Su içinde olmanýn tarihsel bir geri baðlanýmý varsa da bu tür durumlar bir kapasite, içinde rast gele belirsiz durumlarla tür içinde daima ortam eðimine de olanak olabilmektedir.

Kapasite bir sýnýrlý oluþtu. Çevreyle giriþmez. Çevreye giriþmenizde enerjin bir depo hâsýl oluþudur. Yeti ise bu sýnýrlý oluþ içinde inorganik çevre, biyolojik kapasiteye ve sosyo toplum gibi çevresel yansýmalara da baðlý entegre bir giriþmedir.

Yine yeti ise bir kapasite içinde bir entegrasyon özelliði olarak adeta sýnýrsýz oluþ gibidir. Bu durum nereden ileri geliyordu? Neden ve entegre nedenlerin sonucundan habersiz olmasýnda ileri geliyordu.

Kapasite, bir nedense, içsel ve çevresel etkileþim içinde her bir özelleþen durumuyla yetenekler de bir sonuçtu. Akü bir kapasite. Akü içindeki enerji türlü biçimde iþ ve eylemiyle ya da iþ yapma yeteneði ile bir yetiydi. Her kapasite içeriði ne türden ligi belli olmasa da bir yetenek ve yetiyle birlikteydi.

Yeti ve yeteneðin ne kadarla sýnýrlý olduðu dýþtaki entegrasyon özelliðe ve kapasite artýmýna baðlýdýr. Yetenek ve kapasite illa akü gibi bir türden durumu hazýr ediþle ortaya konursa yetenekti ve yaratýcýlýk da DVD gibi beyin gibi toplumsal oluþ vs. türle kapasitenin ortaya konma baþka türlüsü, kapasitesizle mi olunuyordu? Bunlar daha þimdiden baþtankara söylemler olacaktýr.

Özel yetenekli üstün insan ne demek? Hangi özel yeteneðin temelinde ve koþutunda kolektif bilinç, kolektif hafýza, kolektif emek yoktur? Graham Bell’ in sesi elektrikle iletip, elektriði de sese çeviren elektromekanik yaratýcýlýðýnýn gerisinde; kendisinden öncenin elektrik bilgisini, Faraday deneylerini, akým geçen telin mýknatýslanma etkisini, kömür tozlarýyla yapýlan reosta hareketi altýnda artan azalan akým geçiþini vs. duymamýþ, öðrenmemiþ olmasý olanaklý mý? Deðilse özel yetenek kolektif alan dýþýnda nerede alýnýrdý?

Kiþisinin biyo kalýtýmýyla olan kapasite ve yeteneðinin verili bir düzlem olduðunu asýl donanýmýn kolektif bir sosyo toplumsal çevreden yansýma aktarýmlar üzerine domine edilen kiþi sel bindiriþlerle modülasyonlara olduðunu bir kez daha hatýrlatmalýyým.

Araba, bisiklet süren bir maymunun araç sürme yeteneði, insan sosyo toplumunun eðitimle o maymun üzerine bindiriþler yapmasýdýr. Bu da þunu gösteriyor. Bir maymun kapasitesi içindeki yeti olacak enerji dönüþümleri genelde belirli durumlara özelleþmemiþ bir anlam çýkarsamasý olmaktadýr.

Maymunun verili kapasitesi maymun sürü davranýþlarýyla bir yeti ve yetenek olarak belirirken; insan sosyo toplumu içinde de belli bir modülasyonlarla belli yeti ve yeteneklere dönüþebilen bir olanak durumdur. Her þey belli bir kapasiteyle sýnýrlý sonlu kesikli süreklidir.

Ama yetiler üstel durumun entegrasyon etkisiyle sýnýrlý kapasite içinde düþüncelerimiz gibi adeta sýnýrsýz yansýr. Düþüncelerimiz sýnýrsýz mý? Ama düþünürken düþüncelerimiz sýnýrsýz gibi yansýr.

Doðuþta kuantum teorisini bilen bir "yaratýcýlýkla" da doðmuyordunuz? Doðuþtan kuantum teorisini öðrenemeyecek bir engel ile de doðmuyordunuz. Kapasite içi yetiler belli bir þeyle belirli deðildi. Yetiler belli bir þeye karþý nötrdü (yansýzdý). Einstein’a kendi öncesinin o alana dek (fiziðe dek) kolektif hafýzasýný vermeseniz, Einstein rölatife teorisini ortaya koyabilir miydi?

Ne yetiler sosyo toplumdan haberdardý. Ne sosyo toplumlar yeti gibi neyi etkileyip neye bindiriþle modülasyonlar içinde olacaðýndan haberdardý. Kapasite bir izolasyon olmakla sýnýrlýydý. Yetiler ise neyle etkileþeceðini bilmemekle sýnýrlý da deðildi, sýnýrsýz da deðildi. Yetiler bir þeyle karþýlaþýp ölçüþmekle kolektif hafýzalý eksiði tamamlamakla kiþiler üzerinde sýnýrlý sonlu oluyordu.

Elbet te kendisinden öncesinin ayný kolektif bilgisini alan her bir kiþiler de ortaya bir rölativite teorisi koyamýyordu! Bu kiþinin isteksizliði, yani kiþinin daha önce ilgi ve ihtiyaçlarýna baðlý niceleyiþler içinde olup olmamasýyla ilgilidir. Deðilse kiþinin o alana kapalý olmasý deðildi.

Bu nedenle her alana karþý herkes te belli bir eðim olsa da, herkesle her alan da Einsteince benzer verimler alamazsýnýz. Burada yetiden önce kapasitenin gücü devreye girer. Tarihsel oluþ, kiþisi verili düzlem, kolektif kapasite vs. kapasite gücünün bileþenleridir.

Akünün malzemesi gibi DVD nin malzemesi gibi. Ancak yeti olarak hiç kimse þemsiye taþýmaya veya þemsiye icat etmeye doðuþtan eðilimle ya da eðilim siz oluþ içinde deðildir. Týpký bisiklet süren maymuna göre diðer maymunlarýn bisiklet sürmeye eðilim siz olmadýklarý gibi.

Ama kimi kiþi gibi kimi maymunlar da diðerlerine göre bisiklet sürmeyi daha kolay ve daha hýzlý öðrenir. Ýþte bu da seçilim ve çevrenin seçilim baskýsýný ortaya kor.

Deðilse ayný kolektif noktadan hareketlerle baþka-baþka yollar üzerinde buzdolabý, televizyon markalarý gibi tedavi yöntemleri gibi baþka ayný sonuçlarý ortaya koyan yaratýcýlýklar, günümüzün rekabet koþulunun bir gereðidir de.

Siz, aðaca çýkmak istemedikçe; istediðiniz kadar aðaca çýkmanýn kolektif bilincini alýn. Siz bu isteksiz oluþla dala çýkmanýn baþka yollarýný ortaya koyamayacaðýnýz gibi kolektif etkili kolektif bilgi, sizde; týpký bir kapasite olan DVD üzerindeki bindiriþler gibi pasif dalgalanma olarak kalýr.

Deðilse benzer eðitimi alýp ta rölativite teorisi ortaya koyamayanlardan pek çok kiþi sonradan þevke gelen heveslenme atýlýmlarýyla pek çok kulaklardan biri olup, boynuzu geçmiþtirler.