Ýnsanlýðý tanýmak insanlarý teker teker tanýmaktan kolaydýr. -La Rochefoucauld |
|
||||||||||
|
Bugüne kadar sýnýrlý olan beynimle düþünmeye çalýþtýðým da, olaylar yorum getirmeye uðraþtýðým da hep bir gerçeðe varýyorum ki o da benim ciddi anlamda BENCÝL olduðumdur! "Bencillik..." Ýnsanlarýn duyduklarýnda yüzlerini buruþturduðu, deðer yargýlarýnýn en altýna koyduðu, kimilerine göre en aþaðýlýk duygu, kimilerine göre insanlýk dýþý bir duygu... Ben ise bencil olduðumu görüyor ve bunu kabul ediyorum. Kendini sorgulayan - sonuna kadar sorgulayan - her insanýn da bu gerçeðe ulaþacaðýný düþünüyorum. Bencillik kiþisel bir olay deðil. Ayrýcalýk hiç deðil. Herkes bencildir. Ýnsan olmanýn temelidir hatta bencil olmak. Bencil olmayan insan olamaz! Bencilliði aþaðýlýk bir olgu olarak kabul ettiðimizde tüm insan ýrký aþaðýlýk olmuþ oluyor o zaman. Böyle olunca kimse bencil olduðunu kabul etmek istemiyor. Ve bu þekilde insanlar hem bencil, hem de bencil olduðunu görmezlikten gelen kiþiler oluyor. Halbuki kaçmaya gerek yok, bencillik insan olmakta yatýyor... Nasýl mý? Yaptýklarým konusunda bugüne kadar kendimi ne zaman sorguladýysam sonu "benim için" cümlesine çýkýyor. Bu yaptýðým iyiliklerden, kötülüklere kadar herþeyde böyle. Yaptýðým olayýn karþýsý için iyi olup olmamasý için farketmiyor bu. Benim için iyi olmasý gerekiyor, ve her davranýþýn altýnda "benim için" yatýyor. Bencilliðin tanýmý da her davranýþta kendini düþünmekse sonuç matematiksel bir formül gibi ortada; ben bencilim! Davranýþlarým arasýnda dilenciye sadaka vermekten, arkadaþa yemek ýsmarlamama, ders çalýþmaktan, müzik dinlemeye, otobüste yaþlý bir kadýna yer vermeme kadar her gün yaþadýðým bütün olaylar var. "Ýyi de bu davranýþlarýn neresi bencillik" sorusunu duyar gibiyim... Çünkü ben kendime bunu çok sordum. Bir örneði ele alalým. Görünüþte bencillikten uzak duran örneði inceliyelim. Otobüsteki yaþlý kadýn. Yaþlý kadýna, sýrf yaþlý kadýn rahat etsin diye mi yer veririz. Bütün amacýmýz bu mu? Bütün gayemiz otobüste ayakta durmaya çalýþan yaþlý kadýnýn rahat etmesi mi? Bu olayý sorularla deþtiðimiz zaman, yine -ve her zaman olacaðý gibi- insanýn içinde yatan "benim için" cevabýný buluyoruz. Kiþisel olarak benim "benim için" kalýbým bu durumda "kadýnýn rahat ettiðini görmek bana haz veriyor" olurdu. Yani temelde ben kendimi düþünüyorum, kadýný deðil. Herkes için böyle bir sonuç cevabý beklenemez. Kiminin cevabý "Bu kadýna yer vermezsem toplum bana tepki gösterir, toplumun tepkisi de beni huzursuz eder." olabilir pekala. "Sevabýna yer verdim" cevabý en sýk duyulandýr. Bunu söyleyen kiþi bile kendini düþünüyor. Hatta kendini düþündüðü en açýk olan insan modeli de bu. Sevap!. Kafasýna göre sonsuz mutluluða ulaþacaðý cennetin anahtarý bu kelimede saklý. "Secap iþliyim, cennete gidiyim, bu kadýna yer veriyim, sevap iþliyim" Gene ayný sonuç "benim için". Böye bir durumda yer vermeyen insanýn cevabý da ayný noktaya baðlanýyor. "Yer verirsem rahat etmem" Tek fark deðer yargýlarý. Varýlan nokta ayný; bencillik. (Hangi davranýþýn doðru olduðuna girme niyetinde deðilim, giremem de. Girsem de çýkamam zaten. ) Eðer, "yer vermemeyi" , "yer vermekten" ayýrmak için bencillik olarak niteliyorsak, o zaman kavram olayýnda bir yanlýþýmýz var demektir. Öte yandan elle tutulur tek bir sonuç var ki elimizde o da insanýn her davranýþýnda kendini düþündüðüdür.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Baran Yurdakul, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |