Bu yazýda, biyolojik anlamda kýldan ve tüyden bahsedip onun zararlarýný yahut yararlarýný anlatmayacaðým. Günlük yaþantýmýzda kenardan, köþeden ,merkezden, uzaktan yakýndan ya da teðetten de geçse bir yerlerden dilimize dolanan, bir þekilde yaþantýmýza giren, kýldan tüyden meselelerden bahis açýp biraz kýllýk edeceðim.

Ne hikmetse insanoðlu, kýldan ve tüyden hep þikâyet etmiþtir. Davranýþlarýný ve tepkilerini yadýrgadýðý; bulunduðu konumu, statüyü diðer kiþilere baský aracý yapan, insanlara tepeden bakma hastalýðýna yakalanmýþlarý kýlýn biri diye tavsif etmiþ, onlarý böyle bir çerçeveye oturtmuþtur. Tiksinti, korku duyduðu bir durumu anlatabilmek için tüylerim diken diken oldu deyivermiþtir. Soðuk, gýcýklama, korkulu vb. bir durum yaþarsa bunu anlatýrken tüylerim ürperdi demiþtir.

Hafife aldýðý, kendince incir çekirdeðini doldurmayan bir konuyu, “kýldan tüyden meseleler” diye dile getirmiþ. Kötü bir hâl almýþ bir iþi büsbütün kötü duruma sokan birinin davranýþýný izah edebilmek için “Üstüne tüy dikmek” deyimini kullanmýþtýr. Korumasý altýna aldýðý biri için, üçüncü þahýslara “Tüyüne dokunursanýz karþýnýzda beni bulursunuz.” tehdidini savurmuþtur.
Zayýf ve çelimsiz birini “tüy sýklet” sözüyle betimlemiþ, býyýðý sakalý çýkmamýþ toy birine de “tüysüz” deyip geçmiþtir. Ayrýca bir de kendini herkese kolaylýkla sevdirebilme özelliði olanlarýysa “Adamda þeytan tüyü var”( bu tüy denen meret þeytanda bile kýymeti harbiyesi olan bir þey demek ki.) sözüyle çarpýcý bir biçimde anlatmýþtýr.

Bunlardan baþka, züðürt ve kýlýksýz birini kýsa yoldan anlatmak için bir kuþ adý da olan "kýl kuyruk" ifadesi kullanýlmýþtýr. Bir iþin olmasýna ramak kalmýþsa, "kýl kadar kaldý." denilmiþtir.Bir konuyu ve durumu ayrýntýlý bir biçimde inceleyen, önemle üstünde duran biri için "kýlý kýrk yarma" deyimini kullanmak uygun görülmüþtür.Neþesiz ve kaygýlý olduðu yüzünden anlaþýlan bir adem evladýný anlatabilmek için"tüyübozuk" demek münasip bulunmuþtur. Bir yerlerden eline para geçip iyi bir yaþantýya kavuþtuðu giyiminin güzelliðinden anlaþýlana "tüyü düzmüþ" denilmiþtir. Parasý pulu yokken para sahibi olan birini anlatabilmek için "tüylenmiþ" sözü kullanýlmýþtýr.Argo da olsa, biryerden sývýþýp kaçmayý ifade etmek için "tüymek" sözcüðü kullnýlagelmiþtir.

Ýstenmeyen tüylerden kurtulmanýn envai çeþidini bulan insanoðlu , her nedense kýllýktan ve kýllardan yakasýný kurtarmayý pek becerememiþtir.Bir de bakmýþsýn tarak kullanamayan kiþi, sýrma saç özlemiyle kýl ektirmenin maddi ve manevi cümle zahmetine katlanmýþtýr. Yahut yaþ kemale erse de "çýktýðý aðaçtan" inmeyi düþünmeyen zevat, soluðu berber koltuðunda alýp renk körü gözleri boyamak adýna býyýðýný,saçýný boyatmýþ, yaþantýsýný renklendirme hayallerine dalmýþtýr.

Bir sýkýntýdan kurtulan, rahatlayan insan, kurtuluþunu, “tüy kadar hafifledim” diye ifade emiþtir. Tüm bunlarýn aksine geçmiþte Divan þairlerimiz
sevgilinin ayva tüylerini meth ü sena etmeyi en baþat görev kabul etmiþ, sevgilinin belini kýl kadar inceltmiþtir.halk þairleri “Sýrat Köprüsü”’nü kýldan ince kýlýçtan keskin bir nesneye benzetmiþ ve insanoðluna kendisine çeki düzen vermesi gerektiðini anlatmaya çalýþmýþtýr.

Þu anda da þöyle bir çevremize baktýðýmýzda,kýllardan ve kýllýktan geçilmediðini görürüz. Bu durumda kýllardan ve tüylerden þikayet dünya döndükçe devam edecek gibi.Bilmiyorum siz ne düþünürsünüz?

Ankara,02.04.2007
Ýbrahim Kilik