İnsanoğlu, tarih boyunca inanç arayışında farklı yönelimler sergilemiş; kimi zaman vahye dayalı bir inanç sistemine sarılmış, kimi zaman ise kültürel ve geleneksel unsurlarla harmanlanmış bir din anlayışı oluşturmuştur. Bu durum, geçmişte olduğu gibi günümüzde de devam eden bir sorundur. Arâf Suresi 138. ayeti, İsrailoğulları'nın Mısırdan kurtulduktan hemen sonra geçmiş putperest alışkanlıklarına geri dönme eğilimlerini açık bir şekilde gözler önüne sermektedir. Bu olay, hem münafık hem müşrik kavimlerin geçmişlerine olan bağlılığını anlamak için önemli bir örnektir. Münafık, cahiliye hayatında yaşadığı sorumsuz tüketim anlayışını unutamaz. Bu anlayış, onun karakterine o kadar işlemiştir ki, İslama yönelse bile dünyevi menfaatlerden vazgeçemez. Müşrik ise gelenek dinine sıkı sıkıya bağlıdır. Atalarının inanç ve pratiklerini sorgulamadan kabul eder, onları değişmez ve kutsal olarak görür. İsrailoğullarının denizden geçtikten sonra puta tapan bir topluluğa rastladıklarında Musadan bir ilah yapmasını istemeleri, onların köle olarak yaşadıkları geçmişteki inançlarına duydukları özlemi gösterir. Bu talep, yalnızca bilgisizlik değil, aynı zamanda geçmişlerine olan bağımlılıklarının da bir yansımasıdır. Bu durum, Kuranın sıkça eleştirdiği, geleneklerin ve kültürel etkilerin vahiyden üstün tutulması problemini yansıtır. Kuran, insanlara yalnızca Allaha yönelmelerini ve yalnızca Ona ibadet etmelerini emrederken, müşrikler ve münafıklar, kendi çıkarlarına uygun bir din anlayışı oluşturmuşlardır. Mekkeli müşriklerin putları aracı ve şefaatçi kabul etmeleri, bu sentez din anlayışının bir göstergesidir. Kuranda Allahın ipine sıkıca sarılmaları gerektiği emredilen insanlar, vahyi terk ederek çeşitli kültürlerin ve mitolojilerin etkisiyle karma bir inanç sistemi geliştirmişlerdir. Hristiyan keşişlerden tesbih ve uzlet, Hint gurularından riyazet, İran Zerdüştlerinden miraç mitolojisi ve Yunan mitolojisinden tanrı anlayışını evliya dedikleri kişilerin hayatına devşirerek tasavvuf dinini oluşturmuşlardır. Bu öğreti, yalnızca Kurana dayalı bir inanç sistemini terk ederek, hurafelerle dolu bir inanç sistemine dönüşmüştür. Allah, insanlara bir rehber olarak Kuranı göndermiştir. Ancak tarih boyunca insanlar, Kuranın açık ve net mesajını terk ederek hadisler, rivayetler ve geleneklerle dolu bir sistem oluşturmuşlardır. Furkan Suresi 30. ayetinde, elçinin Rabbim, gerçekten benim kavmim, bu Kuranı terk edilmiş bir kitap olarak bıraktılar sözleri, bu durumun vahametini açıkça ortaya koyar. Günümüzde de Kuranı terk ederek geleneksel inanç sistemlerine yönelmek, insanların Allahın ipine sarılmalarını engellemekte ve onları tevhid inancından uzaklaştırmaktadır. Bu sapmalar, İslamı yozlaştırarak, Kuranın apaçık mesajını gölgede bırakmıştır. İnsanlar, yalnızca Allaha yönelip Kuranın rehberliğine sarılmadıkları sürece, geçmişlerinin esiri olmaktan kurtulamayacaklardır. Kuran, insanlara doğru yolu göstermekte yeterli bir rehberdir. Ancak insanlar, geçmiş alışkanlıklarına ve kültürel unsurlara bağlılıklarını sürdürdüklerinde, bu rehberlikten faydalanmaları mümkün değildir. Arâf Suresi 138. ayet ve diğer ilgili ayetler, geçmişlerine bağlılıklarını sürdüren toplulukların nasıl saptığını göstermekte ve insanları yalnızca Allahın ipine sarılmaya davet etmektedir.
YZ
