..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Ýnsan kendini bilmeli. Gerçeði keþfetmeye yaramasa da, yaþamayý öðretiyor. Ve bundan daha güzel birþey yok. -Pascal
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




9 Þubat 2021
Yakýnsatýcýlar 1  
Bayram Kaya
Geçmiþin ve geçmiþ süreçlerin nasýl baþlayýp nasýl geliþmiþ olduklarýný tarihsel izlerinden hareketle modellemek, kontrol etmek, deney sel kýlmakla anlamak, bilmek zorundayýz.


:FCD:
Geçmiþin ve geçmiþ süreçlerin nasýl baþlayýp nasýl geliþmiþ olduklarýný tarihsel izlerinden hareketle modellemek, kontrol etmek, deney sel kýlmakla anlamak, bilmek zorundayýz.

Bunlarý bilmez isek geliþmesi içindeki insanlýða katkýmýz en az durumla olup yerlerde sürünür. Katkýmýzýn adý bile anýlmaz (esamisi okunmaz). Tarihsel olaný bilmemenin derbederliðiyle güdülmeye, sömürülmeye berdevam olup; iþi þansa býrakmaya, "Ortadoðu" olmaya devam ederiz.

Hayatýmýzý oluþturan kimi süreçler vardýr ki eþ zamanlý olmak ve bir baþka süreçle senkronlu (eþ anlý ve uyumlu) baþlamak zorundadýr. Örneðin; hem güvende olmak, hem de ayný anda kendinizi savunmak zorundasýnýzdýr.

Uyurken eþ anlý olarak güven içinde olmak zorundasýnýz. Yine güven içindeyken doðada besin bulmak ve beslenmek zorundasýnýz. Eþ anlýlar birlikte olan ve birlikte giden süreçlerdir.

Þansýnýz yaver gitmiþse, belki bir beslenme sonrasýnda, bir süreliðine beslenme savunma içinde olmanýzýn eþanlý süreçler olmasý; eþ anlý lýðýn yeniden devreye girmesine kadar bir eþ anýlýk ortadan kalkabilir.

Her þey gibi eþanlý süreçler de parçalý bölüklüdür. Kesikli sürekli ve bir arada özel baðýntýlý genel durumlar içinde de olmak zorundadýrlar.

Günde rastlaþmayla (denk düþmeyle-denk getirilmeyle) uykuya dalma süreci, siz uykudayken savunma süreci ile birlikte eþ anlýdýrlar

Uykudayken güvende olmanýzýn eþ anlýðý birlikte olanlarla birlikte gidendirler. Birlikte olanla birlikte giden senkronlu süredurumlar bize kuantum durumun üst üste binme durumlu çaðrýþýmlarýný akla getirir.

Kiþideki bencillik korunan yasadýr. Bencillik ihtiyaçlar hiyerarþisine (veya belirmesi) tabiidir. Bencillik hiyerarþileri kiþileri kiþi dýþýnda kiþiler arasý yakýnsatýcýlardýr. Yakýnsatýcýlar günde birkaç kez eþzamanlý baþlamak, eþ zaman içinde bitmekle adeta üsteli zaman devinmesi gibi baþlayýp bitmeye eðimledirler.

Üst üste baþlayýp biten yakýnsatýcý süreçler kiþiler dýþýnda ve en az iki tekil kiþi arasýnda olmadýkça pek pek gerçekleþme þanslarý yoktur. Yakýnsatýcý tutumlar tekil kiþi dýþýnda, kiþiler arasý paylaþýmla eyleme konu olursa süreç rahat akar. Üst üste baþlayýp bitecek eþanlý süreçler kiþi dýþýnda; kiþiler arasý iliþkilerle ortaklaþýrlar. Yakýnsatýcýlar kolektif süreçlerle ancak güvenlikle olup akýþlý ve inþaca olurlar.

Ýnþaca olan durumlar eþgüdümüne kolektif birim zamanlý süreçler diyorduk. Yani kiþinin yapmak isteyip te yapamadýðý çoðu üst üste zamanlar; kiþi dýþýnda, birçok kiþilerle beraber yakýnsatan birlikte davranýþlarla pekâlâ olasýdýr.

Kiþilerin kendi içlerinde bir anda; hem güvende olup, hem beslenme yapýp hem kaygýlardan uzak olmanýn arzusu ve zaruret eðilimi hep vardýr. Kiþilerin içteki bu tür eðilimleri, kiþileri dýþtaki kiþi-kiþi baðýntýsý içinde olacak yakýnsatan tutumlara hep hazýr kýlmaktadýrlar.

Yakýnsatýcýlara özek hareketi diyoruz (merkez hareketi diyoruz). Yakýnsatýcý sarmallar, çevrim özeðini ve çevrim eksenini oluþtururlar. Beliren yakýnsatýcýlarýn belirme ve ihtiyaç karþýlanmasýnýn yeri, sýrasý deðiþebilir. Lakin içimizdeki temel gereksinimler hiyerarþisini oluþanlar, dýþtaki yakýnsatýcýlardýr.

Bir anlayýþý oluþturmak için düþünsel giriþtirmelerini yapýp; düþünsel çýkarýmlarda bulunmak için o öðrenme konusunu en yalýn biçiminden öðrenmeye baþlayýp; giderek karmaþan biçimine doðru kendi tarihselliðiyle, kendi evrimiyle anlayýp kavram etmeliyiz.

Gereksinmeleri saðlanma iþi gerektiðinde üst üste eþzamanlý veya sýralý belirmeler olarak ortaya çýkmak isterler. Olaðan üstü bir durum giriþmesi olmadýkça, ihtiyaçlar hiyerarþisi bir atasözünde olduðuna geliþebilir. Eðer siz bir yoksulun karnýný doyurursanýz, yoksul sýrtým üþüdü der. Sýrtýný giydirseniz bu kes de bir yerim kabardý" der.

Siz uykudayken güvende olma isteðiniz, uyku ile güvenliðin üst üste belirmesi, eþ anlý bir durumudur. Karnýnýz doyup, sýrtýnýz ýsýnýp þöyle bir arkaya kaykýldýðýnýzda bir kahve ve bir sigara içmeyi canýnýzýn çekmesi gibi durumlar sýrasýnda durup dururken sýralý biçimde cinselliðiniz belirebilir.

Tekil kiþi doða içindeki kendi saðlamalarýyla baþ baþadýr. Yakýnsatýcýlarýn üst üsteliðini kolay kolay gerçekleyemezler. Tekil bir kiþi, uyurken savunmasýz durumdayken üst üste zamanýn baský basýnç efekti altýndadýr.

Tekil kiþi uyurken savunmasýzdýr. Kiþinin bu durumu kiþiyi tedirgin edicidir. Bu durumda kiþi üst üste gerçekleþecek olan eþ anlý lýðýn olumlu zamaný içinde deðildir. Aksine kiþi üst üste gerçekleþmesi gereken eþ anlý zamanýn savunmasýzlýðý içinde olmakla kiþi tedirgindir. Kiþi olabildikçe diken üstündedir. Kiþi tetikte olup teyakkuz halindedir.

Yakýnsatýcý davranýþlar, kiþiler arasýndaki yardýmlaþma paylaþmasý içindeki üst üste durumlara kotartýcý olur. Bu kotarýcýlýk adeta süper pozisyon taklidi yapan davranýþlardýr. Bu durum üst üste olan durumlarýn katlanmasýna giden yolun a, b c’si olmayý bize çaðrýþýr. Ýnþaca bað eylemleridirler.

Yakýnsatýcýlar kiþiler arasýnda düzenli, güvenli kolektif hareket oluþuyla; kolektif birim zamana dek tutumlarý ortaya koymanýn temel bað hareketini oluþuþulardýr.

Güvende olduðunuz an ile beslenme içinde olacaðýnýz an, birbiriyle eþ anlar olup senkron içinde rezonansa gelirler. Bu nedenle eþanlý süreçlerin birbiriyle iç içe kesiþmeleriyle bizler beslenmek, barýnmak, güvende olmak, yavru bakýmý yapmak gibi vs. durumlarla olmak zorundayýz.

Besin bulma, savunma, barýnma, yavru bakýmý, cinsellik, uyku, dinlenme gibi süreçler sizi dýþtaki kiþiler arasý davranýþlarýnýzla sizleri birbirine yakýnsatan davranýþlardýr.

Yakýnsatan davranýþlar zorunlu olarak sizi kolektif bir ortaklaþmanýn iþ bölüþümü içine sokar. Dayanýþma yardýmlaþmasý içine sokar. Kolektif oluþ eþ zamanlý yaklaþtýrýcýlardýr, yakýnsatýcýlardýr.

Hiç bir þey size yüzde yüz güvence (garanti) vermez. Ama eþanlý baþlatýlacak belli bir olanaðýn garantisi de ancak paylaþýlan ortaklaþýþlar olan yakýnsatýcýlarla ortaya konurlar.

Eðer bir yakýnsatýcý giriþme o olanaðýn eþzamanlý baþlama oranýndaki yararý; eþ zamanlý baþlayamama oranýna göre çoðaltýyorsa o süreç korunur. O sürecin tekrarlarý ve eþ zamanlý olan her bir tutumu giriþmenin bað hareketi çevrimine ve çevrim alýþmasýnýn kolektif bilincine dönüþürler.

Tekil bir kiþi tehditle baþ baþayken besin bulma eylemini, tehdit anýyla ayný zamanda baþlatamaz. Ama 5 kiþi sizi koruyorsa. Ve 5 kiþinin sizi koruduðu süre boyunca diðer 6 kiþi koruma yapýlan süre içinde denk düþen eþ anlý koruma süreleri boyunca besin bulmaya devam ederler.

Yakýnsatýcý süreçler, her bir eþ anlý sürecin eþ zamanlý baþlama olanaðýný artýran paylaþýlýr davranýþlardýr. Paylaþýlan dayanýþýklardýr. Yardýmlaþýlan, iþ bölüþümü yapýlan birlikte olucu davranýþlarýdýrlar.

Yakýnsatýcýlarý sürekli kýlan durumlar; yardýmlaþan, dayanýþan, iþ bölüþümü veren ortaklaþmalarla, alan içindekilerin mutlaka yeteneðine ihtiyacýna göre pay almasýdýrlar.

Önemli olan kolektif alan içinde kolektif ortaklaþanlara giriþmenin þimdisini ve geleceðini veren aitleri olmanýzla ve fiili ortaklaþmanýn aiti olmanýzla herkesin yakýnsatan bu ortamda pay alacak olmasýdýr. Aitlerin kesikli sürekli durumlar içinde olmalarýyla birlikte, sürece yýðýlmadan akýþ yaptýrmalarýdýr.

Köleci süreç yýðýlan bir dirençle akýþý engeller. Köleci süreç kýsýklý akan süreç olmakla, köleci sürecin tarihsel seyrediþi (akýþ- aksediþi) içindeki akýþ hep isyanýn çatýþmalarýn baský, basýncýyla aþýla gelmiþtir.

Ýnsanlýk, bu isyan ve çatýþmalarýn türlü mücadele hikâyelerini anlatmýþ ve yazmýþtýr. Hikâye kral, padiþah, kurtarýcý, firavun, diktatör, kurtuluþlu din, demokrasi söylemi altýnda anlatýla gelmekle insanlýðýn ikinci evre olan köleci uygarlýk destaný mücadelesini yazmýþtýr.

Ýnsanlýk tarihine dair hemen her þey inþaca yakýnsatýcýlarýn, yakýnsatýcý olma kuralýný efendilerin en az durumuyla görmüþ olmalarý çatýþmasýnda çýkmaktadýr.

Rýzklarýn keyfe göre daðýlmasý varken, inþaca olmak ta neyin nesiydi? Sömürme yapan, ortaklaþmayý takdir ile bozan, yakýnsamanýn dününü, bugününü, geleceðini veren aitlerinin ve fiili çalýþanlarýnýn açlýktan tokluðunu görmezden gelen köleci bakýþýn inþaca akýþý çiðnemesinden ileri geliyordu.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Ölçü 3
Kendisini Kopyalama 2
Kendisini Kopyalama 1
Ölçü 1
Hemcinslerin Tarihi 6
Hemcinslerin Tarihi 4
Hemcinslerin Tarihi 11
Ölçü 4
Hemcinslerin Tarihi 14
Kolektif Alan 24

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Bülbülü Öldürmek [Þiir]
Ne Devletsun Ne Devletlu [Þiir]
Bildin mi? [Þiir]
Hata Yapmak [Þiir]
Bildin mi? III [Þiir]
Bildin mi? II [Þiir]
Köle 2 [Þiir]
Asuman [Þiir]
Yol Yolcudan Habersiz [Þiir]
Köle 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Emekli eðitimci. 1950 Mucur / Kýrþehir doðumlu.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.