DUYGUSALLIK AMA NEREYE KADAR?
      (     Babam ve Oðlum Üzerine Bir Kritik)


“Benimde sana diyemediðim þeyler vaa, ben gonuþmayý bilemem. Sen benim oðlumsun, canýmdan öte cansýn. Bu gader diycem, derisini sen anlayýveee gari”

“ona bir oda ver baba, gidecek bir yeri yok. Ona bir oda ver baba istediðinde çýkýp, geri dönebilsin”

Duygusallýk kör bir kuyu. Suyunu karýþtýrdýkça bataklaþan bir özelliðe sahiptir. Duygular koþullarla renk ve þekil deðiþtirdikçe insana meçhul, gizemli yönlerinin artmasýna neden olmaktadýr. Dolaysýyla duygusallýk insaný aldatmaya, yanlýþ adreslere sürüklemeye devam etmektedir. Duygularýn insana ihaneti, insanlarýn kendileriyle yüzleþememekten kaynaklanmaktadýr. Duygular insanýn kendisinden kaçýþýyla güç ve irade kazanýr. Böylece insan üzerindeki hâkimiyeti tarifsiz boyutlara ulaþýr. Ýþte yanýlgý noktamýzda duygularýmýzý anlamamýz, onlara isim veremeyiþimizdendir. Duygulara karþý oluþan korkumuzun temelinde yanlýþ yaþamlarýn getirdiði acýlardýr. Bu acýlar, insaný yýpranmýþlýða, tereddüde, isteksizliðe ve isteklerin karþýtý davranýþlara yönlendirir. Bu da kendimiz dâhil çevremizdeki herkese mesafeli olmamýza, duygularýmýzý itiraf edip, eyleme geçiremememize, çekingen, utangaç, söyleyememe ýzdýrabýyla yaþamamýza, sevgimizi içimize gömmemize neden olmaktadýr. Ve hayat boyu söyleyip de söylenemeyen duygular ve düþüncelerin hamallýðýný yapýp, altýnda ezilmeye yol açmaktadýr.
Duygularýn yeryüzüne çýkýþý ve kendini ifade etme yolu artýk kitaplar, tiyatro, müzik, resim ve sinema ile olmaktadýr. Bizi anlattýðýndan dolayý ilgimizi çekiyor ve iþte diyoruz. Yanlýþ yaþamlara maruz kalmýþ bizlere ayna olan son geliþme sinema dünyasýndan. Bu geliþme, “Bana Þans Dile”, “Mustafa Hakkýnda Her Þey” gibi perdeye aktarýlan filmlerinden çok “Asmalý Konak”, “Çemberimde Gül Oya” dizileriyle gündeme gelen, izleyenlerin izlemeyenlere önerip, kulaktan kulaða aktarýlan; toplumumuzun 1980 dönemi ile bir aile dramýný konu edinen, birçoðumuzu aðlatan, diðer kýsmýný da gözlerini dolduran oyunculuðunu: Ege Tanman, Fikret Kuþkan’ýn üstlendiði senaryosunu ve yönetmenliðini üstlenen Çaðan Irmak’ýn “Babam ve Oðlum” filmidir.
Filmin bize uyandýrdýðý düþüncelerin kriterini yapmadan önce filmi, seyredenlere tekrar hatýrlatmak, seyretmeyenlerin ise film hakkýnda fikir edinmesini saðlamak için kýsaca filmi özetleyelim:
“1980 askeri müdahalesinin yaþandýðý dönemde annesini kaybeden Deniz(Ege Tanman) 7 yýl sonra hiç görmediði dedesinin Ege’deki çiftliðine doðru bir yolculuða çýkar. Deniz’in dedesini hiç görmemesinin nedeni dedesi ile babasýnýn yýllardýr dargýn oluþudur. Hüseyin Efendi(Çetin Tekindar) okumak için gönderdiði oðlunun politik olaylara karýþtýðýný öðrenince onu evlatlýktan silmiþtir.
Sadýk’ýn(Fikret Kuþkan) her þeye raðmen baba evine geri dönüþünün nedeni Deniz’den ayrýlmak zorunda oluþudur. Küçük oðlunu babasýna emanet edecektir. Deniz birden bire kendini alýþmadýðý, ilginç bir ortamda bulurken, Sadýk terk ettiði sevgilisiyle ve kendisiyle kasabada yüzleþirken, çocuk da dedesinin ve babasýnýn arasýndaki tüm buzlarý eritecektir.”
Ýnsanýmýz, duygusallýk ýrmaðýnda yýkanmýþ. Duygularýn rengini ve þeklini almýþ. Dramatik olan her þey insanýmýzý etkisi altýna alýp, bakýþlarý o tarafa çekmektedir. Neden mi? Ýnsanýmýz ilgisiz, sevgisiz yetiþmektedir. Ailelerde çatýþma var. Devlet birey arasýnda sorunlar var. Her tarafý kuþatan olumsuzluklar insanlarýmýzda derin yaralar býrakmaktadýr. Ýzi silinemeyen bu yaralar yýllar sonra da olsa peþimizi býrakmýyor. Karþýlaþtýðýmýz hüzünlü, dramatik olaylar karþýsýnda yelkenleri suya indiriyoruz Tabii duygusal yaranmýþlýðýmýz içimizde yaþayýp yýllar sonra karþýmýza çýkmýyor. Günlük yaþantýmýzýn bir parçasý haline gelmektedir. Her þeye, duygusal yaklaþýp, duygusal tepkiler veriyor, duygusal kararlar alýp, hayatýmýza yön vererek, kendimizi sýkýntýya sürüklüyoruz.
Ýþte uyutmaya çalýþtýðýmýz, kaçtýðýmýz duygusal yaramýza “Babam ve Oðlum” parmak basýyor. Ýdeolojik ve toplumsal mesajlarý bir yana ilgi görmesinin altýnda yukarda da deðindiðimiz bizi anlatan dramatik yönümüzün hatýrlatýlmasýdýr. Bu toplumda kaç kiþi babasýyla kavgalý olmamýþtýr? Kaç kiþi annesiyle, kardeþleriyle sorunlar yaþamamýþtýr? Kim bilir kaç defa fertlerle devlet karþý karþýya gelmiþtir. Dolaysýyla her insanýmýz bir þekilde yaralar taþýyor. Bu nasýl bir toplumdur ki? Baba öz evlatlarýný evden kovar, dayak atar, evlatlarýnýn hayatýný karartmak için komplolular peþinde koþar. Ve evlatlarýnýn hayatýný zehir edecek kadar bir kin besler. Bu toplumun analarý neden hep babaya haksýzlýklara raðmen boynu bükük, gözlü yaþlarla olumsuzluklara seyirci olur. Neden babalar öz evlatlarýna düþman olurken, toplumun diðer fertlerini el üstünde tutup gösteriþ budalasý olurlar. Evet, evlatlar böyle babalarýn elinde büyüdü, büyümeye devam ediyor. Onun içindir ki “Babam ve Oðlum” seyirciyi çekti. Ýnsanlarýmýzýn sevgiye, ilgiye olan özlemi filmi reklâmsýz rekorlara götürdü. Çünkü ilgiye, þefkate, sevgiye, muhabbette özlem duyuyoruz. Annelerimize, babalarýmýza sarýlmak, baþýmýzý omuzlarýna koyup, aðlamak, uyumak en masumuyla yüzünü seyretmek istiyoruz. Bu masum ve karþýlýksýz istekler çocukluktan beri tatmin edilmediðinden içimizde duygusal boþluklar, yaralar açtý. Ama gelin görün ki babalarýn ruhuna þeytan girmiþ olmalý. Yoksa hangi babalar, evlatlarýnýn basit, masum istek ve kararlarýndan dolayý kin besleyip, düþman olur.
Durum böyle olunca Çaðan Irmak da klasik bir konuyla yaramýza parmak basmasýyla prim yaptý. Her ne kadar kendisi gözyaþlarýnýn filmin önüne geçmesinden rahatsý olsa da gelinen nokta insanýmýzý sadece birkaç saatliðine uzak diyarlara sürüklemiþtir. Irmak, kendi gerçeklerini bir þekilde unutmaya çalýþan, yüzleþmekten korkan insanýmýza özlemini çektiði ve görmek istediði görüntüleri sunmuþtur. Ama Irmak, babalarýn ruhuna giren þeytaný sorgulamamýþ, gün yüzüne çýkarmamýþtýr. Irmak, neden babalar bu hale geldiðinin analizini yapsaydý, toplumda oluþmuþ bu yaralanmýþlýða çözüm üretseydi daha faydalý bir iþ yapmýþ olacaktý. Irmak, sadece ama sadece bilinen ve yaþananý vurgulamýþtý. Sayýn Irmak, insanýmýz gereðinden fazla aðlamýþtýr. Gereðinden fazla yalnýzlýk duygusuyla savaþmýþtýr. Gereðinden fazla sevgi arayýþý ile yanýp tutuþmuþtur ve zavallý duruma düþmüþtür. Babalarýn da içinde yaþattýklarý özlemleri, içlerinde gizledikleri evlat sevgisi ve hasreti dile getiremeyiþi ve kendilerinin maruz kaldýklarý handikabý vurgulamanýz daha doðru olmaz mýydý?
Eðer Irmak, gözyaþlarýný silmek istiyorsa babalarý masaya yatýrmalýdýr. Evlatlarýna karþý merhametsiz, acýmasýz, kinli babalarý tartýþmaya açsýn. Babalarýn ruhundaki hastalýðý irdelesin, çözüm yollarýný arasýn. Yoksa yýllardýr içten içe aðlayan evlatlarý beyaz perdenin önünde sýralayýp, peçeteleri ýslatmanýn ne âlemi vardýr. Ýnsanlarýmýzýn aðlamak için fýrsat kolladýðý bu dönemde dramatik vakalarýn hiçbir anlamý yoktur.
Son olarak þunu söylemek istiyorum, geçmiþi unutmak istemeyen evlatlar ve baba adaylarý ayný dramatik olaylarý yarýnlarda oðullara ve kýzlara yaþatmamak için gidin seyredin, ama aðlamayýn!


KÜNYE
Yönetmen-senaryo: Çaðan Irmak
Oynayanlar: Ege Tanman(deniz), Fikret Kuþkan(sadýk), Hümeyra(nuran), Çetin Tekindar(Hüseyin), Þerif Sezer(Gülbeyaz) Yetkin Dikinciler(Salim), Bilge Þen(Fatma)
Görüntü: Rýdvan Ülgen
Müzik: Evanthia Reboutsika

Osman Tatlý
osmantatli@gmail.com