YAZI VE YAZMAK ADINA KISA BÝR DENEME

                                             “Söz uçar, yazý kalýr.”
                                                   Platon

Ýnsan niye yazar ki? Ýnsaný yazmaya iten duygu nedir? Eline alýp kaðýdý kalemi ya da geçip bilgisayarýn veya daktilonun karþýsýna niye yazar?

Ýnsaný yazmaya iten bu büyülü duygu nedir? Karmaþýk bir duygu mu yoksa çok basit bir gerekçe mi?

Geçmiþle yarýn arasýnda kaybolmamak için, geçmiþle yarýn arasýnda bir bað kurmak ya da geleceðe imza atmak için olsa gerek bu büyülü duygu…YAZI…

Ýnsan neden yazar?

Ýnsanýn anlama ve anlatma yeteneðinin geliþmesi bir zorunluluk ve ihtiyaçtýr. Bu zorunluluk ve ihtiyacýn karþýlanamadýðý zamanlarda bir çeþit hazýmsýzlýk yaþanýr. Anlatmanýn koþulu ya konuþmaktýr ya da yazmaktýr. Ýnsanýn bir özrü yoksa sürekli konuþabilir. -Kimi zaman da sürekli konuþmasý bir özür olarak sayýlma ihtimali olsa da- Kimi zaman karþýsýnda birine de ihtiyaç duymaz; kendinle konuþursun. Ýhtiyacýn senin içindedir. Kendindedir bütün varlýðýn. Yazma eylemi de öyle. Kimseye ihtiyaç duymadan yazabilirsin.Ýnsanýn bir parçasýdýr yazý.

Ceyhun Atuf Kansu, Varlýk dergisinin 715. sayýsýnda (1 Nisan 1968) onu yazmaya iten sebebi þöyle açýklýyor: “ Beni yazmaya iten nedir? Yazma bir çeþit eylemdir. Acýyý yok edebilir miyim? Karanlýðý tutsaklýðý yok edebilir miyim? Burada þiir, düzyazý bir eylem gücü kazanýr. En sonu bir bireyim ben, bir tek insaným. Benim eylemimdir yazý, bireysel eylemimdir. Bir de deyimleme iç güdüsü var. Bir iç güdüdür yazmak, þiir, müzik,resim. Deyimleme iç güdüsü. Kendini, doðayý, toplumu, insanlarý, evreni ve o sonsuz çýkmazý, ölümü deyimleme. Ama insan en çok neyi deyimleyebilir? Kendisini.”

Evet, insan sadece kendini anlatýr. Bütünü yansýtmasa da bütünün önemli bir bölümünü yansýtýr.

Yazýnýn icadýndan günümüze büyük bir geliþme gösteren edebiyatýn temel bir unsuru olan YAZI geleneðinin gerekçesi olarak þunlarý sýralayabiliriz.

- Kiþisel bir gereksinim.
-Kiþinin kaybolmamasýný istediði bir duygusunu, düþüncesini, anýsýný… paylaþma isteði. -Yazmayý alýþkanlýk haline getirmesi.
-Kendisiyle ve tarih- toplumla hesaplaþma isteði, bir çeþit günahtan arýnma düþüncesi.

Bu maddeleri artýrabilmemiz mümkündür. Ayrýca bunlara ek olarak tanýnmýþ yazarlarýn ve ünlü olmak isteyen genç- amatör yazarlarýn para kazanma, kýsa zamanda köþeyi dönme düþünceleri de aðýr basan bir gerçek olarak karþýmýzdadýr.

Ýnsan neden yazar sorusunun yaný sýra insan nasýl yazar sorusu da önemli bir konudur. Sabah, öðle, akþam…masada, gölgelik bir yerde, sahilde… ne zaman ve nasýl? Aklýndan, yazmadan önce bitirir mi tüm yazacaklarýný yoksa düþüncesini, yazacaklarýnýn kaderini parmaklarýnýn hareketine mi býrakýr?..

Pýnar Kür Haftalýk dergisinin 125. sayýsýndaki söyleþide “Yazma süreci bir boðuþma sürecidir.” “… yazmak bir þey söylemenin ve anlamaya çalýþmanýn bir yoludur.” diyor.

Hayatla, zamanla, geceyle - gündüzle, kendisiyle, toplumla, sýcakla - soðukla, mutlulukla – mutsuzlukla… boðuþmak. Çizdiðimiz ya da çizilen yolda boðuþmak…

Yazmak bir çýðlýktýr. Yazdýðýn türe göre deðiþen bir çýðlýk. Ýçsel ya da dýþsal. Mutluluðun ya da mutsuzluðun çýðlýðý…Duyurabildiðin ya da sessiz çýðlýklar içinde boðulup saðýr olduðun zaman imdadýna yetiþen can kurtarandýr yazý.


A.Ç. 21.09.2005