Dün sabah caddenin ortasýnda düþüp kaldý öylece. Uzun bir süre birilerinin gelip kendisini yerden kaldýrmasýný bekledi. Artýk tek baþýna beþ kilometre uzaktaki evine varamazdý. Gözlerini yola dikti ve sabýrla bekledi ýssýz yoldan tanýdýk birilerinin geçmesini...

Güneþ batmak üzereyken yoldan geçen bir traktör kadýncaðýzý fark edip durdu. Köydeki komþularý, yerde yatan bu kadýnýn kim olduðunu tek bakýþta anladýlar... ve sustular. Köye varýncaya dek aðýzlarýný býçak açmadý.

Yeþil naylon ayakkabýlarý, al yazmasý ve hayatýn sýrtýna bindirdiði kamburu gizleyemeyen yamalý, aðarmýþ hýrkasýyla bu kadýnýn adý Cemile. Hikayesi aslýnda buralarýn insaný için hiç de yabancý deðil. Yoksul bir ailenin birkaç yüz milyon lira süt parasýyla kendinden yaþça büyük bir adamla evlendirdiði sýradan bir kadýn Cemile.. Tüm o diðerleri gibi... Yaþýný sormayýn, bilmez. Okuma yazmasý da yoktur. Kocasýnýn ölen eþinin altý oðlu ve bu altý oðulun eþlerinden çektiði eziyet hiç kalýr yediði dayaklarýn yanýnda.

Çocuðu yok Cemile'nin. Kocasýna bir evlat veremedi diye ailesi de çaresizliðine terk etmiþ onu. Yýllardýr arayýp soraný, sahip çýkaný bulunmaz. Evlendiðinde beþ altý yaþlarýnda olan üvey kýzý Ýnci'yi öz kýzý bilir, basar baðrýna. Cemile'nin resmi nikahý yoktur, her akþam kýzýna seni kuma vermeyeceðim, der.

Kocasý çalýþmýyor Cemile'nin. Cemile, evlere temizliðe giderek, kimi kez köyün diðer kadýnlarýyla tarlalarda çalýþarak kazandýðý üç beþ kuruþ parayý da kendisini sürekli döven kocasýna veriyor. Kimi kez isyan ediyor Cemile, karþý çýkýyor kocasýnýn yaptýklarýna. Bin bir emekle kazandýðý paranýn kahve köþelerinde çar çur edilmesini sindiremiyor içine. Bu parayla eve un alýnacak, diyor. Ýnci'ye önlük alýnacak daha okula gidebilmesi için...

Cemile'nin bu hayattan tek beklentisi öz kýzý bildiði Ýnci'yi okutabilmek. Cemile, kýzý onun yaþadýklarýný yaþamasýn istiyor. Koca dayaðý nedir bilmesin. Geçim sýkýntýsý çekmesin. Cahil kalmasýn, ezilmesin, hor görülmesin. Cemile, kýzý Ýnci okusun, öðretmen olup baþka çocuklara da okuma yazma öðretsin istiyor.

Oysa Cemile'nin tüm sýkýntýlarý, acýlarý, çileleri bitti artýk. O artýk kocasýndan hiç dayak yemeyecek. Mesela kilometrelerce yok yürümeyecek yarýndan itibaren. Ayazlarda soðuktan çatlamayacak yüzü... Ýþte traktörde köye doðru ilerlerken bunu düþünüyor Cemile... Yarýndan itibaren çalýþmak zorunda kalmayacaðýný, hayatýn sýrtýna bindirdiði tüm yüklerden artýk arýndýðýný biliyor. Sadece kýzý var aklýnda... Ne olacak kýzýna? Babasý okula gönderecek mi? Öðretmen olacak mý Ýnci? Evlenecek mi resmi nikahla?


Ýlk defa yüzü gülüyor Cemile'nin. Nüfus cüzdaný bile olmayan bir Cemile daha kurtuluyor iþte býktýðý bu yaþantýdan.

Yarýn 8 Mart... Yarýn, yine bizler bir yerlerde Dünya Kadýnlar Günü'nden söz edeceðiz. Kadýnýn hayatta aktif rol almasý gerektiðinden bahsedeceðiz. Kadýnlarýmýzýn sorunlarýný konuþacaðýz. Kadýnlar Günü diye bir günün varlýðýndan haberi bile olmayan Cemile, yarýn en mutlu gününü yaþayacak.

Traktör vardý köye. Evine getirdiler onu, komþular toplandý baþýnda. Cenazesi yarýn kaldýrýlacak Cemile'nin... Mezarlýða siz de gelecek misiniz?

07.03.2003