..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Yaþamak bir aðaç gibi tek ve hür / Ve bir orman gibi kardeþçesine...
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




8 Temmuz 2020
Monarþinin Dili Oligarþinin Dili 4  
Bayram Kaya
Doða bileþenli söylem bile tekil söylem gibi olmakla bir giriþmenin, bir bütünlüðün adýdýr. Giriþme ya parçalar arasý uyum veya uyumsuz durumla; fark durum, firen etkili durum, kýyas, oran durumlarýyla birbirini destekleyen, birbirini sönümleyen durumlar gibi türlü türlü giriþmelerdir.


:GAH:
Doða bileþenli söylem bile tekil söylem gibi olmakla bir giriþmenin, bir bütünlüðün adýdýr. Giriþme ya parçalar arasý uyum veya uyumsuz durumla; fark durum, firen etkili durum, kýyas, oran durumlarýyla birbirini destekleyen, birbirini sönümleyen durumlar gibi türlü türlü giriþmelerdir.

Ya da benzer tarzlarla kendi üzerine kendi etkisi olan bir baðýntýdýr. Doða bir bütün oluþun gücüdür. Ormanýyla, aslanýyla, taþýyla topraðýyla; rüzgârýyla yaðmuruyla; suyuyla, bulutuyla; daðýn eðimiyle, ýrmaðýn geçilmez ligi, arazinin verimi, verimsizi ile vs. DOÐA birçokluklar manzumesidir. Yani makro var oluþ parça bileþimlerden ola gelen var oluþlar bileþmesidir.

Monarþi veya tekerkil olan süreç te önce birçok kolektif unsurlardan, ortaklaþmadan aktarýlan parça enerjilerle tek kiþiye ait kýlan monoteist sahipliðin gücüydü. Sonra kendi içinde mülklü, mülksüz veya efendi köle olmanýn parça durumlarla sýnýfsal olma giriþimleriydi Bu süreç kendisini, kolektif sürece karþý böyle kýlmakla, böyle söyleyip böyle meþru etmekle yalýtýmlý bir monoca El süreciydi.

Kolektif ortaklaþmaya, kolektif akla, kolektif iradeye, birçok kolektif oluþa karþý monarþi, ilerleyen geliþen kolektiften parçalanmýþtý. Bay erki içinde bileþimli olan süreçler, monarþin yapýyý oluþtular.

Monarþiler izole bey erki yapýlardý. Monarþiler kendi bünye büyümeleri nedenle zaman içinde çevreye doðru açýlýp geniþleyen fetihlerine baþladýlar.

FETÝH; izole bir El mülklü yapýnýn baþka El mülkünü kendi zaptý raptý altýnda almaktý. Baþka El mülkünü (üretim nesnesini ve insanlarý yani tüm üretim gücünü) ele geçirme eylemiydi. El olan birinin baþka El mülkünü zapt etmesiydi. El bu zapta, “ganimet” diyordu. Yani ganimetle kendisini meþru kýlýyordu.

Salt baþýna ganimet söylemi bile yeryüzünde parça parça birçok El ‘in olduðunu gösterir. Ganimet te bir zikirdi. Meþru söylemli El zikriydi. Monoteist söylemin diliydi. Bir El ‘in baþka bir El topraðýný ele geçirmesi yine bir El zikriydi. El kolektif alan içinde kiþi benci olan seçkin düþüncelerle yoðunlaþmýþ olan seçkinleþmiþ kiþiydi. “O” denen seçkin kiþi, mülkün sahibi olma zikircini söyleyen kiþiydi.

Ganimet El tarafýndan söylenen zikirdi. Daha önce kolektifin gücüne “benim” demekle söylediði ve kolektif süreçleri kiþi sahipli parça durumlar haline getirdiði zikrini, ganimet; kendi iç geliþmesi içinde tamamlayan ikinci bir zikirdi.

Ganimet ilk zikrin ikinci aþamasýnda baþka bir El, mülkü olmak kaydýyla, kendi kendisini görevlendirme ile yine seçilmiþ kiþi olan El kiþisine; baþka bir El adamýna, baþka El mülkünün takdir edildiðini gösterir.

Ki bu adým bile bir El zikrinin, diðer bir El zikrine karþý meþru olma ve egemenlik ilanýdýr. Bu aþamada þimdiki gibi yeryüzünün birinden (bir olanýndan) bahsetmek, bir tek olan El ‘inden bahsetmek olanaksýzdýr.

El, sadece izole bir alan içinde mülk ve irade ortaðý olmayan kiþi El olmakla monoteistti (tekildi). Ya zikrin sahibiydi. Ya zikri yine kendi aðzýnda baþkasý diye ilham konuþmakla zikri baþkasý adýna vekâletle söylemdi.

Ganimetçe zapt süreçleri zorlaydý. Veya ittifak (iman) eden anlaþmalar içinde oluyordu. Bir El mülkü baþka bir El tarafýndan ister zapt edilsin, ister anlaþma yapýlsýndý. Zapt edilen de bir anlaþma olmakla; anlaþma da mülke ve mülkün yönetme gücüne boyun eðilen süreç olmakla, eninde sonunda, ittifaktý.

Sözü söyleyen sözün sahibi ise ona El deniyordu. Yani El söz söyleyendi. Bir þeyin öyle olduðuna dair o konuda kararlarý olandý.

Bir þeye dair kararlarý olmakla anýlandý. O þey zikirle (o anma ile anýlan ile) meþru kýlandý. Bu nedenle El zikirdi.

Nesnel olamayan, geçek olamayan, tarihi bilinç içinde olmayan bir süreç durum; El 'in zikri ile doðru oluyordu!

El ‘in zikri gerçeðin, nesnel olanýn, tarihsel olanýn yerine geçiyordu. Zikrin meþrulaþtýrmasý nedenle iman vardý. Ahit vardý.

Ne olursa olsun, her hangi bir þey El ile anýlmakla (zikredilmekle) o þey tartýþmaksýzýn sanal ve imaný bir meþruiyet kazanýyordu.

Bir þeyin El ile anýlma meþrulaþmasý, o þeyin El iradeli karar söyleminden ötürü, o þeyin öyle olmasýna meþruiyetle El hak deniyordu.

El zikirdi. Zikir El 'di. Yani El; El Haktý. El mülktü, El malikti, yani mülkün sahibi olmanýn kararý ve meþrulaþmasý onun kararýndan onun zikrindendi.

Bir kez El mülk El malik oldunuz mu; yöneten bir El Melik, Köle sahibi El Mevla, El Rezzak, El Âlim vs. olmanýz kaçýnýlmazdý.

Zikir; bir þeyin, o kararýn tarihsel ve özne nesnellik içinde kolektif bir ortak akýl olmasý yerine; zikirle, zikredenle o þeyin öyle olduðuna, onun El söylemi olduðuna, o kararýn zikir olmasýna neden olmakla, o þeyin meþru olmasýna delildi.

Bu nedenle ganimet te zikirdi. Ganimet zikirdendi. Ganimet zaten zikre göre El tarafýndan baþka kiþilere verilmiþ olan mülktü.

Ama nasýl oluyorsa! Baþkasýna verilen mülk (aslýnda verilmeyen mülk) tekrar tekrar el deðiþip ele geçirilmekle ganimetti. Ganimet baþkasýna ait mülklerin ele geçirilme biçimiyle, size ait mülk oluyordu.

Hani mülk El 'indi? El Mülkünü dilediðine veriyordu? El neden kendi mülküne saldýrýp mülkünü ganimet ediniyordu?

El mülkünü daðýtýrken zikirdeki gibi mülk daðýtmadýðýný söyleyebilmeniz için "El mülk daðýtýrken siz El 'in yanýnda mýydýnýz? Diye ispatsýz þahitsiz size meydan okuyordu.

Ama siz de "mülkün sahibi olma ve mülkün sahibinin mülkünü kendi keyfine göre; kimine daðýtýp, kimine paydan vermediðine dair söylenen bu öncel kararlarýn böylesi bir kararla daðýtýðýnýza dair sizin bir deliliniz; sizin bir þahidiniz var mý? Diyemiyordunuz!

Dünyanýn varlýðýna delil ister misiniz? Aslanýn önünde tezikirken, dalda meyveyi toplarken bunun böyle olduðuna ya da bunun böyle olmayacaðýna dair delil ister misiniz? Kaçmanýz da meyve toplamanýz da "verili olan delilin kendisiydi".

Ama ancak ve ancak üreten bir kolektif iliþki içindeyken iliþki kolektif emek olan o aðacýn size ait olduðunu söylerseniz, o aðacýn size rýzk olarak verildiðini söylerseniz; kolektif hüccetten ötürü sizde delil istenir.

Ne olmuþtu da El zikrinden piþman olmuþtu? El rýzk olarak daðýttýðý mülkünü, neden ganimet olarak ele geçiriyordu?

Oysa üreten ve daðýtan ortak kolektif iradeydi. Kiþi sahipliði olmayan kiþi sahipliðinin hiç bir þekilde kendisine devinme zemini bulamadýðý kolektif ortam içinde; kimse de ona meþruiyet sorgulamýyordu.

Neden sorgulamýyordu? Kritik deðerler üzerinde bileþen kolektif eylemlerle bir sonuç ortaya koyan durum veya sonuç; gerisin geri kendi üzerine kendi etkimeyle o birlik içindeki kiþilerin yeteneðine, ihtiyacýna ve kapasitesine göre ve mutlaka herkese etki pay olmakla, sorgulanmayan bir verililikti.

Mülkün kiþi sahibi yoktu. Kolektif mülk kiþi sahipli mülklere parçalandý. Buna zikir denerek kolektif sahipliðe çevrilmesine manaca meþruiyet oldu.

Kiþi sahiplere parçalanan bu süreç kiþi sahipli diðer mülkler gerek El uhdesinde gerek oligarþi uhdesinde GANÝMET söylemli baþka bir zikir yolu ile ele geçirilen ganimetler (yaðma-çapul) tekrar özel mülk sahibi kiþi ya da oligarþin kiþilerin mülkü oluyordu. Olup biten buydu.

O bölgeyle sýnýrlý bir tane monarþin El mülk vardý. Ama El mülkün de Ele geçirdiði mülkler de vardý. Demek ki bu sürece göre El tüm mülkün sahibi deðildi. Tüm mülkün sahibi olamayan El, tüm mülkün sahibi olmak için El (EL Enfal ile) icraata geçiyordu. Ganimet kavramý bu tarihsel süreci bize açýk etmektedir.

Ahit denen mülk sahiplerinin raddesi olan bu ikinci ahitçe ittifak; monarþiler arasý eþit veya eþitsiz bir BÝZ demenin ittifakýydý. Veya “biz” demenin ORTAKLAÞMA GÜCÜYDÜ. Yeni belirme durumla yeni yapý TEVHÝDÝN ya da panteon birliðinin gücüydü.

Ýþte ikinci AHÝT monarþiler arasý birleþme ve ortaklaþmanýn gücü; BÝZ DENEN OLÝGARÞÝNÝN GÜCÜYDÜ. Baþka El mülkünü (tekil erkleri) ganimet yapmanýn; tek erklilerden bileþimleri oluþmakla oligarþi biz denilen tek erkliler arasý mülk sahiplilerin yönetme gücüydü. Monarþin yapýlarýn birleþmesiyle bu tutum oligarþi içinde oligarþin bir kolektif oluþa eðim ediþti (oligarþin bir ortaklaþma oluþa eðim ediþti).

Burada oligarþinin biz dediði birçok monarþi (egemence-mülk veya özne nesne sahibi, yöneten irade) gücü olanlarýn kendi aralarýnda paylaþýmla yöneten bir ortaklýk yapmanýn güç birliðiydi. Eller birliðiydi.

El zikri olmakla baþlý baþýna bir irade ve egemenlikti. Köleci sistem zikirle baþladý Kýsacasý buradaki biz egemenliði; zikri olmamakla mülk sayýlan kiþilerle karþý söylemdi. Buradaki biz söylemi, tüme veya kamuya ait egemenliðin, biz söylemi deðildi. Birçok monarþin beylerin (politeist beylerin) ittifaklar (oligarþin) egemenliði içindeki biz söylemiydi. Takým (sýnýf-oligarþi) egemenliðidir.

Buradaki kolektiflik (ortaklýk-ortaklarý olma) bütünü içeren totem meslekli güç birliði içinde olmanýn kendi ortaklarýný tanýma deðil, monarþin güçleri olan mülk sahibi egemenlerin birleþmeden doðan sömürmeyi paylaþma ve yönetme gücünün ortaklýðýydýlar.

Buradaki biz denen olgu OLÝGARÞÝNÝN gücüdür. "Yerleri gökleri yaratan o" diyen tekil zikir yahut ta monarþin zikir veya monoteist iradeye boyun eðdirme yerine þimdi oligarþi içinde "yeri göðü yaratan ve þüphesiz ki yeri göðü geniþletecek olan BÝZÝZ" söylemlerinin belirtmesi içine geçilecekti.

Buradaki biz söylemi tarihsel bir iki kýrýlma dönemini belirtir. Birisi ön ittifaklý üreten totem meslekler kümülatifinin kendisine biz demesiydi. Ýkincisi kolektif yapýlarý parçalayan El zikri kendisini týpký totem yapýlar gibi çevreye karþý yalýttý.

Bu yalýtma (tufan denen kolektif güçten kopuþ travmasýný tedavi eden) süreç içine geçiþti. Bu geçiþ dönemi bir inþa, bir kökleþme ve monarþin ya da monoteist sistemi oturmanýn ara dönemiydi.

Monarþi kolektif gücü kullanmakla monarþiydi. Monarþin yapý kolektif güce ait zenginlikleri silip süpürme sonrasý mal sahibi olanla, maldan mülkten yoksun olmanýn kolektif ruhlarda kopardýðý fýrtýna zihinlerde oluþturduðu vuruk izlerinden oluþan tufan denmenin travmasýný taþýyordu.

Burada mal sahibi olanla mal sahibi olamayan iki uzlaþmaz gücün travmasý birbirini þiddetle itiyordu. Mülk sahibinin kendi mülkünde çalýþtýracaðý mülksüz kölelere ihtiyacý vardý. Mülksüz kölelerin de mülk sahibinin elinde olan üzerinde çalýþacaklarý emek nesnelerine ihtiyaçlarý vardý.

Bu gereksinmeden ötürü uzlaþmaz olmakla birbirini iten efendi ve köleleri bir arada tutmak için çok daha fazla güç harcamanýz gerekecekti. Ýþte uzlaþmaz olan iki gücü bir arada tutacak olan bu güç te monarþin güçtü. Zorba bir güçtü. Monarþinin kolektif güçten sonra kullandýðý, ikinci bir güçtü.

Geçiþ dönemi sonrasý monarþiler fetih eylemi ile ganimet sürecin ortaya koydular. Fetih ve ganimet ele geçirilenle büyüme çatýþma ortaya koyuyordu. Veya uzlaþmanýn birleþmesini ortaya koyuyordu.

Ýþte monarþin yapýlarýn çatýþma sonrasýnda baþka monarþin yapýlardan ele geçirdikleriyle veya baþka monarþin yapýlarýn birleþmeleri yolu ile büyüdüler.

Büyüyen monarþin ya da mülk sahipleri sentezli erk yapýlar kendilerine biz diyordu. Bu biz monarþin dönüþmeler üzerinde gerçekleþen ikinci bir “biz” demenin zikriydi. Bu biz monarþin yapýlarýn birleþmesinden doðmakla mülk sahipli oligarþin bir biz demenin gücüydü.

Tarihsel bakýmdan bir senteze ikinci kes biz deme süreci; mal mülk sahipli monarþin birleþme içinde kökleþen, yerleþen oligarþin erk gücünün de sýnýfsal oluþlar karþýsýndaki ittifaký belirtmenin mal sahipli zikir ve biz gücüydü. Biz zikri olup biteni geleceðe aktaran köleci inþanýn, ikinci bir hafýza söylemiydi. *

Buradaki “þüphesiz ki yeri göðü yayacak olan geniþletecek olan biziz” söylemindeki yer gök söylemi ve yeryüzüne doðru yayýlýp geniþletilecek olan ittifaklar da geçmiþ hafýza içinde (ilk ön ittifaklar içinde) yukarý gök yer topraklarýnda oturan AKADLAR ve aþaðý topraklarda oturan yer ehli olan SÜMERLERDÝ.

Gök yerli çoban ve aþaðý yerli tarýmcý gruplarýn birleþip, bu iki birleþmenin çevreye doðru yayýlýp geniþlemesiydi. Gök ve yerin birleþme ittifaký, ilk ittifaklar zýmnýna yapýlan bir atýf ve söylem diliydi. Yayýlan geniþleyen gök yerli çoban ittifak gücünün iradesi ile aþaðý da denen yerde oturan tarýmcý Sümerlerin birleþen, üreten irade güçleriydi.

Yerin ve göðün geniþlemesi, geniþleticisi olmak ta gök yerli totem meslekli çobanlarla; aþaðý yerli tarýmcý totem meslekli kolektif gruplarýn birleþmesiydi. Üreten totem mesleklerin birleþen büyümesi, büyüyen ittifaký dalganýn yeryzüne doðru yayýlmasýydý. Ýlk ön ittifaklý Ýlahlarýn “üreten iliþki” ittifakýydý.

Ýlk ön ittifaklý üretme üzerinde birleþip yayýlan, geniþleyen süreç, þimdi monarþin dönem sonrasýnda monarþinler ittifakýydý. “Mülkün sahibi olanlarýn ittifakýydý.” Mülk sahipli egemen iradeni büyüme ve geliþmenin olmasýydý.

Fetihçe, ganimetçe zikir olmaktan kaynaklý sömürü yayýlmasý, sömürü geniþlemesini gerçekleþtiren erklerin kendilerine biz diyen; yayýlýsý ve yayýcý lýðýydý. Yeri ve göðü yayýp geniþleticiler olan erk; ön ittifak dilindeki yer gök denen gruplardý. Þimdiki üzerinde yaþanan yer ve bulutlu gök söylemiyle de her iki anlatým içindeki dilin anlam farký kendilikten bir mecaz duruma düþmüþtü.

Mal mülk sahipli yayýlmacýlýk olan ikinci söylemin zikri içinde yeri göðü yayacak geniþletecek olan biziz söyleminde sömürüyü sürekli kader kýlmaya bir süreklilik vurgusu vardýr. Çoban gökle, tarýmcý yerin birleþimi içindeki merkez, yayýlmacý yer-gök tevhidin yeryüzüne doðru geniþletilmesiydi.

Bu mecazlar kendi zamanýna göre kendilerine anlam diliydi. Bu söylemler sonraki zaman içinde güncel köleci anlam karþýsýnda kendilikten bir mecaz diline dönüþtüler. Ýlahi dil köleci yapý içinde El zikri karþýsýnda mecaz dili oldu. Bu giriþmelerin mecaz esprisi güncel dilde bir yorum dili olmalarýydý.

Ýlk yayýcý ve geniþleticiler ilahlardý. Yeryüzüne doðru yayýlan geniþletilen de üreten iliþki sahipli kolektif ilikti. Ýkinci geniþleticiler mülk sahipleri olan mülk iliþkili egemen oligarþiydi (takýmerkiydi).

Zamana ve zamanýn koþullarýna baðlý bu kesikli söylemlerin kendi anlatým durumu içinde zikredilen anlam, ilkinde çoban gök yerli gurupla tarýmcý yer birleþmesinden doðan ittifaklar geniþliyordu. Ýlahi ittifaklar bileþmemin üreten irade gücünü yayýp geniþletiliyordular.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Ölçü 3
Kendisini Kopyalama 2
Ölçü 4
Kendisini Kopyalama 1
Ölçü 1
Hemcinslerin Tarihi 6
Hemcinslerin Tarihi 4
Hemcinslerin Tarihi 11
Hemcinslerin Tarihi 14
Totemi Dil 24/ý

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Ne Devletsun Ne Devletlu [Þiir]
Bildin mi? [Þiir]
Bildin mi? III [Þiir]
Köle 2 [Þiir]
Bülbülü Öldürmek [Þiir]
Hata Yapmak [Þiir]
Bildin mi? II [Þiir]
Asuman [Þiir]
Yol Yolcudan Habersiz [Þiir]
Ayrýlýk Nedir? [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Emekli eðitimci. 1950 Mucur / Kýrþehir doðumlu.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.