Talip Güvel Anýsýna Þiirler “YENÝ UFUKLARA”
Annemi ziyaret için Güvercinlik Köyü’ne gittim geçenlerde. Ýçeri girdiðimde aniden çocukluk ve gençlik yýllarýma döndüm. Çünkü Kýymet Abla içeride annemle oturup sohbet ediyordu.
Hasta yataðýnda yatan annemi ziyarete gelmiþ, “Ölüm var kalým var, Dünya gözüyle son bir defa göreyim” demiþ.
Kýymet Abla, yýllar önce köyümüzün sakinlerinden biri idi. Çok sevdiðim, saygýdeðer insan Talip Güvel’in eþiydi. Yýllarca ayný köyde beraber yaþamýþtýk.
Bu aile, ailemizin adeta bir parçasýydý. Rahmetli babam da, annem de bu insanlarý evlatlarý gibi görür ve onlara çok deðer verirlerdi. Ayný þekilde, bizlerin de onlara deðer vermemizi ve onlara karþý saygýlý olmamýzý isterlerdi. Biz de onlara gereken saygýyý kusursuz gösterirdik. Onlar, bu saygýyý zaten hak eden insanlardý.
Talip Güvel, tüm köyün sevip saydýðý, saygý gösterdiði, halini hatýrýný saydýðý bir insandý. Güngörmüþ geçirmiþ bir aðabeydi köylü için. Herkese yardým eder, herkesin derdini dinler, herkese yol göstermeye çalýþýrdý.
Terzi idi. Ama öyle sýradan bir terzi deðildi. Avrupa görmüþ, birçok ülkede çalýþmýþ, eðitim almýþ biriydi. Hani derler ya “Çok okuyan deðil, çok gezen bilir.” Ýþte Talip Güvel de ayný öyle idi. Hem çok okuyan biri; hem de çok gezmiþ biri idi. Hayat tecrübesi oldukça fazla olan biri idi.
Öðrencilik yýllarýmda bize gelir, bana saatlerce nasihatlerde bulunur, hikâyeler anlatýr, þiirler okurdu. Bana sürekli “Çok kitap okumamý “söylerdi. Hep “Unutma, okuduðun sürece varsýn” derdi. Bu sözünü kulaðýma küpe etmiþ ve yýllar sonra daha iyi anlayýp idrak etmiþtim. Gerçekten de okumak insanýn ufkunu açýyor ve onu bambaþka diyarlara götürüyordu.
Talip Güvel, Karacaoðlan þiirleri okur ve o tarzda þiirler de yazardý. Tabii o zamanlar tam olarak þiiri bilmediðim için pek anlamazdým. Ölçülü, kafiyeli, sanatlý þiirler yazardý. Babamda da þairlik vardý. O da kendi çapýnda þiirler döktürürdü. Bazen bu ikili evde oturur, birbirlerine yazdýklarý þiirleri okur ve saatlerce þiir tartýþmasý yaparlardý. Ýþte daha o zamanlardan þiir sevgisini ve temelini almýþtým farkýnda olmadan bu iki insandan.
Bu gün bende bir þiir sevgisi, bir þiir aþký oluþmuþsa, bunu, Talip Güvel Aðabey’e ve babama borçluyum desem yalan olmaz.
Kýymet Abla, beni görünce çok sevindi. “Hakaným, hoþ geldin” dedi. Ben de çok mutlu olmuþtum onu görünce. Elini öptüm saygýyla. Biraz yaþlanmýþtý. Ama simasý hala aynýydý. Görür görmez tanýmýþtým: “Hoþ geldin Kýymet Abla” diyerek “Nasýlsýn, iyi misin?” diye sordum.
Teþekkür etti. Gözleri dolmuþ bir vaziyette “Talip Abi’nin bir vasiyetini yerine getirmek için geldim.” dedi. Devam etti: “Biliyorsun, Talip aðabeyin seni çok severdi. Seninle sohbet yapmak çok hoþuna giderdi. Edebiyatý, þiiri çok severdi. Buradan ayrýldýktan sonra da seni hiç unutmadý. Þiir yazmaya hep devam etti. Ölüm yataðýnda dahi þiir yazdý. Son olarak da bize: “Yazdýðý þiirleri bastýrmamýzý, kitap haline getirmemizi ve bu kitaptan birini de sana vermemizi vasiyet etti” dedi. “Biz de bu vasiyeti yerine getirdik. Talip Aðabeyinin þiirlerini, O’nun anýsýna kitap haline getirdik. Bu kitap da senin için” dedi.
Kitabý elime alýnca çok duygulandým. Gözlerim doldu. “Talip Güvel Anýsýna Þiirler, Yeni Ufuklara” adýný taþýyan kitabý aldým ve eve gidince akþam, bir solukta okudum. Okuduktan sonra da bu yazýlarý sizlerle paylaþmak için kendimi sorumlu tuttum.
Kitabýn kapak sayfasýnda Talip Güvel’in bir resmi yer alýyordu. Beyazdan yeþile doðru kayan bir ton ile hazýrlanmýþtý kapak. Albenisi oldukça iyi idi. Kapak tasarýmý Erkan Er tarafýndan yapýlmýþ.
Kitaptaki Þiirleri, Eþi Kýymet Güvel derleyip düzenlemiþ. Kitap, Adana Seyhan’da Ekrem Matbaasý’nda 2017 yýlýnda basýlmýþ.
Kitapta toplam 94 þiir yer alýyor. Bu þiirler, Türk Halk Edebiyatýnýn Halk Þiirleri tarzýnda, hece ölçüsüyle yazýlmýþ. Þiirler, dörtlükler halinde bir araya getirilmiþ. 7’li, 8’li olmak üzere genelde 11’li hece ölçüsü kullanýlmýþ. Þair, þiirlerinde mahlas olarak ya direk “Talip Güvel” adýný, ya da “Talip” ismini kullanmýþ. Kitap, 110 sayfadan oluþuyor.
Arka kapaðýnda ise þairin çocuklarý için yazdýðý:
“Çocuklarým artýk geri dönemem,
Dirilip de size öðüt veremem,
Ömür bitti, yüzünüzü göremem,
Dostum, derdinizi sorsun isterim.”
dörtlüðü yer alýyor. Ve dörtlüðün hemen altýnda ömrünü onlar için adadýðý çocuklarýnýn resimleri bulunuyor.
Þair Talip Güvel, 1941 yýlýnda, o zamanlar Adana’nýn bir ilçesi olan, Kadirli’nin Gaffarlý Köyü’nde dünyaya geldi. 1968 yýlýnda amcasýnýn kýzý Kýymet Haným ile evlendi. Bu evlilikten 3 çocuk dünyaya geldi.
Yýllarca Türkiye’nin çeþitli illerinde terzilik yaptý. Arada bir Fransa, Almanya, Ýngiltere gibi Avrupa þehirlerine giderek mesleðini geliþtirmek için çaba harcadý. 1976’da Ailesini alarak Kýbrýs’a göçmen olarak gitti. Gazimaðusa’ya baðlý Güvercinlik Köyü’ne yerleþti. Burada çiftçilik yaptý. Tarým ve hayvancýlýk iþleriyle uðraþtý. Ayrýca asýl mesleði olan Terzilik iþine de devam etti. Buradan emekli oldu.
Yaþamýnýn son yýllarýnda çok sevdiði Kadirli’ye geri döndü. Dünyaya, burada açtýðý gözlerini, tekrar burada kapatmak istedi. Son günlerini hastalýkla mücadele ederek geçirdi. Kaderci idi. Kendini dünyaya getiren Tanrý’ya gönülden baðlý idi. Verdiði her nimet için O’na þükretti. Hasta yataðýnda bile boþ durmadý. Þiirler yazdý. Vasiyeti üzerine eþi ve çocuklarý, onun yazdýðý þiirleri derleyerek “Yeni Ufuklara” adýnda kitap olarak yayýnladý.
Talip Güvel, þiirlerinde Türk Halk Þiirinin örneklerini verdi. Karacaoðlan, Dadaloðlu, Pir Sultan Abdal tarzýnda þiirler yazdý. Vatan Sevgisi, Yaþama sevinci, özlem, Tanrý sevgisi, ayrýlýk, ölüm, yaþanýlan haksýzlýklar gibi bir çok temalý þiirler yazdý.
Þiirlerinde saf, temiz, anlaþýlýr bir dil kullandý. Akýcý bir üslup ile günümüz Türkçesine yer verdi. Birçok þiirinde yöresel dilini de kullandý. Onun þiirlerinde tatlý, hoþ sohbet bir konuþma edasý vardýr.
Talip Güvel þiirlerini okurken, büyük bir zevk alýyorsunuz. Þiirler, sizleri alýp büyülü bir dünyaya taþýyor. Kendinizi mutlu hissediyor ve bambaþka bir diyarda korkusuzca dolaþýyorsunuz.
Ýnci gibi peþi peþine dizilen sözcüklerin büyüsüne kapýlarak þiir okumanýn hazzýna varýyorsunuz.
Kitapta Þair, ilk önce çok sevdiði memleketi için yazdýðý bir þiiri dile getiriyor. Türkiye’nin Dünya’da eþsiz, benzersiz olduðunu anlatarak benzerinin olmadýðýný dile getiriyor:
“TÜRKÝYE’M
Dört mevsim verimli on iki ayýn
Dünyada bulunmaz elin Türkiye’m
Beþ kýta içinde parlaktýr yerin
Alemi ýþýtýr pilin Türkiye’m.”

Talip Güvel’in þiirlerinde Aþk, vazgeçilmez bir temadýr. Aþk kalbe düþünce, gözyaþlarýnýn çaðladýðýný, kalbin alevlendiðini dile getirir. Aþk þarabý içenlerin gönlünün aþk aleviyle tutuþtuðunu anlatýr. Bazý þiirlerinde de bu aþk, Tanrý Aþký olarak karþýmýza çýkar:
Aþk Alevlenir
Aþýk aðlar gözyaþlarý çaðlarsa
Akar yar gönlüne aþk alevlenir
Canan canýn gözyaþlarý çaðlarsa
Akar yar gönlüne aþk alevlenir.

Aþýk’ý maþuka diyorsa aman
Her aman diyene verilmez güman
Dost sevda þarabý içtiði zaman
Akar yar gönlüne aþk alevlenir.

Seven, sevilene gönül açtý mý
Sevilen, sevene aþkýn saçtý mý
Gerçek yârin sulu gözü taþtý mý
Akar yar gönlüne aþk alevlenir.

Dostu sevgiliden selam alýnca,
Sevdiði dostuyla sadýk kalýnca,
Sevenlerin sel ýrmaðý taþýnca,
Akar yar gönlüne aþk alevlenir.

Talip Güvel, baharda açýlýr baðlar,
Açýlmayan yârla aþýlmaz daðlar,
Yârinden ayrýlmýþ gözyaþý çaðlar,
Akar yar gönlüne aþk alevlenir.

“Kul Eyle” Þiiri 8’li hece ölçüsüyle Semai tarzýnda yazýlmýþ bir þiirdir. Þair, bu þiirinde de Halk Þiirinin özelliklerinden yararlanmýþtýr. Güzel bir Türkçe ile duygularýný dile getirmiþtir. Þiirde, sevginin karþýlýklý olmasýný dile getirerek “Sevenin, sevilmesi” gerektiðini belirtmiþtir. Þair, sevginin ve sevgilinin ruhuna dolmasýný, gül gibi etmesini, baþka kimseleri kendisi gibi yakmamasýný belirtiyor:
KUL EYLE
Seviyorsan sevil bana,
Yol eyle beni yol eyle,
Aþkýn verip sindir cana,
Kul eyle beni kul eyle.

Gözün gözüme bakýyor,
Ruhun gönlüme akýyor,
Göðsündeki gül kokuyor,
Gül eyle beni gül eyle.

Neþeli bak, üzgün bakma,
Ruhuma acýlar sokma,
Benden baþka kulu yakma,
Kül eyle beni kül eyle.

Yanýyorsan dost aþkýna,
Gönül ver de bak maþkýna,
Senden akan gözyaþýna,
Sel eyle beni sel eyle.

Yanan aþkým seni arar,
Baþkasýna kýlmaz karar,
Þirin dilin, dostu sorar,
Dil eyle beni dil eyle.

Talip Güvel yatsýn kola,
Kaþýn kara, gözün ela,
El salla da düþem yola,
Gel eyle beni, gel eyle.

Þair, þiirlerinde kadercidir. Bizi Yaradan Tanrý’ya gönülden baðlýdýr. Tanrý’nýn bize verdiði tüm nimetler için, akýl fikir için, bizi, ilim irfan ile donattýðý için þükür etmektedir. Tanrý’yý her gün andýðýný, anmayanlarý da içten içe kýnadýðýný belirtmektedir:
YÜCE YARADAN
Akýl fikir ile yarattýn beni,
Þükür olsun sana Yüce Yaradan.
Ýlim irfan ile donattýn beni,
Þükür olsun sana Yüce Yaradan.

Bütün mahlukattan üstün eyledin,
Kul görevi nedir kula söyledin,
Kim seni andýysa onu dinledin,
Þükür olsun sana Yüce Yaradan.

Dünya nimetini âleme serdin,
Kim inkâr ederse edeni yerdin,
Sen, imanlý kulun kalbine girdin,
Þükür olsun sana Yüce Yaradan.

Varlýðýn birliðin inkâr edilmez,
Haksýn, sözlerine karþý gelinmez,
Verdiðin emirler asla silinmez,
Þükür olsun sana Yüce Yaradan.

Talip Güvel, seni günde anýyor,
Anmayaný hep içinden kýnýyor,
Rýzýk verdin yiyip içip kanýyor,
Þükür olsun sana Yüce Yaradan.

Talip Güvel, þiirlerinde, yer yer eþine, dostuna, akrabalarýna ve hemþerilerine sesleniyor. Onlara, “Baþkalarýnda hata aramamalarýný, hatayý kendilerinde aramalarýný söylüyor. Mutlu yaþamýn sevgi ile olacaðýný, mutsuz olan evliliklerin bozulabileceklerini belirtiyor. Evliliðin, saygýda, sevgide, özde güzel olacaðýný” söylüyor:
KENDÝNDE ARA
Dostum, el alemde hata arama
Sen ne arar isen kendinde ara.
Gülüm, el sözünde hata arama,
Sen ne arar isen kalbinde ara.

Ýnsan, kendi ölüm günün bilemez,
Ölmeden ahreti saðlar göremez.
Kimsenin nefsine kimse eremez,
Sen ne arar isen nefsinde ara.

Mutlu yaþam sevgi ile yaþanýr,
Mutsuz olan evli her an boþanýr.
Saygýda, duyguda, özde aranýr,
Sen ne arar isen sezginde ara.

Aþkýn yeli, gönüllerde dolaþýr.
Yar sevenler, sevda diye uðraþýr.
Gerçek aþýk sözleriyle yarýþýr.
Sen ne arar isen tezinde ara.

Sever Talip Güvel aydýnlýk günü,
Medeni yaþayan öldürsün beni,
Aynaya bakýnca görürsen seni,
Sen ne arar isen bezinde ara.

Þair, Karacaoðlan’da, Dadaloðlu’nda ve diðer birçok Halk Þairlerinde olduðu gibi Dünyayý Yalancý olarak görüyor. Çünkü Dünya, gelip geçici bir yerdir. Kalýcý deðildir. Ýnsan, Dünyaya gelir, büyür, çilesini çeker ve Hak’tan emir gelince bu dünyadan göçüp gider. Ýnsanýn topraktan gelip topraða gittiðine inanýlýr. Bu nedenle Ýnsanýn son yolculuðu topraðadýr.
Dünyanýn zor günlerinde yanýnda olmadýðýndan, yorulunca derman olmadýðýndan, doðru olduðu halde doðruluðunun bilinmediðinden, yanlýþ yapsa bile bunun hoþ görülmediðinden yakýnýr. Çok çalýþmasýna raðmen, çalýþmalarýnýn karþýlýðýný alamadýðýný, hayatýn kendine hep kötü davrandýðýný dile getirerek hayattan þikayetçi olur:

NEYLEYÝM
Dar günümde hiç halimi sormadýn,
Yürü yalan dünya seni neyleyim?
Kestin takatimi derman koymadýn,
Yürü yalan dünya seni neyleyim?

Doðru oldum, doðruluðum bilmedin,
Yanlýþ yaptým, yanlýþýmý silmedin,
Zor zamanda sen yüzüme gülmedin,
Kýrgýn, dargýn geçen kini neyleyim?
     
Bitmeyen iþine aklým ermedi,
Çalýþtým, uðraþtým iþin bitmedi.
Ecel geldi bana, gücün yetmedi,
Ölümle son bulan teni neyleyim?     

Hatýrdan, gönülden, nazdan anlaman,
Amansýz derdime derman bulaman,
Beni istesen de burda koyaman,
Çile çekip giden beni neyleyim?

Talip, bu dünyada yardým arama.
Kimse tabip olmaz senin yarana,
Þükür olsun þu âlemi kurana,
Gamlý gelip geçen geni neyleyim.

Son söz olarak, Merhum Þair Talip Güvel, bu dünyadan göçmesine raðmen güzel, büyülü þiirleriyle aramýzda yaþýyor. Onun zevk ve mutluluk veren þiirleri okuyucuya huzur veriyor.
Þiirin büyüsü ile Talip Güvel, bizlere cennetin çiçekli bahçelerinden gülümsüyor ve belki de bizlere el sallýyor. Kendisini saygý ile yâd ediyorum.
Kitabý isteme adresi: “ Pazar Mahallesi 51 Sok. No: 10 (Bereket Deðirmeni Yaný) Kadirli Osmaniye
Tel: 0506 865 24 11
Bu, güzel ve içli duygularla yüklü Þiir Kitabýný okumanýzý diliyor, kütüphanenizdeki zenginliðinize zenginlik katmanýzý tavsiye ediyorum.