Bu hafifçe kenara itilecek bir roman deðil. Daha büyük bir þiddetle uzaða fýrlatýlmalýdýr. -Dorothy Parker |
|
||||||||||
|
27 Nisan 1978'de gerçekleþen Serv Devrimi'nin ardýndan Afganistan Demokrat Cumhuriyeti'nin (ADC) kurulmasý üzerine ülkede iç savaþ baþladý. SSCB, ADC yönetiminin daveti üzerine bu ülkeye asker gönderdi ve Afganistan'da çeþitli dönemlerde Kýzýl Ordu’nun altý yüz yirmi bin askeri görev aldý. Afganistan Savaþý'nda Kýzýl Ordu adýna aðýrlýklý olarak Orta Asya kökenli askerler görevlendirildi. 1985'te SSCB Komünist Partisi'nin baþýna geçen Mihail Gorbaçov'un baþlattýðý "Perestroyka (Yeniden Yapýlanma)" ve "þeffaflýk" olarak bilinen reformlar süreci, Sovyetlerin Afganistan politikasýný da etkiledi. Gorbaçov, 1987'nin Aralýk ayýnda ABD'ye yaptýðý ziyarette, yakýn dönemde Afganistan'daki askerlerini geri çekmeyi planladýklarýný duyurdu. Nisan 1988'de SSCB, ABD ve Pakistan arasýnda, Afganistan'daki durumun siyasi çözümü için Cenevre Anlaþmasý imzalandý. Anlaþmaya göre, Sovyetler, Afganistan'daki askerlerini geri çekecek, ABD ve Pakistan ise Afgan mücahitleri desteklemeye son verecekti. SSCB, anlaþma kapsamýnda dokuz ay ay içinde askerlerini Afganistan'dan tamamen çekeceðini duyurdu. 15 Mayýs 1988'de baþlayan geri çekilme süreci, 15 Þubat 1989'de sona erdi. Aðustos 1988'e kadar Afganistan'da bulunan elli bin yüz seksen üç Sovyet askeri ülkeyi terk ederken, 15 Þubat 1989'a kadar da elli bin yüz Kýzýl Ordu askeri Afgan topraklarýndan ayrýldý. Afganistan'ý en son terk eden Sovyet Generali Boris Gromov oldu. Sovyetlerin Afganistan'daki geri çekmesi süreci 15 Þubat 1989'da tamamlamýþ olmasýna raðmen, savaþa müdahil olan ülkeler, Aralýk 1991 itibarýyla çatýþan taraflara askeri desteklerin tamamen kestiklerini duyurdu. Dönemin Kabil yönetiminin daveti ile 1979 yýlýnda ülkedeki savaþa müdahil olan Sovyetler Birliði (SSCB), dokuz yýl süren "Afganistan macerasý"nýn ardýndan 15 Þubat 1989'da ülke topraklarýný terk etti. SSCB, 1979'da baþlayan ve baþarýsýzlýkla sonuçlanan dokuz yýllýk “Afganistan macerasý"nýn bedelini, diðer etkenlerle birlikte, iki yýl sonra daðýlarak ödedi. Kýzýl Ordu'nun çekilmesi dönemin Sovyet yanlýsý Afgan yönetiminin son bulacaðý anlamýna gelse de, Necibullah öncülüðündeki yönetim iç çatýþmalara raðmen, birkaç yýl iktidarda kalmayý baþardý. SSCB'nin daðýlmasýyla kaderine terk edilen Necibullah, kendine yönelik saldýrýlar ve iç savaþ dolayýsýyla 16 Nisan 1992'de devlet baþkanlýðý ve iktidardaki Vatan Partisi'ndeki görevlerinden istifa etti. Kabil'i ele geçiren mücahitler Necibullah yönetimine son verdi. Necibullah da Kabil'deki BM binasýna sýðýndý. Necibullah'ýn istifasýnýn ardýndan iktidara gelen Burhaneddin Rabbani yönetimi, Eylül 1996'da Taliban'ýn Kabil'i ele geçirmesine kadar ayakta kaldý. Afgan mücahit Ahmet Þah Mesud'un kaçýrma teklifini reddeden Necibullah ise, 27 Eylül 1996'da Kabil'e giren Taliban militanlarý tarafýndan sýðýnmýþ olduðu Birleþmiþ Milletler binasýndan zorla çýkarýldý ve iþkence edildikten sonra, kardeþi Þahpur Ahmedzai ile birlikte asýlarak idam edildi. Afganistan'daki Taliban rejimi, ABD'nin öncülüðündeki uluslararasý koalisyon tarafýndan 2001'de devrilinceye kadar devam etti. 2002'de ABD'nin desteðiyle Afganistan Ulusal Meclisi tarafýndan geçici Devlet Baþkaný seçilen Hamid Karzai, 2004 ve 2009'da yapýlan seçimleri kazanarak iki dönem devlet baþkanlýðý görevini yürüttü. 2014'te yapýlan seçimlerde ise, Afganistan Devlet Baþkanlýðýna Eþref Gani seçildi. 27 Nisan 1978'de meydana gelen Serv Devrimi'nin ardýndan Afganistan'da baþlayan iç savaþ ve gerginlik, etkisini bugün de gösteriyor. Afganistan hükümet güçleriyle Taliban ve diðer silahlý örgütler arasýndaki çatýþmalar hâlâ coðrafyanýn bir numaralý gündem maddesi... Kýzýl Ordu, on beþ binden fazla subay ve asker, yüz on sekiz uçak, yüzlerce tank, beþ general, üç yüz otuz üç helikopter kaybettiði dokuz yýl süren savaþýn ardýndan Afganistan'ý terk etti... 10 Ocak 18 Gölcük
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Osman AKTAÞ, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |