Rusya Federasyonunda, Sibirya’da, Tomsk bölgesinde, Ob nehri ile Chulym nehirlerinin birleþtiði yerin güneyinde yaþarlar. Bu gölge, Altay ve Tuva özerk bölgelerinin, 400 km. kadar kuzeyindedir.

Chulym Tatarlarý (“Chulim, Melets, Kezik, Melez” gibi isimlerle de anýlýrlar.) hakkýnda en erken bilgiyi, bölgeye 16. yüzyýlda gelen Rus sömürgecilerden alýyoruz. Çin ve Hint kaynaklarýndan elde edilen, daha erken tarihli bilgiler varsa da, doðruluklarý þüphelidir.

16. yüzyýlýn sonlarýnda, Rus Çarlarýna vergi ödemeye baþladýlar. 17. yüzyýl boyunca sayýlarý gitgide artan Rus yerleþimcilerin baskýsý altýnda kaldýlar. Nihayet 1720 yýlýnda, zorla Hýristiyan yapýldýlar. ( Bu tarihten önceki dini inançlarý konusunda bir bilgiye rastlamadým. Sanýrým, Þamanizm inancýna sahiptiler....) 1822 yýlýnda, “Rus asýllý olmayan” statüde “vatandaþ” sayýldýlar.

Genellikle göçebe olan ve avcýlýk, balýk avcýlýðý, hayvancýlýk ile geçinen Chulym Tatarlarý, Rus yöneticilerin baskýlarý ve koyduklarý aðýr vergilere raðmen, 1930 yýlýna kadar eski yaþamlarýný sürdürmeye devam ettiler. Bu tarihten sonra, Chulym Tatarlarý yerleþik hayata geçirildiler. Komünist yönetim tarafýndan bölgede “kolektif çiftlikler” kurulmaya baþlandý. Bu çiftliklere malzeme saðlamak için, çok sayýda zengin Chulym Tatarýnýn, mallarýna el kondu ve mal sahipleri de aileleri ile beraber idam edildiler.

Komünist yönetim, geleneksel yaþam tarzlarýna son verdi. Özellikle dini konularda aðýr baský altýnda kaldýlar. Dini ibadetlerini yerine getirmelerine izin verilmedi.Ýþyerlerinde, okullarda, devlet dairelerinde Rusça zorunlu dil haline getirildi. Chulym Tatarlarý dillerini ancak köylerinde ve evde aile içinde kullanabildiler. Bu nedenle ve Ruslar ile evliliklerin artmasý sonucu, bilhassa genç nesil arasýnda günlük kullaným dili Rus’çadýr. Toplam nüfusun yarýsýndan fazlasý anadilini konuþamaz!

Baraba Tatarlarý, Altay Türklerinin ve Hakas Türklerinin lehçelerine yakýn bir Türkçe kullanýrlar. (Hakas Türkleri gibi konuþup yazdýklarý, ikinci konuþma ve yazma dillerinin ise, “Rusça” olduðunu belirtir kayýtlar var..)

Esmer, kýsa boyludurlar... (Erkekler, ortalama 160 cm.)

Rus kaynaklarýnda, sayýlarý için 1902 yýlýnda, “500” gibi bir rakam verilirken, 1959 yýlýnda yapýlan sayýmda, “4.500” kiþi olduklarý yazýyor. Ancak sayýlarýnýn günümüzde, “12.000” kiþiye ulaþtýðýný gösteren kayýtlar var.

Rakamlar arasýndaki büyük farklarýn sebebi, Diðer Tatarlar ile karýþtýrýlmalarýný yaný sýra, Ruslar ile yapýlan evliliklerdir.

Günümüzdeki yaþamlarý hakkýnda Ýnternet’te bir bilgiye rastlamadým........

Not: “Chulym Tatarlarý” hakkýnda, Ýnternet’te Türkçe bir yazýya rastlayamadýðým için bu basit derlemeyi yaptým. Yetersiz yabancý dil bilgimden veya derleme yaptýðým yerlerden kaynaklanan hatalarým olabilir, hoþgörünüz.