Nasýl Adam Olacaðýz
Deniz Temiz derneði yaklaþýk bir ay içerisinde denizden 250 ton çöp toplamýþ. Çöplerin çoðunluðunu da içki þiþeleri oluþturuyormuþ. Çocukluðumda deniz her þeyi alýr götürür. Kýrk dalga sonra deniz yine tertemiz olur derlerdi. Bu inançla her þey denize boca ediliyordu. Halen bir çok kentin kanalizasyonlarý hiçbir arýtýma gerek görülmeden denize akýtýlmýyor mu? Denizlerin temizlenmesi için güya bir çok önlemler alýnýyor. Bu önlemler denetimlerden uzak olmalarý yüzünden hiçbir iþe yaramýyor. Örneðin denizi en çok kirleten deri sanayisinde kullanýlan zýrnýk adlý maddedir. Deri fabrikalarýnda arýtým zorunludur. Bu zorunluluk nedeniyle çalýþma saatleri içinde zýrnýk ve diðer kirlilik unsurlarý havuzda biriktirilir. Akþam karanlýðý basmadan derelere yada kanallara boþaltýlýr. Oysa o deri fabrikalarýnýn patronlarý da bu ülkenin insanlarý. Kirlenen denizlerimizden ve çevremizden sanki etkilenmeyecekler. Etkilenmemeleri olasý mý? Belki ben varlýklýyým. Özel havuzumda yazýn keyfini çýkarýrým diyordur. Ya çocuklarý? Havuz keyfiyle yetinirler mi? Arkadaþlarýyla o kirli denize girmezler mi?
                    ***
Kütahya’da çað dýþý bir olay sergilenmekte. Köylüler yaðmur duasýna çýkmýþlar. Televizyonlar çok önemli bir haber olarak haber saatlerinde tekrar tekrar yayýnladýlar. Toplanan 270 bin taþ okunduktan sonra suya atýlýyor ve taþýn atýldýðý balçýk gibi suya gep genç çocuklar itiliyor. Böylece akýllarýnca yýlýn bereketli olmasýný saðlayacaklar. Görüntülere bakýyorum. Göz ala bildiðine uzanan arazide tek bir aðaç yok
Yaðmurun bir doða olayý olduðunu ne zaman ve nasýl öðreneceðiz. Eðer yaðmur dua ile yaðdýrýlabilseydi yer yüzünde tek bir çöl kalmazdý. Boþuna dememiþler “ yaðmur ormanýn anasýdýr. Orman varsa yaðmur yaðar.” Dinimizde hurafelerin yeri yoktur diyorlar. Peki bu gördüklerimiz hurafe deðil de ne?
Yýllar önce elektronik parça satmak için Datça’ya gitmiþtim. Dönüþümde Datça’da hava bulutlu idi. Ormanlýk alana vardýðýmda þiddetli bir yaðmur baþladý. Ormanýn azaldýðý yerde yaðmur da azalýyordu. Marmaris yakýnlarýna vardýðýmda yoðun ormanla birlikte yaðmur olabildiðince þiddetlendi. Arabamýn silgiçleri camý silmekte yetersiz kalýyordu. Daha gerilere gidersek doðup büyüdüðüm Menemen’de yamanlar ormaný daðýn ovayla kesiþtiði yere kadar iniyordu. O ormanlar yok olmadan önce kýþ ve bahar aylarý oldukça yaðýþlý geçerdi. Orman Baðlarý mevkiindeki bahçemizde ve komþu arazilerde yoðun yaðýþlar nedeniyle kara sululuklar patlardý. Her tarlanýn kenarýný çevreleyen hendeklerden dere gibi su akardý. Komþumuzun tarlasýndaki kuyudan kýþ boyu bel kalýnlýðýnda su akardý. Bahçemizdeki üç metre derinliðindeki kuyunun suyu yaz aylarýnda bile tükenmezdi. Kuraklýkla birlikte ne kara suluk kaldý, ne de kuyumuzda o tükenmek bilmeyen su. Daha sonra sekiz metre derinliðe açtýrdýðýmýz artezyenimiz de bu kuraklýða dayanamadý ve yaz aylarýnda tamamen kurudu. Þimdilerde su on bir, on iki metrede buluna biliyor. Bu kuraklýk sürmeye devam ederse gün gelecek o su da yok olacak.
Yaklaþýk kýrk yýl önce bir Fransýz profesör bir yazýsýnda Türkiye’yi uyarmýþtý. “Ruslarýn Kuzey Denizine akan ýrmaklarý kademeli barajlarla Hazar ve Aral göllerine akýtmasý nedeniyle, buzlar erimekte ve tatlý su akýþý durduðu için yeni buz kütleleri oluþmamaktadýr. Bu nedenle Akdeniz iklimi yirmi beþ yýl içinde beþ yüz kilometre kuzeye kayacaktýr. Bu oluþum sonucunda Türkiye çöl ikliminin etkisine girecektir. Türkiye’nin barajlara, göletlere ve orman yetiþtirmeye aðýrlýk vermesi gerekir. Aksi halde çöl olmak kaçýnýlmaz olacaktýr.” Dedikleri aynen oldu. Yýllardýr ülke kuraklýktan kavruluyor.
Hükümet yeni bir maden yasasý çýkarma gayretinde. Bundan böyle madencilik adýna ormanlarýmýz, zeytinliklerimiz ve turizm alanlarýmýz talan edilecektir. Nedense zeytin zengini Ýtalya, Ýspanya ve Yunanistan görmezlikten geliniyor. Býrakýnýz madencilik uðruna zeytinlikleri yok etmeyi, elden geldiðince yeni zeytinlikler yetiþtirilmesi gerekir.
Türkiye fakir bir ülkedir. Yaþadýðýmýz kriz sonrasý bir kat daha fakirleþtik. Ulusal gelirimiz kiþi baþýna üç bin dolardan iki bin dolara düþtü. Fakirlik Türkiye’nin kaderi deðildir. Türk insanýný bu denli fakirliðe mahkum eden kötü yönetilmektir.
Geçmiþte Ýnternet’te ve bazý yerel gazetelerde Sefalet Podyumda adlý bir yazým yayýnlanmýþtý. Yazým olumlu, olumsuz bir çok tepkiler almýþtý. Kimi yardým etmeyi sevmiyorsun. Bari yardým edenlere köstek olma demiþti. Kimi kutlamakla kalmamýþ Ýnternet’teki sitelerine yazýmý portal yapmýþtý. Siteye girildiðinde ilk karþýlaþtýklarý Sefalet Podyumda adlý yazým oluyordu. Yazýma Sefalet Podyumda adlý yazýmýn son bölümünü ekliyorum
“Bence hayvan sever derneklerinin yalnýzca köpekleri sevmesi gibi bir þey bu Deniz Feneri derneðinin yaptýklarý. Yapýlan yardýmlar kýsa süreli refaha neden olur. Oysa refah kalýcý olmalýdýr. Bunun yolu da o köydeki insanlara üretim yapmalarýný saðlayýcý gerekli desteði saðlamaktýr. Gerisi hava cýva. Geçmiþte sonradan Ziraat Müdürlüklerine dönüþtürülen Ziraat Teknisyenlikleri vardý. Zeytin yetiþtirilmesini teþvik için milyonlarca zeytin fidaný daðýtmýþlardý. Zeytincilik tarýma elveriþsiz alanlarda yapýlmasý gerekirken tarým alanlarýna da teþvik edildi. Halk kolay olaný seçip ovaya dikim yaptý. Zeytinlik olmasý gereken daðlar boþ kaldý. Oysa o fidanlarýn Yalnýz Dam ve benzeri, tarýma elveriþsiz arazilere sahip köylere daðýtýlmasý ve dikiminin teþvik edilmesi gerekirdi. Olmadý. Her zamanki gibi kolay olanýný seçtik. Fakirliðin yazgýsýný alnýmýza kendi ellerimizle kazýdýk. Yardým severlerin þovunu büyük bir kahramanlýk gibi alkýþladýk. Fakirliði bir yazgý kabullenip kurtuluþun yolunu arama zahmetine katlanmadýk. Hele bir anlayabilseydik fakirliðin yazgý olmadýðýný, fakirliði parça parça eder zeytin ve asma fidanlarýnýn diplerine gömerdik.” Tarihin babasý Heredot der ki; “Ege öyle bir belde ki; onun daðlarýndan yað, ovalarýndan bal akar. Ve o beldede insanlar refah içerisinde yaþar.”
Ne daðlarda zeytin kalmýþ, ne orman ne de ovalardan bal akýtan baðlar. Kalaný da madencilik adý altýnda devlet eliyle yok edilecek. Yalnýzca zeytincilikle baðcýlýk mý yok edilmiþ bu ülkede. Tütüncülük, haþhaþ tarýmý unutulmak üzere. Sýrada buðdaylarýmýz ve pamukçuluðumuz var. ÝMF dayatmalarýyla tarýmýmýz kasýtlý olarak yok ediliyor. Kendi kendine yeterli olan bir ülkeydik. Þimdilerde ise ithal eden ülke olduk. Yazýk oluyor bu güzel ülkeye yazýk.
                              Özcan Nevres
                              26 Mayýs 2002 Silivri