Baþka dillerle ilgili hiçbir þey bilmeyenler, kendi dilleriyle ilgili de hiçbir þey bilmiyorlar. -Goethe |
|
||||||||||
|
KUTADGU BÝLÝG/ Yusuf Has Hacip-11.yy I.Bölüm Kutadgu Bilig Ýslam Uygarlýðý etkisinde geliþen Türk edebiyatýnýn ilk yazýlý ürünüdür.11. yy.da, devrin önemli yazar ve þairlerinden Balasagunlu Yusuf Has Hacip tarafýndan yazýlan bu eser, didaktik bir siyasetnâme niteliðindedir. Kutadgu Bilig, mutluluk veren bilgi anlamýna gelir. Eflatun’un ‘Devlet’, ‘ Kanunlar ya da Yasama Bilimi’; Aristonun ise ‘Politika’ ve ‘Ana Yasalar’ adlý eserlerinin etkisi altýnda olan Farabî ve Ýbn-i Sina’yý model alan Yusuf Has Hacip, eserini 1069 yýlýnda tamamlayarak Hakan Tavgaç Buðra Kara Han’a sundu. Balasagunlu Yusuf, yasa ve yönetim alanýnda eserini yazarken eski Türk geleneklerine sýký sýkýya baðlanmýþtýr.Eserde bol bol Türk atasözlerine, bilge sözlerine rastlanýr: Aklýn süsü dildir, dilin süsü söz Ýnsanýn süsü yüzdür, yüzün süsü de göz Soylu biri ölse dahi soyu kalýr Akýlsýz ve bilgisiz kimse kendini yükseltemez Ey kuta kavuþmuþ olan kimse , geçici kuta güvenme Ey ün kazanmýþ olan kimse kuta inanma Tanrý fazlý ile büyür insan Dileðine kavuþur, günden güne düzelir iþi Ýnsan kýzarsa bilgisiz duruma düþer Eðer öfke gelirse o onu akýlsýza çevirir. Kut gelir , onu tutmasýný bilmezsen gider Mal verir, yemesini bilmezsen,alýr Bilgenin sözü bilgisiz için göz olur Þarap içme, zinaya yaklaþma, dikkatli ol Bu ikisi insana fakirlik elbisesi giydirir Halk için begin çok seçkin olmasý gerek Gönlü, dili dürüst, huyunun da seçkin olmasý gerek.. 85 babdan oluþan eser 6520 beyitten oluþmuþ,faûlün/faûlün/faûlün/ faûl kalýbýyla yazýlmýþtýr. Kutadgu Bilig’de aruzla yazýlmýþ bölümlerin dýþýnda heceyle yazýlmýþ, dörtlük nazým birimiyle milli þiir anlayýþýmýza uygun bölümlere de rastlanýr. Eserin Viyana, Kahire ve Fergana nüshalarý bulunmaktadýr. Eserin I.Bölümü Eskiden Kün-Togdý (gün doðdu)adýnda bir bey vardý. Kendisi doðru yasa adamý olduðu için ve bilgili adamlarý koruduðu için ülkesi, gerek adalet, gerek ahlak, gerekse geçim standartlarý bakýmýndan çok iyi idi.Beyin bir veziri olmadýðý için, bir yardýmcýya ihtiyacý vardý.Ay-Toldý (dolunay) genç, zeki ve bilgili bir insandý. Uzun yollar aþarak Kün-Togdu’nun yanýna gelip onun veziri olmayý baþardý. Daha sonra Ay-Toldý yaþlandý, hastalandý, durumu aðýrlaþýnca oðlu Ögdilmiþ’i (övülmüþ) çaðýrdý ve ona þu nasihatlarý verdi: Gönlünü, dilini iyi tut, Tanrý’ya tapýn Savsama, yarýnki iþini düzenle Bütün iyilik ve kötülükleri Tanrý hükmü bil Tanrý’ya inan onun kulu ol Ne gibi gerekliðin varsa ondan dile Ondan baþka seninle olacak güç yoktur Ne olursa olsun buyruklarýný dinle Tanrý senin ödülünü verir bugün de yarýn da Davranýþlarýn doðru olsun, kendini yanýltma Gönlünü, dilini alçak tut, sözünü abartma Kendini ateþe atma bu dünya için Kimseden bir þey alma gücünü zorlayarak Hangi iþte olsa onu uz dille karþýla Uz dille karþýlarsan, saadet sana baðlanýr Devamý var
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Hilâl Erboyacý, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |