Çevrenin etkisi ve kolektif etki sizin dýþýnýzdan size geliyordu. Teoloji de ilkin sizin ve toplumunuzun dýþýnýzdaki bir kaynaktan size doðru gelen etki veya vahiydi.

Teolojik vahiy de ilk kez köleci dönem içinde kolektif mülke karþý, mülk sahibi El 'in adýný söyleyen vahiydi. El Mülkul El ve El rýzkul El 'di. Mülkün sahibi ve mülkü veren El 'di. Rýzký Veren El 'di. Mülksüzlerin mülk sahibine karþý söz, eylem ve düþüncelerini düzenleyen dogmatik yasa oluþun adaletiydi!

Daha sonra El vahiy düzenlemesiyle, teolojik süreci sistemin de dýþýnda, size doðru baþlatmayý baþaracaktý. Ýþte son safhada teoloji kadere ve yoksulluða sabretmeyi, El mantýklý öznel düþünceci ligi sömürüye kural etmeyi öðretecekti.

Özel mülk tahsisiyle ve özel rýzk tahsisiyle artýk kaderler vardý. Bu kader yazgýsýna göre El kimine rýzk ve mülk hiç pay vermemiþti. Kimisine de rýzktan ve mülkten çok az pay vermiþti.

El, kaderine rýza gösterenlere karþýlýðýný cennette vaat eden söylemle dýþtan size doðru gelen hareketi baþlatmýþtý. Bu nedenle El geri baðlaným teolojisi içinde yokluða, yoksulluða sabretme vardý. Taraf olunan da karþý çýkýlan da buydu.

El teolojisi bu tür El takdiri mal, mülk, rýzk edinmeye karþý kullarýna; sabýr göstermeyi ahit eden vahiy söylemiydi. Ve El teolojisi bu tür söylemlerin üssel açýlýmý gerisinde; bu tür sözlere dayanak olmak dýþýnda El 'in hiç bir anlamý yoktu!

Ne yoksulluk ne yoksulluða sabretme inþanýn harcý deðildi. Doðadaki kýtlýða karþý zorunlu tahammül etme iþi üretim iliþkisi ile aþýlmýþtý. Yoksulluk, kolektifin malýný yaðmalayan özel mülk edinme karþýsýnda, özel mülk edinemeyip; emek gücünü ve iradesini mülk sahibine sunmakla ortaya çýkmýþtý.

Bir hokus pokusla kiþilerin kolektif mülkiyet hakkýný elinde El teolojisi bu aldatmayý da mülk sahibi El 'in takdiri söylemiþti. Oysa yoksul olmanýn, yoksulluða sabretmenin, "üreten kolektif birim zaman içinde ve kolektif bir üretim gücü içinde" dayanaðý yoktu.

Sadece kolektif giriþme kendi kendisini oto kontrolle çevrim edip kolektif birikimlere baþlamýþtý. Depo birikimler herkesin olacakla baþlayýp sürerken, bitmez tükenmez kolektif kapasite bir kiþinin olabilecek þekilde de yansýmaya baþlamýþtý.

El mana anlayýþý: kolektif gücü ve kolektif tasarrufu bir kiþinin mülkü, bir kiþinin tasarrufu olmakla söyleyen; geri baðlanýmla inþanýn dayanaðýndan da yoksun olan, bir sapkýnlýktý.

Kolektif oluþ, kendi hareketini kendisinden çevresine doðru baþlatýp; kolektif iþlerge ve kolektif iþleyimler üzerindeki çevrimleriyle kolektif eylemin sonucunu tekrar kendisine doðru baþlatan sistemdi. Öznesi insandý. Nesnesi kolektif üretim gücüydü.

Ýþte köleci süreç içinde söylenen "yoksulluk olarak ta baþýnýza gelene sabrediniz" diyen söylem, köleci sürecin bel kemiði etrafýndaki örgü ve açýlýmlarýyla kapanmaydý.

Köleci tarihe göre bu geri baðlaným teolojisi; yoksulluða boyun eðdirmekle yokluða aðzýný açtýrmayan bir söylemdi. Köleci ahit ve köleci yasa yoksulluða sabreden bir geri düzlem bilincini sizlere sufle ediyordu. Kötü olan buydu.

Suyun dalga hareketi kabýn çeperine çarpar. Çepere çarpan enerji, dönüþüm enerjisi olarak tekrar suyun kendi üzerine yansýr. Elinizdeki çekici çok sert bir kayaya ya da demire vurduðunuz zaman, çekiç geri sekip, size doðru ters bir geri tepmeyle yansýr.

Kolektif alan içindeki kolektif enerji de yalýtýmlý kolektif alanýn çeperine çarpar. Çeper dönüþümlü çeper enerjisi de tekrar kolektif alanýn üzerine kendi üzerine kendi yansýmasý olur. Kolektif üretim gücü kolektif çepere çarpýp, kesikli sürekli oluyor.

Böylece çeper dönüþlü üreten ortaklýðýn enerji gücü, paylaþan ortaklýðýn enerji gücüne dönüþüyordu. Kolektif alan sýnýrlý bir dýþ çevreyle, kolektif zaman mekâný, kolektif özneli eylemlerle vardý. Kolektif giriþme sizin dýþ dünyaya karþý etkide bulunmanýza karþýlýk, dýþ dünyanýn da sizden gelen bu etkiye karþý size tepki vermesiydi.

Þimdiki süreç giriþimleriyle kendimize belirli yaptýðýmýz tükenir kaynaklar, dýþ dünya içinde azalýyordu. Sera gazý üretmemizle çevrede sera etkisi oluþuyordu. Yine doðayla bizim giriþmelerimizden kaynaklý iklim ve ekolojik dengelerde bozulma ve deðiþmeler oluyordu.

Yine bu giriþimler sonunda ozon tabakasý delinmesi gibi bizden kaynaklý etkilere karþý dýþ dünyanýn bize verdiði tepkiyi biz, ilk sel durumlar içinde belirmiþ tehlike olarak deðilse bile kolektif güç yokluðu nedenle, kolektif bilgi olaraktan da hiç anlamlandýramýyorduk.

Ayný nedenle kolektif yetenekli kolektif güç yokluðundan ötürü de ilk sel dönem içinde teolojiyi baþlatamýyordunuz. Ýlk seller dýþ dünyanýn ortaya koyduðu tepkileri, býrakýn teolojiyle açýklamayý teolojiyle söyleyemiyordunuz bile.

Bu nedenle ilk seller dýþ dünyanýn iç tepkilerini de kendileriyle baþlatýyorlardý. Dýþ dünyanýn kendi iç tepkimesi olan yanardað patlamasý bu nedenle kiþinin groteski anlamasý içinde türlü yanýlgýlara neden oluyordu.

Ýlk seller dýþ dünyanýn kendilerine doðru olan kendi iç etkilerini ve dýþ dünyanýn kendi tepkilerini de kendilerinden baþlattý. Bu nedenle yanardað da elma da kiþinin kendisinde baþlattýðý nedenle vardý. Ýlk seller kendilerinden baþlayýþý da yine kendilerine bir baþlangýç anlamasýný geri baðlanýmý, geri dönüþ enerjisi yaptýlar.

Araç kullanma iþi tekil dönemli kiþi deneyimli birikimlerse de balta kullanma iþi özellikle kolektif süreç iþi olmalýydý. Balta karmaþýk emek gücüydü. Karmaþýk emek kolektif bir karmaþýk güçle olasýydý. Týpký su üzerinde yüzen kütüðü kullanan araçlý bir tekil deneyimin, trans Atlantik’i kullanan kolektif güç ile olmasý gibi bir benzerlikti.

Yanardað patlamasý gibi, gök gürlemesi gibi dýþ dünyadaki iç tepkilerin ilksellere etkisi kolektif bilinç ve kolektif eylem gücü yokluðu nedenle ilk sellerin, kendilerinden kendilerine göre anlamla baþlattýklarý süreçlerdi. Bir þeye bir yerde baþlamanýn sýnama yanýlmasýydý. Asla teoloji deðildi.

Ýlk sellerin dýþ dünya dediðimiz doðayý da kendilerine göre kendi anlamalarýyla baþlatmalarý doðayý da kendileri gibi CANLI görmelerine neden oluyordu. Kiþinin kendisiyle baþlayan anlamalarý kiþilerin kendi canlýlýklarýydý.

Þu halde iç tepkimeleriyle olan doða da kiþinin kendisi gibi canlý olmakla öfke ve yaþama sevinci gösteriyor olmalýydý. Buna animizm (canlýcýlýk) ve animist anlama veya canlýcý anlama, diyorduk.

Burada doðadaki öfkeyi hediye ya da kurban sunusuyla yumuþatmanýn teolojisi de yoktu. Nasýl olsun ki? Kurban sunusu milyonlarca yýl sonra üreten bir totem grubun çevresindeki üretemeyen yamyam grubun, kendilerine vaki olan açlýk öfkelerini yatýþtýrmak için ortaya konmuþtu.

Yani ilk sel dönem içinde üreten iliþki olmamakla, üreten iliþkinin kurtulmalýk veya öfke yatýþtýrýcý teoloji olarak ortaya çýkmasý da hiç olasý deðildi. Avdan sunu mümkün müydü? Kýt avlanýp yarý aç, yarý tok kalýnan süreçler içinde böylesi bir öfke yumuþatýcý davranýþ daha çok emek sarfý israftý. Bu da "fazla enerji kullanmaktan kaçýn" diyen temel yasaya aykýrýydý.

Fazla enerjinin balta yapmaya harcanmasý gibi, kurban sunusu olmasý gibi kullanýmý, kolektif güçle olasý olacaktý. Ýlk sel dönemde avdan sunu yapmak, yüzen kütük gibi olasý olsa da, ilk sel dönemde transatlantik yapmak gibi beliriþ olarak pek olanaklý deðildi. Avdan sunu yapma iþi pek ekmek çýkar gibi görünen süreç deðildi.

Ýlk sel dönemde kolektif gücün yokluðu gibi kiþinin fazla enerji tüketiminden kaçýnma stratejisi gibi görünmez güçlerin engel etkisi vardý.

Ama engel güçlerle oluþan bu görünmez engel etkilerin zaten kendisine teoloji denecek olsa bile çevredeki üssel durumla belirsiz yansýma olan teolojiyi; belirli kýlacak kolektif þartlarýn yokluðu nedenle çevre canlýcýlýk dýþýnda teoloji doðuramýyordu. Ýlk sellerin canlý olana kendisini yakýnsatacaðý kolektif davranýþlar ortada yoktu.

Doðanýn iç tepkimeleri vardý. Ýç tepkimeler doðanýn kendisinde baþlayýp, kendisinde biten olgu olay süreçleriyle vardý. Neydi bu iç tepkimeli olgu ve olaylar? Depremler, yanardað patlamasý, iklim, sýcak-soðuk, dolma boþalma, bir var oluþa karþý zýttý durumla eþ anlý boþluk alan oluþma gibi süreçler doðanýn kendi içinde olan bir iç tepkimeydiler.

Doða ya da çevre, bütünlüktü. Bu bütünlük su gibi, insan gibi, taþ gibi parçalý durumlardý. Suyun buharlaþmasý, suyun çevreyi aþýndýrmasýyla, insanýn aðacý kesmesiyle doðanýn çeperinde dönen enerji bütünlük içinde iklim gibi dýþ ve parça olgu ve olaylarýn giriþmesine dönüþüyordu.

Ýnsanýn aðaç kesmesine karþý çevresel bütünlük içindeki doðal denge bizden ve bizden gelmekle çevreye salýnan etkilerle çevreyi bozulduðu için doða da bu etkiye karþý söz gelimi sera gazý gibi bir tepkiyi ortaya koyuyordu.