Hayatýn kendi dýþýnda türümüz de kolektife organize ve amaçlý biçimde ilk depo enerji "sosyal alanýn" içinde biriktirilir. Ýlk toplumsal depo enerji de "toplumsal alan" içinde depolanýr. Biriktirilen enerji potansiyel enerji olarak depolanýr.

Þu ayrýmý da belirtmeliyim. Sosyal alan içine biriktirilen sosyal alanlý depo enerji aslýnda çok kýsýtlýydý. Depo enerji birikimi veya depo edilenden yararlanýlan enerji karþýlanmasýný mevsime göre kýsmen açýlan, çok kes de çok daralan bir genlik takip ediyordu.

Sosyal alan içindeki mevcut depo enerjinin azlýðý veya çokluðu günlük eylemlerde bir canlanma veya kýsýtlanma olarak ortaya konuyordu.

Bir canlanma süreci yararlanmasý, süreç tekrarlarýný pekiþtiriyordu. Barýnma, korunma, savunma hareketi, çevre gezmesi, oyun, eðlence, yaþlý, çocuk, sakat, hasta, engelli bakýmý için rahat harcanýyordu. Yine depo enerjiyi zorunlu olan yarýnki sosyal alan aktivitesini baþlatmak için de tüketiyorlardý.

Bir üst paragrafta belirtilen harcamalarýn tümüne biz 1 deðeri verelim. Ve avcý toplayýcý totemi sosyal alanýn nüfussunu da 50 kiþi olduðunu var sayalým. 50 kiþi kolektif sürecin kapasite daðýlým özelliðidir.

Totemi sosyal alan içinde avcý toplayýcý birikimli depo enerji ancak kendisi kadar 50 olmanýn gücü ile ortaya konuyordu. 50 kiþilik tüketim toplamý olan depo yapý, yukarýda sayýlanlar gibi en az 50 + 1 parçalý hale getiriliyordu.

+ 1 deðerli parça, sistemin kendisine harcanan enerjiydi. Ama sarfiyatýn hepsiyle "bir türlü eylem aktivitesi içinde olacaklardýr". Bu sürecin genelliðidir. Bunu kabaca 50 üssü 1+1=51 gibi belirtebiliriz

Buradaki 1 baðýntýsý günlük olarak totemi sosyal alan içi etkinliklerin ve etkinliklere yapýlan harcamalara denkleþmenin toplamýdýr. Genelliktir. 50 de totem alan içindeki kiþi sayýsýdýr. Kiþilere göre özelliktir.

Bu þu demek totem grup 1 birim etkinlikleri ve etkinliklerin enerji tüketimini karþýlarken 50 kiþimiz özel deðil genel yarara göre davranýþlýdýr. 50 kiþi salt kendisine ait olmayan genel durumla 1 birim saðlasan enerjiyi elde ederken yüksek bir depo enerji biriktirilir.

Yerden kucaðýnýza doðru kaldýrmakla kayaya yüklediðiniz potansiyel enerji gibi benzer enerjiyi de sosyal alan yükseltme enerjisi olarak bir potansiyel enerjiyi depo enerji içine yükler.

Böylece depo enerji potansiyel güce sahiptir. Ancak depo enerji de bulunduðu yerde kullanýlmayýp tüketilmeyip çevreye etki etmeyip konum içinde durup durmakla depo enerji adeta sýfýr enerjilidir.

Yani depo enerji ayný anda ikili karaktere sahiptir. Depo edilmiþ enerji 50 kiþiye daðýlmadýðý sosyal alan içinde depo edilmiþ þekilde boþta kaldýðý bu durumla depo enerjimiz boþluk enerjisine sahiptir. Ve sýfýr enerjilidir.

Yani 50 kiþiyle ortaya-boþa konan depo enerji belki de 80 birim yükseltilmiþ olan 1 birim depo enerjidir. Bu enerji kullanýlmadýðý sürece, sýfýr enerjilidir. Boþta enerjidir. Boþluk enerjilidir.

Sosyal alan 1 birimi 2 birim etmenin adýmýný atar. Ama 1 birim depo enerjiyi iki birim yani 50 üssü 2 yapamaz. 50 üssü 2 üstel bir sayý olmakla açýnýmý 50x50=2500'dür. Sosyal alanlý yapý bir birimlik süreci 2500 parçalý durum yapacak hýza eriþemez.

Bir birimlik depo enerji yükseltgenmiþ ve özelleþtirilmiþ tüketime paylaþtýrýlmýþ haliyle 80 türlü olur. Bunun 50 parçasý kiþilerin özel tüketimi iken 30 parçasý sistemin kendisine, boþ zaman süreçlerine, araç gereç gibi amortismana yapýlan harcamalardýr.

Sosyal alan içi harcamalarýna 1 birim diye depo edilen enerji kullanýlmadýkça etkisizdir boþluk enerjisidir.

Boþluk enerjisi En az enerji durumuyla sýfýr enerjidir. Sýfýr enerji burada yükseltilmiþ 80 birim enerji içeriði saklýdýr. Bu bir belirleme, ölçme deðerlendirmesidir. Ancak yükseltilmiþ depo enerji bulunduðu konum itibarýyla en az enerji seviyesinde olmakla sýfýr enerji gibidir. Sýfýr etkidir. Bunu klasik bir örnekle anlatayým.

Apartýmanýnýzýn çatýsýndaki bir kiremit bulunduðu konum ile aþaðýsýndaki yer arasýndaki gerilime baðlý oluþuyla düþme potansiyeli olan bir enerjiye (durum enerjisine) sahiptir.

Kiremiti gerili düz bir çarþafa veya çamur bir yere korsanýz, kiremit çarþafý kýrýþtýrýp, eðip büker. Çarþafý çukurlaþtýrýr. Veya kiremit çamura gömülür. Bu kiremitin kendisinde kendilikten olan 1 birim enerjidir.

Yerdeki kiremit 1 enerjiye sahipse; yerden yükseltilip çatýya konan kiremidin enerjisi en az 2 birim olmuþtur. Çatýdaki kiremidin, yerdeki kiremitte göre enerjisi arttýrýlmýþ olmakla kiremit 2 birim enerjiye 2 kat potansiyele sahiptir.

Kiremit aþaðý düþüp kafanýzý kýrmadýðý sürece kiremitte var olup ta depolanan 2 birim potansiyel enerji olduðu yere baský basýnç yapmak dýþýnda açýða çýkamaz.

Var olduðu halde potansiyel enerjisi açýða çýkmadýðý sürece kiremit sýfýr enerjiye sahip denir. Sýfýr enerji en az enerji durumla etkin olmadýkça yokluktur, boþluktur. Ve kiremitteki bu enerji bu haliyle boþluk enerjisidir.

Þu halde çatý kenarýndaki kiremit düþtü düþecek haliyle düþerken kinetik enerjiye dönüþecek bir potansiyel enerji pozisyonu vardýr. Bir de bir kedi bir rüzgâr kiremidi aþaðý düþürmedikçe kiremitte kinetik enerjiye dönüþemeyen boþluk haliyle sýfýr enerjili ikinci bir pozisyonu vardýr. Kýsaca kiremit ayný anda iki durumludur.

Kiremit kafanýza düþecek olmakla 2 birim potansiyel ve 2 birimlik bir kinetik enerjiye sahiptir. Kiremit kafanýza düþmediði sürece kiremidin yine 2 birim potansiyel enerjisi vardýr ama bu enerji bir etki yapmadýðý baþka enerji biçimine dönüþememe nedenle kire mir en az enerji durumu içinde olmakla deðerlendirilir.

Fýrlatýlmadýðý sürece yerdeki kiremit kafanýza düþmeyeceði gibi çatýda yere düþmeyen kiremit te en az enerji durumla sýfýr enerjilidir.

Veya durgun bir kiremit kafanýza düþmez haliyle bir potansiyellidir ama kafanýza düþen kiremit kadar da iki potansiyellidir. Çatýda düþmeyen kiremidin, çatýda yere doðru düþme olacaðý ana kadar arada bir boþluk vardýr.

Düþmeme ile düþme olacak an arasýnda geçen bir uzay zaman aralýðý vardýr. Ýþte kiremidin düþecek olma ve düþme arasýndaki aralýða ve zamana; boþluk veya uzay zaman boþluðu diyoruz.

Düþerken boþluktaki 2 birimlik kiremit enerjisine de boþluðun kinetik enerjisi diyoruz. Kiremit yukarýda düþeceði yer aþaðýdadýr. Aþaðý ve yukarý arasýnda bir boþluk vardýr. Kiremidin düþme yapmadýðý ara konumu içinde sýfýr enerjili sayýlýr.

Aþaðý ile yukarý arasýnda bir boþluk bir mesafe vardýr. Bu boþluðun veya mesafenin de bir düþme enerjisi bir alýnmasý gereken yol enerjisi vardýr. Kýsaca boþluðun da bir enerjisi vardýr.

Düþmedikçe düþürülmedikçe kiremidin boþluk enerjisi vardýr. Kiremit bu boþluk ara zamanda sýfýr boþluk enerjisiyle ikili pozisyondadýr. Yani kiremidin hem enerjisi vardýr hem de kiremit sýfýr enerjilidir.

Totem alan içindeki 50 kiþi tek tek tüketendir. Bu kiþiler kendi yaþam faaliyetini ortaya koyan kiþiler olmakla özeldi özellikti. Yaþam faaliyetini sürekli ve güvenceli kýlarken genelliktiler.

50 kiþinin kolektif süreç içinde 1 birim depo enerji ortaya koyacak olmasý, özel olandaki genelliktir. Özel olan içine dýþtan yansýyan genel durumdur. Genel olan daima özel olandan büyüktür. Yükseltgenmenin sýrrý buradadýr.

Büyüðün küçüðe doðru eðimle bir potansiyeli ile büyük küçük arasýnda görsel bir görüntü farkýn boþluk alaný vardýr. Küçük büyüðe doðru yükseltgenirken potansiyel kazanýr.

Bu potansiyel fazlalýðý nereden geliyordu? Özel durum (kiþi) yaptýðý iþ daðýlýmýna göre sadece kendisi için saðlatma içinde deðildi. Yükseltgenme kendi dýþýnda durum için saðlama yapmaktan kaynaklý genel oluþ durumuydu.

Yükseltgenmiþ olan yüksek potansiyelli genel oluþ parçalanmakla her bir küçüðe (kiþiye-özel duruma) doðru pay olarak düþmenin kinetik enerjisi ile eþleþen bir denklikle; bu kes de denkliðin sýfýr enerjisine sahip olur.

1 birim genellik yükseltgenip; ortaya konup; daðýtýlana kadar genel olanýn enerjisi hep yüksektir ama denkleþen boþ durum enerjisiyle sýfýr enerjidir. Yükseltgenmekle potansiyel dediðimiz durum enerjisi düþen boþluk enerjisi ile bir enerji dalgalanmasý kazanýr.

Oluþturulan, ortaya konan potansiyel enerjili 1 baðýntýsý ortaya konmayla 50 kiþiye pay edilene kadar bir ara zaman geçer. Bu ara zaman boþluktur. Boþluktaki bu 1 birimlik enerji de en az enerji durumla boþluk enerjisidir.

Boþluk enerjisi ne zaman taksim sokulmakla 50 kiþiye pay edilip, tüketilirken; içinde saklý olan 80 birim etki enerji ortaya çýkar. Bu parça enerji "50 kiþinin yaþamý üzerinde bir ETKÝ ortaya koymakla" enerji tüketilmiþ olur.

Görüldüðü gibi totemi sosyal alan depo edilebilir bir yükselt genlikle enerji tuzak alanýdýr. Sosyal alanýn boþluk alan özelliði vardýr. Sosyal alan yükseltgenmiþ olmakla, birlikte ETKÝ göstermediði sürece sosyal alan kendisinin boþluk enerjisidir de.

Yani kolektif bir totemi sosyal alan avcý toplayýcý faaliyetle 50 üssü 1 in biraz fazla kuvveti kadar iþ eylem ortaya kor. Sosyal alan 50 tabanýnýn 2 üssü 3 üssü olabilecek üstel açýlýmýna, kapalýdýr.

1 durum ortaya koymak için 50 kiþi sosyal alan sürecini 50 tür parçalý etkinliðin eylemi kýlýyorlardý. Eylemler ayný tür de olsa süreci 50 tür hýzlanma içine sokuyordu. Bu kolektif sürecin ortalama bir baþlangýç koþuludur.

Ama bu türden oluþan totemi sosyal ortamlar depo enerjiyi "kullanýrken-tüketirken" elli parçaya daðýtmak dýþýnda pek bir üslü sayý türünde sosyal zamaný ve sosyal alaný parçalý kýlýp üstel davranýþlara neden olamýyordu.

Depolanan 80 parçalý enerjinin 50 parçasý kiþisi özelleþmenin tüketimi olukken geriye kalan 30 parça depo enerji sosyal alanda oyun, eðlence, sýnama yanýlma gibi türlü etkinliklere ufuk açar.

Oysa toplumsal alan, taban üssü birden fazla olan tabaný üstel durumlu kuvvetler giriþimi kadar genleþtirir. Toplumsal yapýyý dýþ çevreye açar. Nüfusa göre olan üretimden fazlasý dýþ çevreyi iliþkin baðýntý kýlmakla bütünleþmiþ eder.

Dahasý artý ürün bambaþka âlemler olan iþ kolu enerjilere doðru, simülasyonlara, araþtýrma geliþtirmelere refaha doðru vs. olan kolektif yeteneðe ufuk açtýrýr.