..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Yaþamdan korkmayýn çocuklar. Ýyi, doðru bir þey yaptýnýz mý yaþam öyle güzel ki. - Dostoyevski
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Eleþtiri > Çaðdaþ Sanat > mehmet taþtan




15 Mart 2016
Þiir ve Þair  
mehmet taþtan
Doðru, þiir evrenseldir. Ama evrensel olan her þey mutlaka mahalli bir köke dayanýr. Týpký aðaçlarýn kök üstüne bittiði gibi… Kendi kaynaklarýndan beslenmeyen þiir betona dikilen çiçek gibidir; Tutmaz.


:AICH:
Þiir draje sözdür. Baþka dile tercüme edilemeyen ama her lisanda hissedilebilen bir dil…Bütün enstrümanlarý kelimelerden ibaret olan en eski söz sanatý.

Þiir yaðmur gibidir: Yaþadýðý coðrafyanýn kültür iklimde buharlaþýr, þairin ilham dünyasýnda bulutlanýr, mýsralar halinde geldiði topraða geri döner. Duyulduðu yerde bazen hüzün çiçekleri açar; bazen hasret çýbaný çýkar, bazen teselli verir, bazen yürek þaha kalkar.

Bir baþka açýdan þiir, kültür kombinezonuna eklenen son halkadýr. Bir var oluþ mücadelesidir; Kaybedilmiþ bir savaþýn, yarým kalmýþ mutluluðun, teselli edilememiþ hüznün resmidir.

Genelde mutluluðun büyük þiiri yoktur. Mutluluktan söz eden þiirler, aslýnda mutluluðu deðil; mutluluða giden yoldaki acýlarý,özlemleri anlattýklarý için sevilirler. Ýçinde piþmanlýk, tövbe, özlem ve acý olmayan büyük þiir bulamazsýnýz. Çünkü yaþanan mutluluðun havuzunda su kalmaz. Onun için ýslatýcý deðildir bu tür þiirler. O yüzden þaire hep açlýðýn resmini çizmek kalýr.

Þair önce mevcudu resmeder, döner umuda iþaret eder. Ancak bu iþaret ediþ bir ideolog edasýyla deðil, bir sevgili, bir baba, bir ana þefkatiyledir. Yani þiir bir ikna deðil, bir telkin ya da ilka dilidir. Taþ gibi deðil, su gibidir. Ve kalbi eriten suyun gücü deðil, damlalarýn devamlýlýðýdýr.
Þiir, belli bir irfan seviyesinde ortaya çýkan artýklarý yeniden üretime katma ya da aþkýna ulaþma mücadelesidir. Bireysel baðlamda baþaramadýklarýmýzýn ya da onurunu kýyasýya yaþayamadýklarýmýzýn hulasasýdýr. Duygusal ve zihinsel meselelerimizin odaklaþtýðý yerde, talepleri gerçekleþtirme, baský veya noksanlýklarý ortadan kaldýrma ameliyesidir. Bu ameliye, bilgi teknesinin, emek hamurunda Allah’ýn akýttýðý ilham suyuyla kývama kavuþur. Ve þiir doðar.

Þiir genelde sevgiden, özlemden, hüzünden, piþmanlýktan ve hep kalpten söz eder. Akýl deðildir onun adresi gönüldür. Akýl çeþmesinde ýslanan gönül… Onun için doðduðu kültürün sözleriyle, deyimleriyle, ortak detaylarýyla þekillenir. O hamaset deðildir; þuurlu bir bilmezlik halindeki hissediþtir. Bir baþka söyleyiþle þiir, anlýk duygu hareketlenmesi deðil, “ol mâhîler ki, derya içredir deryayý bilmezler” mýsraýnda ifade edildiði üzere þuur deryasýnda ama þuursuz bir halde akýp gitmektir.

Þiirde þekil, su için sürahi neyse odur. Eðer sürahi, suyun rengini, tadýný, kokusunu bozmuyorsa göz zevkinden öte bir þey deðildir. Mühim olan kafiye ve ölçü deðil ses ahengi, ses dilidir; þekille muhtevanýn, aralarýndan su sýzmayacak kadar samimi olmasýdýr.

Þiir manzume deðildir. Özdür ve orijinaldir. Dolgu mýsralarla dargýndýr baþý. Hissiyatý ve arzusu vardýr, kelimeleri slogan olarak kullanmayý hiç sevmez. Kelimeleri hissiyatýnýn tercümaný, arzusunun elçisi olarak görür. Hafýzada kalmak, kolay ezberlenmek ister. Ondandýr ki; her mýsra bir derde deva olmalý, hem de kolay içilmeli, yani þiir kendini ezberletebilmeli. Þiir propaganda aracý olmamalý ama her mýsra bir fiþek gibi olmalý. Yakmalý okuyaný… Hülasa, Goethe’nin dediði gibi “þiir ya mükemmel olmalý ya da hiç olmamalý.”

Þair içinde yaþadýðý toplumun kültürel deðerleriyle beslenen, ondan aldýðýný farklý ve estetik kýlarak ona iade edebilen bir aydýndýr. Yaþadýðý çaðýn tanýðýdýr. Geçmiþin hafýzasý,kültürünün mirasçýsýdýr. Fert olarak kendisiyle ve toplumla barýþýktýr. Damlasý olduðu nehri yani bireyi olduðu toplumu kirletmez, onu rafine etme derdindedir. Bunu ideolog kimliðine bürünmeden bir aydýn olarak yapmaya çalýþýr. Bu gayeyi gerçekleþtirebilmek için þairin yaþadýðý toplumun tarihini, dilini, deyimlerini, atasözlerini, inançlarýný,temayüllerini ideallerini iyi bilmesi gerekir. Kýsaca kendi toplumsal deðerlerine vakýf olmalýdýr þair.
Yetmez! Dünyayý en azýndan alaca karanlýkta fark edebilecek kadar tanýmalýdýr. Yani þair bir ayaðýný yaþadýðý coðrafyanýn üzerine koyup diðer ayaðýyla bütün dünyayý dolaþabilmelidir. Tanýmalýdýr ki, mahalli birikimleri þuurlu bilmezlik halinde evrensele dönüþtürebilecek bir ruh halini yakalayabilsin.

Doðru, þiir evrenseldir. Ama evrensel olan her þey mutlaka mahalli bir köke dayanýr. Týpký aðaçlarýn kök üstüne bittiði gibi… Kendi kaynaklarýndan beslenmeyen þiir betona dikilen çiçek gibidir; Tutmaz.

Ve þairlik, herkesin görüp, yaþadýðýný, hissettiðini herkesi hayran býrakacak bir lisanla yeniden deþifre etme sanatýdýr. Yani þiir ihdas edilmez; var olanýn ama bakir kalanýn içinden her seferinde farklý bir duyuþla yeniden çýkarýlýr.

.Eleþtiriler & Yorumlar

:: þiir tadýnda
Gönderen: cemal kýran / , Türkiye
8 Eylül 2021
keyifle okudum... çok güzel. söz üstüne söz olmaz ama teþekkür etmek babýnda bir kaç söz edeyim dedim. selamlar.




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn çaðdaþ sanat kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Postmodernizm Ya da Þiirin Ýflasý

Yazarýn eleþtiri ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Þiirin Neresindesiniz?
Þiirin Gördüðü Manzara

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Sýradan Acýlar [Þiir]
Hüzünlü Perde [Þiir]
Gözlerinde Çað Yanar [Þiir]
Lila [Þiir]
Gideceðim [Þiir]
Bir Ömür [Þiir]
Suçlu Benim [Þiir]


mehmet taþtan kimdir?

Yirmi yaþýndayken, Ýnsan Boþluðu (1987) adlý ilk þiir kitabý yayýnlandý. Yaðmur Islýyor Beni (2009) adlý ikinci kitabý, akademik çevreler ve okurlar tarafýndan takdir ve ilgiyle karþýlandý. "Bu Kapýdan" adlý yeni þiir kitabý Nisan 2016'da Berikan Yayýnevi tarafýndan yayýnlandý


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © mehmet taþtan, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.