ÞÝDDETÝN YÜKSELEN YENÝ ADI: TESTERE

I.
“Ýlk 'Testere'yi izledim, bence gayet iyi bir filmdi. 'Testere 2'nin de baþarýlý olmasý, üçüncü filmin çekilmesine neden oldu. Yapýmcýlar 4'ü, 5'ü çekiyorlar, sonra bir doyum noktasýna ulaþýyorlar. Filmin iþ yapmasý da düþüyor, 4-5-6 ile ya DVD'ye ya da televizyona çýkýyorlar, sinemaya çýkmýyorlar. Bu bir politikadýr, o yüzden devam etmesi normal. Testere korku filmi olarak bir marka oldu. Ýlk filmin çok iyi bir senaryosu ve orijinal bir fikri vardý. Ýkinci filmi izlemedim ama kritikleri okudum, en az ilk film kadar baþarýlý olduðunu biliyorum.”
                                        Mehmet Açar (Siyad Baþkaný)
“Ýlk iki filmi izlemiþtim ve her ikisini de çok beðenmiþtim; hem anlatým olarak, hem de çekim açýlarý ve renk olarak... Filmin üçüncüsünün çekilmesinin bence iki nedeni var; birincisi korku filmlerinin giþe baþarýsý ortalamanýn üzerinde; bu yüzden de mutlaka devamý çekiliyor. Ýkincisi ise þu sýralar Amerika'da da Türkiye'de de cinayetler ve seri katillerin popülerliðinin iyice artmasý! 'Testere 3'ün de çekilmesini bekliyordum. Zaten ikinci filmin bitiþi üçüncü filmin geliþini hazýrlýyordu, filmin sonu açýk býrakýlmýþtý.”
                                    Biray Dalkýran – yönetmen (Araf)


“Ýlk 'Testere'yi izlemiþtim ama ikinci filmi izlemeyi istemedim çünkü bu yeni filmlerde hiçbir zaman yeni bir þey çýkmýyor. Adý yeni çevrim oluyor, öykü deðiþtiriliyor zaman zaman ama hiçbir zaman birinci film kadar etkili olmuyor. Ýlk 'Testere', kendi türünde baþarýlý ve çok iyi bir filmdi. Genel olarak son dönem Hollywood korku sinemasý kendini tekrarlýyor. Eski korku filmlerinin endiþe yaratma, korku yaratma, tedirgin etme atmosferi bu yeni çekilen filmlerde pek yok! 'Testere 3'ü de izlemeyi düþünmüyorum...”
Giovanni Scognamillo - Yazar
“Son dönem korku filmleri arasýnda 'Testere'nin bu kadar ilgi görmesinin esas nedenlerinden birisi formülü gayet eli yüzü düzgün bir biçimde uygulamasý ve sadizm konusundaki 'yaratýcýlýðý' olmuþtu. Özellikle genç seyirciyi hedef alan bu tür korku filmlerinde, bol cinayet aranýr ama bin bir türünü görmüþ meraklýsýna azýcýk farklý numara göstermek gerekir. Ýki filmde de çoðu seri katil filminde olduðu gibi mevzu merak unsurumuzu ayakta tutacak kadar karýþýktý. Üçüncüyü merakla beklemiyorum ama izleyeceðim...”
Esin Küçüktepepýnar – Sinema yazarý



II.

Korku deðil, acý sinemasýnýn üç yýldýr konuþulan, kült olma yolunda ilerleyen sinemada bir misafiri var: Testere
2004 yýlýnda Testere filmi sessiz sedasýz vizyona girdiðinde kimsenin bir beklentisi yoktu. Ancak film, farklý konusu ve iþkencesiyle seyirci buldu. Türkiye’de 81.434 kiþi tarafýndan izlendi. Dünyada ise 55,2 milyon dolar hasýlat getirdi. Ýlk filmin beklenenin üstünde ilgi görmesi ve Hollywood çapýnda 1 milyon dolar gibi komik bir para ile yapýlan ve sadece ABD’deki sinemalarda 50 milyon dolarýn üzerinde gelir elde etmesi filmin devamý çekildi. Peþ peþe Testere II, III çekildi.
Ýlk Testere’nin yönetmeni James Wan’dý. Senaryosunu Darren Lynn Bouman yazdý. Ýkinci Filmde yönetmen koltuðuna oturan isimse Darren Lynn Bouman oldu.
“Testere / Saw I” kýrýk dökük bir banyoda açýlýyor. Banyonun ayrý köþesinde zincirlenmiþ halde iki yabancý be tam ortalarýnda yerde boylu boyunca yatan bir ceset görüyoruz. Adamlar birbirini tanýmýyorlar. Ve katilin sesi onlara ne yapmalarý gerektiðini söylüyor. Zincirlerinden kurtulmalarý, aralarýndan birinin diðerini öldürmesine baðlý. Film geri dönüþümlerle banyoda zincirli olan iki kiþinin oraya geliþini ve kendisine katil denmesinden hoþlanmayan kahramanýmýz Jigsaw kurnaz ve zeki tuzaklarýyla ölenlerden bahsediyor.
II. filmde ise katil Jigsaw, isteyerek yakalanmasý ve tutsak edilmiþ sekiz yabancýnýn ve en önemlisi dedektif Mathews’un yönelik planlarý var. Ýlk filmde sýr gibi duran katil Jigsaw’ý biraz daha tanýma imkânýmýz oluyor.
III. filmde toplumu þiddetle sarsan, polisi aciz býrakan acýmasýz Jigsaw, yeni çýraðý Amanda’yla birlikte bir kez daha kaçmayý baþarmýþtýr. Polisler ikilinin yerini ararken, doktor Lynn Denlan, Jeff Jigsaw’un santraç maçýnýn son piyonlarý olmak üzeredirler. Bundan haberleri yoktur. Kazada bir çocuðunun ölümüne seyirci kalan kiþilerin çocuðunun babasýyla yüzleþtirip, yaþama ya da acýyla ölme hesaplaþmasý vardýr.
Devam filmleri her zaman bir tartýþmanýn içine sürüklenmiþtir. Bir önceki seriyle kýyaslamalar, oyuncularýn performanslarý ve senaryosu masaya yatýrýlýr. Ýyi-kötü notlar verilir. Testere de seri film olmanýn getirdiði tartýþmalardan nasibini aldý. Sinema eleþtirmenlerini ikiye bölen Testere için son sözü yine de korku severler verdi. Eleþtirmenler tarafýndan ne söylendi ise söylendi ama bu testerenin hýzýný kesemedi. Korku severlerin ilgisini toplayan Testere’nin IV. Serisi çekiliyor. Belki de çekildi.
Kanser hastasý sadist katil John “Yaþamýn deðerini bilmeyenler, yaþamayý hak etmezler.” Sloganýyla videoteyp “oyun baþlasýn” mekanik sesle, kurbanlara kurtulma fýrsatý vererek, sýnýyor. Ýlk filmde gizemli katil John filmde küçük karalar dýþýnda göremiyoruz. Katil hakkýnda hiç bilgimiz olmuyor. Katilin esrarengiz duruþu, seyircinin ilgisini-merakýný had safhaya çýkardý. Testere II de katilin bilerek planlý yakalanýþý John biraz daha fazla ekranda görme imkânýmýz oluyor. Ancak yine John hakkýnda bilgimiz yok. Ancak Testere III.’de John artýk perdedeki yerini alýyor. Testere III. Geri dönüþümlerle(ilk filmdeki sahneler dâhil) kendini seyirciye tanýtýyor. Ve artýk John hakkýnda fazla bilgimiz oluyor. Katilin kurbanlarýna ve seyirciye vermek istediði mesajý daha iyi anlýyoruz. John, kimseyi öldürmüyor. Sadece kurduðu tuzak ve kapanlarla boðuþan kurbanlarýn kendi kendilerini öldürmesi ekraný kana boðuyor. John kurbanlarýna yaþamak için þans veriyor. Þansýný iyi kullananlar kurtuluyor.
Testere I, deðiþik bir anlatým biçimi ve heyecan verici, gerilim dolu sürpriz sonlu bir orijinal bir senaryoya sahipti. Az mekânda çok büyük iþler yapan bir proje idi. Banyoda ayaklarý zincirlerle baðlý iki odanýn geri dönüþümlerle ölüm-kalým savaþý veriyordu. Seyircinin katili bulmasý hayli zordu. Film, seyircinin beklemediði bir sonla bitti. Ancak Testere II, ilk filmdeki baþarýyý gösteremedi. Bu defa bir mekâna hapis edilen sekiz kiþi için hazýrlanan tuzaklar var. Birbirine giren kurbanlar silahlar ve kavgalarla örülü bir öldürme sistematiði söz konusu. Bu sekiz kiþi tanýma fýrsatý seyirciye verilmiyor. Yalnýz ilk filmdeki kurbanlarý film ilerledikçe karakterlerini, heyecanlarýný, korkularýný, psikolojik yapýlarýný ve ailelerini tanýma fýrsatý oluyordu. Tabii sekiz kiþi bir mekâna hapis edilince; daha fazla kan, acý, çýðlýk, kurbanlarýn çaresizliðini görüyoruz. Testere II, senaryosu ilki kadar ilgi görmese de son sahne yine seyirciyi yanýlttý. Testere III ise ikinci filmin oluþturduðu olumsuz havayý daðýttý. Ýlk filmin verdiði tadý geri getirdi. Diðer seri filmlere oranýn, John kiþiliði ön planda. Hayat felsefesini(öldürme felsefesi demek daha doðru olur.) altýnda yatan nedenlerin izahý, seyircinin kafasýndaki sorulara cevap buluyor. Testere III, John’un gözü ve kulaðýna dönüþen asistanýný sahnede görüyoruz. Diðer filmlerde varlýðýný görmediðimiz daha çok arka planda John yardým eden Amanda’nýn John’un öldürme felsefesini anlamadýðýný, dolaysýyla John’un kendisine hazýrladýðý sürprizi görüyoruz…
Kim ne derse desin Testere ilginç ve farklý senaryosuyla seyirciyi yanýltmayý sevdiði gibi; beyazperde de kýrýlan-parçalanan kemiklerin ve acý çýðlýklarý seyirciye seyrettirmeye devam edecek.

III.

Þiddetin kaynaðý, korkuyu yitirmek ve uygulanabilirliðinin örneklerini görmektir biraz. Cesaret, þiddet ve gerilim örneklerinin çoðalmasýna baðlý olarak da artar. Son dönemde Türkiye dahil olmak üzere dünyanýn birçok ülkesinde insanlar þiddete meyilli olmaya baþladý. Seri cinayetler, zevk için insan öldürmeler, lise çaðýndaki gençlerin býçak, silah taþýmasý, býçaklama vakalarýnýn ve kavgalar gibi örnekler bizi sosyal birçok faktörü incelemeye yöneltiyor.
Ýnsan öldürmenin, vücut uzuvlarýnýn gözlerin kýrpmadan parçalara ayrýlmasý, stres ve bulanýmlar baþka insanlara bulaþtýrarak atmak. Kavga için küçük bahanelerin facialara dönüþmesinin bir payý da son dönemde gerilim-korku ve acý filmlerinin çoðalmasýndan da aranabilir.
Türkiye’de korku film örnekleri yavaþ yavaþ artýyor. Her ne kadar Türk korku filmleri amatör dönemi yaþasa da Japon ve Hollywood menþei filmler insan kanýný harekete geçirecek tarz da.
Korku-gerilim sinemasýnýn felsefesinde bol kan, bol bol parçalanmýþ insan ve bunlarý yaparken felsefi anlamlar yüklemek ve sinsi, zekici planlayarak iz býrakmamak var…
Ýnsanlar nasýl yetiþir ve neyi görürse yaþam felsefeleri, insana bakýþý da o þekilde þekillenir. Son dönemde korku-gerilim filmleriyle insan deðeri hiçe sayýlmaya baþlandý. Ýnsan öldürmenin zor olmadýðý, öldürsen de vicdan azabý çekmezsin, çünkü nedenlerin var ve haklýsýn mesajlarýyla insanlar þiddette yönelmektedir. Sorunlarýn konuþarak deðil, hemen sonuç alýnmasý için þiddete yönelme zafiyetleri oluþmakta. Sabýr, anlayýþ, anlama yerine yumruklar konuþuluyor. Temelinde sürekli þiddetle yoðrulan ve beslenen zihin ve duygular tetiklenmeye hazýr konuma geçmektedir.
Kültürel eksiliðin bedeli þiddete kayan bir topluma yöneliþ olmakta. Eðitimin insanýn hayatýndan uzak olmasý, bu tür þiddet menþeli filmlerin toplumu rahatlýkla yönlendirmektedir.
Korku-gerilim insan psikolojisini tahrip etmektedir. Bilinçaltýna þiddet unsurlarýn serpiþtirilmektedir. Öldürmenin kolay olduðu mesajý yaygýnlaþtýkça gençlerin býçak sallamasý da o kadar normalleþecektir.


                                                  Osman Tatlý
                                             osmantatli@gmail.com