu durum herkesin çok iyi bildiði bir sýrdýr elbette. Eee bu iþ nasýl çözülecek, ne diyelim ki, her toplum layýk olduðu þekilde yönetilirmiþ veya nasýlsanýz öyle yönetilirsiniz ( bir hadis ) ve bir ayet, bir toplum kendilerindeki özellikleri deðiþtirinceye kadar Allah, onlarda bulunaný deðiþtirmez. Aslýnda bu hadis ve bu ayet konuyu çok iyi özetliyor düþüncesindeyim naçizane. Ýktidarýyla muhalefetiyle bizi yönetenler, uzaydan gelmiyorlar elbette, bu toplumun içinden çýkýyorlar, yani bizden birileri bizi yönetiyorlar elbette, onlar neyse biz de oyuz, biz neysek onlar da o. Vesselam.
Fatih Taner Vural / Ýnþaat ( Medeniyet - Civil ) Mühendisi / vuralfatihtaner@gmail.com