Koçgiri

Taki Akkuþ’u Sivas’ta yayýnladýðý “4 Eylül Ortak Kitap”la tanýmýþtýk. (1985) Sivas’ta. Cumhuriyet Üniversitesi akademisyenleriyle iþbirliði yaparak edebiyata, sanata katký niteliðinde önemli çalýþmalarda bulundu. 4 Eylül Yayanlarý’ný kurup ilgi çekici kitaplar da yayýnladý. “Umut Yalan” (öyküler,) adlý yapýtý da bu dönemde gün yüzüne çýktý.

Taki Akkuþ, romanýný kurarken köy-kent iliþkisinin uzantýsýndaki kýrsal-kentsel gerçeklik sarmalýnda öne çýkan karþýtlýðý, ama ayný zamanda birbirini belirleyip tamamlayan sürekliliði anlatýsýna temel saymýþ görünmektedir. Tüm olumsuzluklara, yaþamý zehir eden, dayanýlmaz kýlan haksýzlýklara karþý çýkmak için, direnme sürecinin sonunda kendine daðlarý “mesken tutan” Nezo karakteri, romanýn geliþim çizgisinde yeni kimliðine kavuþtuðunda; Orhan Kemal’in anlatýlarýndaki Çukurova topraðýyla özdeþleþmiþ ýrgatlarýndan, Yaþar Kemal’in Ýnce Memed’inden el alýp yetkinleþir edata; “ete kemiðe bürünüp” özgün bir roman kahramanýna dönüþmüþ olur. Bu dönüþüm çizgisi 1980 sonrasýnda toplumumuza dayatýlan küreselleþme ve onun sanat ayaðý olan postmodernizm yanlýlarý tarafýndan dýþlandýðýndan, edebiyatýmýza konu olmaktan uzak tutulmuþtur. Oysa yaþam içindeki kent aðalarý gibi, mafyalama sürecindeki rollerini de üstlenip aksatmadan toplumumuzun her kesiminde var olmayý sürdürmekteler. Böyle olunca, toplumumuz gibi edebiyatýmýz da bu yadsýnamaz gerçeðe, yaþam gerçekliðine dönmek zorunda kalacaktý. Öyle de oldu: edebiyatýmýzýn gerçeðe dönüþ çizgisindeki atýlýmlardan birini de Taki Akkuþ hayata geçiriyor Koçgiri ile. Akkuþ bunu yaparken hem roman türünün birikiminden yararlanýyor, hem de Anadolu insanýnýn belleðinde ve günlük yaþamýnda varlýðýný sürdüne sözlü anlatý geleneðine de, romanýndaki bazý bölümlerden meydana gelen yeni bir halka eklemiþ oluyor. Akkuþ yerel dil olanaklarýndan da yararlanarak oluþturduðu akýcý anlatýmý romaný kolay okunur kýlýyor. Bu özellik, kurgudan ve metnin tümüne özenle yerleþtirilmiþ gerilimden de güç alýyor.

Romanýn baþýyla sonunda okurla buluþup metnin eksenini oluþturan ve yaþadýðý topraklardaki aðalýk düzeninin zorlamasýyla daða çýkan Nezo; daða çýkmadan önce büyük br kente gidip yapý iþçiliðini yapan; köyde aðanýn, kentte yapsatçý patronun haksýzlýklarýna uðrayýp bu haksýzlýklar karþýsýnda direnen, eziyet görüp bilenen, ilginç bir roman kahramaný. Koçgiri adlý yapýt bu esende geliþiyor. Taki Akkuþ, ilginç bir yöreyi ve yörenin insanlarýný nesnel bir bakýþ ölçeðinde anlatýrken geleneksel yaþam gerçekliðine baðlamayý da baþarýyor. Bunu yaparken, Anadolu’nun belleðinde yer tutan tarihsel olaylardan aldýðý ve roman formatýna uyarlayarak aktardýðý kesitlerle metni güçlendirip zenginleþtiriyor. Çekici bir roman, edebiyat baðlamýnda gözüpekçe bir giriþim. Anlamlý ve okunmasý gereken bir sanat emeðiyle karþý karþýyayýz…

Koçgiri olayý, Ermenilerin ayaklanmasýyla, Türk ve Kürt aþiretlerini yaþlý genç demeden katletmesiyle baþlar, Bu tarihsel trajik olayý, Ermenilerin yaptýklarýný, Türklerle Kürtlerin birbirine düþürülüp, kýrdýrýlmasýný ayrýntýlarý ve belgeleriyle yansýtýyor, yazar. Tabii perde arkasýndaki Ýngilizlerin, Fransýzlarýn ve iþbirlikçi aðalarýn oyunlarýný da sergiliyor.

Koçgiri, sadece belgesel bir roman deðil; kýrsal kesimdeki yoksulluðu, aða baskýsýný, o çevrelerde yaþayan insanlarýn iliþkilerini, aþklarýný, hüzünlerini, düþlerini, nefretlerini, kýsaca bireysel olgularý da yansýtan bir roman.

Akkuþ’un, doða, çevre ve kiþi betimlemelerinde güçlü bir gözlem var. Betimler canlý ve etkileyici. Dili, yalýn ve iþlek. Geleneksel kültürden bilinçle yararlanýp kurduðu anlatýmý da akýcý ve özgün…

Koçgiri olayý hakkýnda kaç okur, kaç aydýnýmýz bilgi sahibidir? Bilmiyorum. Ama bildiðim þu: biz, Kurtuluþ Savaþý’mýzýn ve Cumhuriyet’in gerçek tarihini romanlardan öðreniyoruz.

Burhan Günel

KOÇGÝRÝ, ilgiyle ve ibretle okunacak bir roman.
Burhan Günel
• Eser Adý: Koçgiri
• Yayýnevi: Sarissa Yayýnlarý
• Yazar: Taki Akkuþ
• Sayfa Sayýsý: 384
• Kitap Boyutu: 13.50*21.00
• ISBN: 978-9944-188-07-4
• Ederi: 20 TL

Ýsteme adresi:

SARÝSSA YAYINLARI
Teraziciler cad.Sarýbelde sit. N1 Blok D:4
34785 Sancaktepe / _stanbul
Htt://www.sarissayayinlari.com
e-posta: sarissayayinlari@hotmail.com
gsm: 05366351656

Edinme adresi:
Ýsteyen arkadaþlar kitabýn ederini aþaðýdaki adrese yatýrdýklarýnda kargo adresi bize ait olarak adresine gönderilecektir.
Banka: Ýstanbul Çekmeköy Halkbank þubesi
Hesap sahibi: Takki Akkuþ
IBAN N0: TR73 0001 2001 2090 003V 1007 67