Bulutun buhara doyduðu, göðün içini boþalttýðý andýr yaðmur. Yeryüzünün gökyüzüyle selamlaþmasýdýr; yerin kirlerden, göðün buluttan arýnmasýdýr. Canlý cansýz tüm varlýklara karþýlýksýz bir hediyedir yaðmur, hem rahmettir hem berekettir.
Ne yazýk ki çoðu zaman zahmet, telaþ ve maðduriyet ile ayný cümlelerde kullanýldý yaðmur. Trafik sýkýþýklýðýnýn, sýrýlsýklam olmanýn, tir tir titremenin ve iþe ya da eve geç kalmanýn nedeni olarak gösterildi. Hazýrlýksýz yakalanýldýðýnda sitemler edildi, dinmediðinde hakaretler savruldu, sel olup taþtýðýnda lanetler okundu.
Oysa onun sesine kulak verdiðinizde ne kadar sakin, dingin ve içten olduðunu anlayacaksýnýz. Gürlemesinin ardýnda sükûnet vardýr onun, hýzla akmasýnýn ardýnda bir þeyler fýsýldayýp durur. Tabii duyana ya da anlayana…
Bir anlamda da sabrý öðretir o, diþi sýkmayý. Dolly Patron, “Gökkuþaðýna ulaþmak istiyorsan yaðmura katlanmak zorundasýn.” der. Peþi sýra gelecek güzelliði bilen, ferahlýðýn arifesindeki kasvete aldanmayan için yaðmur “Hoþ geldin, safalar getirdin!” ile karþýlanýr.
Âþýklar el ele tutuþmak için onu bekler. Yaðmurda el ele tutuþup da gezmek ayrý bir keyiftir. Yaðmur bahanedir, ýslanmak bir araçtýr, koþturmaca tatlý bir yalandýr. Yaðmura yakalanmak; az sonra bir saçak altýnda yan yana oturmanýn ve anlamsýz kahkahalarýn doyumsuz hazzý demektir. Maniler âþýklarýn hâllerini dillendirir hafiften ironiyle: Yaðmur yaðýyor yaðmur/Tülbendimin katýna/Çok üþüdüm sevdiðim/Al ceketinin altýna.
Yaðmur bir otobüs duraðýnda yakalar bazen sizi ya da sizi bir otobüs duraðýna sürükler usulca. Sizinle birlikte baþkalarýný… Az önce selam vermeden geçenleri cezalandýrýp ayný çatý altýnda yaþamaya mahkûm etmiþ gibidir. Öðrenciyi, müdürü, iþçiyi, iþsizi, yaþlýyý, genci, kadýný ve erkeði getirir yan yana. Onlardaki acziyeti izler tebessümle. Sonra onlara tanýþma, kaynaþma süresi verir. Dindiðinde yine herkesin baþka bir yöne doðru yürüyeceðini düþündükçe daha çok yaðmak ister, daha çok gürlemek…
Yaðmur yoksul için soðuklarýn habercisi, olmayan odunun, kömürün çýðlýðýdýr. Evet yoksul, kâðýda sarýlý ve sýrýlsýklam olmuþ ekmeðine bakarken sýkar diþlerini. Sonraki günün kaygýsý sarar yüreðine her yaðmurla; çünkü sonraki gün yine acý dolu, yokluk doludur. Yaðmura bakar bir ümitle, peþinden güneþi, sýcaklýðý getirsin diye ama nafile… Yaðmur yerini soðuklara, üþümelere, üç çocukla birlikte evin bir köþesinde yorgana sarýlmalara býrakacaktýr.
Camdan elleri yanaklara dayayýp uzaklarý izlemenin resmidir yaðmur. Uzaklara çok uzaklara bakmanýn, yaþanýlan andan memnuniyetsizliðin ya da güzel, mutlu günlerin hayallerinin vazgeçilmez tablosudur. Cama vuran her damla bazen akan gözyaþlarýna eþlik eder; terk edilmenin, hüznün ya da piþmanlýðýn yansýmasý olur. Kimi, yaðmurun cama sert vuruþuyla silkinmek ister, kimi de dýþarýdaki hareketi ve hýzý evdeki sükûnetle izlemek. Cahit Sýtký ne güzel anlatýr bu hâli: Dýþarýda yaðmur yaðadursun/Ve yaðmur gibi sonsuz olan/Gözyaþlarýn ve sayýklaman/Camlarda halka halka dursun.
Hayat, bazen elleri cepte bir sabah erkenden adýmlamaktýr kaldýrýmlarý. Yaðmur yine yoldaþýnýzdýr sizin, yine arkadaþýnýzdýr. Sýcak bir simidin ve çayýn tamamlayýcý ögesidir. Mýrýldanan bir þarkýnýn, çalýnan bir ýslýðýn ya da akan bir gözyaþýnýn sakin izleyicisidir.
Yaðmur en sadýk dosttur çoðu zaman. Ýtiraz etmeden, alay etmeden dinler. Ýyi bir sýrdaþtýr, kimseye anlatmaz duyduklarýný. Gönlü geniþtir, hemen þaþýrmaz ve dýþlamaz. Baþýnýzý, yanaklarýnýzý okþar. “Olur böyle þeyler.” der gibidir çoðu zaman. B u yüzden ilk baþvurulan bir dert ortaðýdýr.
Ýnsanlarýn türlü hâllerini tasvir etmede yaðmur gibisi yoktur. Atasözlerimiz ve deyimlerimiz, tokadý indirir gibi dile gelir. Söz gelimi kendisi için bir fedakârlýk getirmese de baþkasýna iyilik etmek istemeyen kiþiyi “Yaðmur olsa kimsenin tarlasýna yaðmaz.” diye tanýmlar. “Yaðmurda ýslanmayan” sözüyle nasipsiz, geliþmelere kapalý insanlarý ifade eder. Ara sýra öðüt de verir yaðmur, atasözü olup dile gelir: “Yaðmur yaðsa kýþ deðil mi, kiþi hâlini bilse hoþ deðil mi?”
Kendini unutanlara, varlýðýnýn deðerini bilmeyenlere yokluðuyla ceza verir. Muhtaç eder kendine, peþinden sürükler herkesi. Yaðmur duasýna çýkanlarý izler tebessümle. Ama dayanamaz yine, acýr; þefkatine, merhametine karþý koyamaz ve boþanýr saðanak saðanak. Sezai Karakoç yaðmur duasýnýn açamayacaðý kapý olmadýðýný haykýrýr dizelerinde: Yaðmur duasýna çýksaydýk dostlar/Bulutlar yarýlýr, hava açardý/Þimdi ne ihtimal ne de imkân var/Göðe hükmetmekten kolay ne vardý/Yaðmur duasýna çýksaydýk dostlar?
Yaðmurla dost olabilen, iliklerine kadar yaþar o güzelliði. Yaðmuru anlayabilen, çýkar uzun ve gizemli bir yolculuða. Varlýðýný fark edebilen yaþamýný renklendirir, zenginleþtirir ve anlamlandýrýr.
Onu ýslanma, birikinti, sel, þemsiye ve üþüme diye adlandýrana yaðmur ne yapsýn onu ýslatmaktan, kapalý bir yere hapsetmekten baþka?