Sevgi dünyadaki yaþam ýrmaðýdýr. -Henry Ward Beecher |
|
||||||||||
|
Yavru bakýmý yapma yansýmalarýyla olan ilk sel ortam içinde güdüleri giderilmiþ kimi öznelerde, bin yýlda bir "yardým eðilimi" görülebilir. Bu türden bir "yardým eðilimi" kiþilerdeki zorunlu güdülerin etkisi ortadan kalktýktan sonra ancak yardýma dönüþüp düþünülebilecek bir empatidir (iç görüdür. Duygudaþlýktýr). Bu türden bir yardýmlaþma empati hareketi düzenli olmayýp her zaman baþka-baþka fail hüneriyle ortam da görülebilir. Kaldý ki bu türden yardýmlar yalýtým korumasý içinde olmamakla inþaca organizasyonlardaki gibi sürdürülür deðildiler. Oysa köleci sistemdeki þefkat, merhamet, sadaka vs. gibi yapay edimler; kolektif birikimin kimi kiþiler eline geçmesi nedenle yoksulluðun kontrol edilmesiydi. Mülksüz olmaktan doðan gasp sal eksiklikler; doðal, fiziksel ortam içindeki güdülerin doyurulup doyurulmamasýna baðlý sýnýrlý eylem empatisinden doðmamýþtý. Köleye verilen pay, zorunlu paydan da az olduðu durumlarda: kölelerin açlýktan ölmesi gibi; ölümler nedenle yarýn çalýþtýracak köle bulamamak gibi; darp gasp, hýrsýzlýk, hýrsýzlýk cinayetleri gibi birçok sakýncalar ortaya çýkar. Birçok sakýncalarýn ortaya çýktýðý bu durumlar karþýsýnda mülk sahipleri menfaati davranacaktýlar. Bu gibi efendi ve köleye göre çift taraflý iþleyen menfaati durumlar mülk sahiplerinin iyilik meleði kesildiði durumlardý. Doða içindeki gibi rast gele durumlar içinde doðmayan yardýmlaþma tutumu; ancak "üreten toplum içindeki yardýmlaþmayla bir anlamdý". Köleci sistem içindeki hamiyet gibi göstermelik yardým tutumlarý; kölelerin emek güçlerinin gasp edilmesi sonrasýndaki sakýncalara karþý yapýlan makyajlý imajlardý. Hamiyeti tutum ve duygular, mülksüz kiþilerin eksiðine hitap eder. Eksiðe hitap eden yaklaþým köleleri daima mülk sahibine karþý müdanalý tutan duyguya dönüþür. Þefkat, merhamet köleyi müdanalý kýlýcý ve kölenin eksiðine hitap ediciydi. Þefkat, merhamet, hamiyet vs. köleci sisteme kadar kolektif inþanýn bileþen tutumu içinde deðildiler. Kiþilerin zorunlu ihtiyaçlarýný karþýlamasý gereken kaygýlarý, kiþilerin eksiðiydi. Kolektif alanlar oluþmadan önce kiþiler bu eksiði gidermek için doðaya yönelimliydiler. Geliþmiþ kolektif alanla birlikte kiþiler kolektif alan içindeki doðaya, üretim hareketi saðlamasý olarak yöneleceklerdi. Eksiðini tamamlamak için çevreye yönelimli kiþiler, kolektif alanda bu eksiklerini birbiri üzerinde karþýlýklý transfer emek ve emek gücü üzerinde karþýlýyorlardý. Transfer emek çevredeki kiþiler üzerinde düzenli bir baðýl dolaþým yapmasýyla kendi üzerine kendi etkimeli bir saðlamaydý. Hemcinslerimiz; kiþiler keyfiyetli, kiþiler inisiyatifli yardýmlaþmalar ön görmeden, transfer emek ve transfer emek gücünü iþler kýldýlar. Karþýlýklý tamamlayýcýlýk üzerindeki transfer emekler kiþi inisiyatifiyle yardýmlaþmayý bilmedikleri asla kiþi keyfiyetli yardýmlaþmayý da öngörmemiþlerdi. Ýlk kolektif inþa-i durum inisiyatifi yardýmlaþmayla olmadýðý halde mülk sahipleri lütuf, merhamet, acýma, iyilik gibi tutumla istismarcýdýrlar. Mülk sahipleri bu tür istismarla asýl niyetlerini gizlerler. Üstelik te þefkat, merhamet ve sadakayý övülen bir ahlaki tutuma dönüþtürürler. Mülk sahipleri merhamet, acýma, sadaka gibi söylemleri ile transfer emekleri görmezden gelirler. Kolektif güç içinde elinde satabileceði kendi emek gücünden baþka bir þeyi kalmayan köleler; iyilik, lütuf, sadakayla mülk sahibine müdanalý (yalvaran yakaran durumla boyun eðen) bir biati gerektiren istismarcý tutumun içindeydiler. Mülk sahipleri; lütfu, sadakayý, ihsaný, iyiliði vs. pek insani bir tavýrmýþ gibi gösterilmekle tarihsel gaspý ve mülkiyetçi suçluluðu da bu söylemler altýnda gizlerler. Sadaka, ihsan gibi köleci sistem anomalili uydurulmuþlarý insani gibi göstermeye gerek yoktu. Zaten sadaka, ihsan, merhamet, acýma vs. gibi edimler; köleci sistem içinde, sistemin kendi kusurlarýndan ötürü pek insani bir tavýr olarak yansýyacaktý
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |