Sultan Abdulhamit sanayileþme meselesiyle ilgili “Biz tarým ve hayvancýlýða dayalý bir toplumuz aðýr sanayi bizim için erken, biz önce tarým ve hayvancýlýða önem vermeli ve ardýndan bunlara ait sanayiyi gerçekleþtirmeliyiz” manasýnda tam da derdimize derman olacak reçeteyi sunmuþtur yýllar önce; fakat aradan geçen bunca seneye ve yapýlan yüzlerce reforma(!) raðmen tarýmsal kalkýnmada hâlâ bir arpa boyu yol alýnamamýþtýr.
     Bu sorunun nedeni; elbette bu yönde ciddi politikalar uygulamak bunun fikri alt yapýsýný oluþturmak yerine günü kurtarmaya yönelik bir tutumun sergilenmesidir. Ve ayrýca tarým sektöründe olanlarýn eðitimsizliði de cabasýdýr. Aslýnda çiftçinin eðitilmesi ve yönlendirilmesi bu sorunun çözümü için atýlacak çok önemli bir adým olacaktýr. Babasýndan dedesinden gördüðü usullerle biraz da deneme yanýlma yoluyla öðrendiklerini uygulayarak tarým yapmaya çalýþan çiftçinin kaliteli þekilde eðitilmesi ve yönlendirilmesi de ancak devlet eliyle olabilir.
Biz hâlâ bir tarým toplumuyuz ve bunu geliþtirmek zorundayýz. Ama maalesef pek çok alanda olduðu gibi bu alanda da sorunu kökten çözmeye yönelik bir uðraþýn içinde deðiliz açýkçasý. Bu sorunu ve benzer baþka sorunlarý ortadan kaldýracak fikirlerin ortaya çýkacaðý bir eðitim sistemini kurmuþ deðiliz. Sýnav odaklý bir eðitim anlayýþý bizi hayat sýnavýnda baþarýsýzlaþtýrmaya devam ediyor. Konumuza dönersek, çiftçilik yapacak insanýmýz özellikle gençlerimiz için bu iþin eðitimini alacaklarý bir ortam hâlâ yok. Bu ortamýn kurumsallaþmýþ biçimi olan okullar da yok. Ýlköðretimde verilen bir iki saatlik tarým ve hayvancýlýk dersiyle, ki o da artýk kaldýrýlmýþ ya da uygulanmýyor, bu problem çözülemez herhalde.
Öyleyse ne yapmalý. Evvela bu iþ için ciddi fikirler ve projeler geliþtirebilmek için kafa yoracak insanlar, uzmanlar bir araya getirilmeli. Bu insanlar tarýmsal kalkýnma politikalarýný oluþturmalý ve önceliði bu iþin eðitimine vermelidirler. Devlet üretilen fikirleri ve projeleri hayata geçirmede kararlý ve tutarlý olmalýdýr elbette. Kanýmca illa illa tarým liseleri yeniden açýlmalý ve hatta bu liseler köy ve kasabalar da, ayrýca sadece liseyle yetinmeyerek -sadece bu iþ için deðil- köy ve kasabalardaki ortaokullarda tarým dersleri uygulamalý olarak okutulmalýdýr. Bütün bunlar bilimsel ve gerçekçi yaklaþýmlarla uygulandýðýnda o zaman ülkemiz tarýmsal kalkýnmada yüksek bir hýz elde edecektir. Böyle bir eðitimden geçen çiftçilik yapacak çocuklar-gençler, donanýmlý olarak mesleklerini icra edecekler ve geliþime açýk yönleriyle tarýmda yeni uygulamalarýn öncüleri olacaklardýr. Tabi bu önerilerimiz aynen hayvancýlýk alanýnda da uygulanabilir ve hatta uygulanmalýdýr da.
Artýk Türkiye Cumhuriyeti Devleti “asker devlet” mantýðýndan sýyrýlamaya baþladýðý gibi “kâtip(memur) devlet” mantýðýndan da sýyrýlmalý ve “uzman devlet” mantýðýný kazanmalýdýr. Elbette ki bütün sorunlarýn gerçek çözümünün eðitim sistemini gerçekçi ve bilimsel temellere oturmakla olacaðýný bilmeli ve ona göre politikalar izlemelidir.
Tarým ve hayvancýlýk bizim gerçeðimiz ve geleceðimizdir. Bilelim ki biz ancak bu ikisi aracýlýðýyla “süper güç” olabiliriz. Vesselam