Hz. Mevlana'nýn Hayatý
Mevlâna 30 Eylül 1207 yýlýnda bugün Afganistan sýnýrlarý içerisinde yer alan Horasan Ülkesi'nin Belh þehrinde doðmuþtur.
Mevlâna'nýn babasý Belh Þehrinin ileri gelenlerinden olup, saðlýðýnda "Bilginlerin Sultâný" ünvanýný almýþ olan Hüseyin Hatibî oðlu Bahâeddin Veled'tir. Annesi ise Belh Emiri Rükneddin'in kýzý Mümine Hatun'dur.
1222 yýlýnda Karaman'a gelen Sultânü'/-Ulemâ ve ailesi burada 7 yýl kaldýlar. Mevlâna 1225 yýlýnda Þerefeddin Lala'nýn kýzý Gevher Hatun ile Karaman'da evlendi. Bu evlilikten Mevlâna'nýn Sultan Veled ve Alâeddin Çelebi adlý iki oðlu oldu. Yýllar sonra Gevher Hatun'u kaybeden Mevlâna bir çocuklu dul olan Kerrâ Hatun ile ikinci evliliðini yaptý. Mevlâna'nýn bu evlilikten de Muzaffereddin ve Emir Âlim Çelebi adlý iki oðlu ile Melike Hatun adlý bir kýzý dünyaya geldi.
Bu yýllarda Anadolunun büyük bir kýsmý Selçuklu Devleti'nin egemenliði altýnda idi. Konya'da bu devletin baþ þehri idi. Konya sanat eserleri ile donatýlmýþ, ilim adamlarý ve sanatkarlarla dolup taþmýþtý. Kýsaca Selçuklu Devleti en parlak devrini yaþýyordu ve Devletin hükümdarý Alâeddin Keykubâd idi. Alâeddin Keykubâd Sultânü'I-Ulemâ Bahaeddin Veled'i Karaman'dan Konya'ya davet etti ve Konya'ya yerleþmesini istedi.
Bahaeddin Veled Sultanýn davetini kabul etti ve Konya'ya 3 Mayýs 1228 yýlýnda ailesi ve dostlarý ile geldiler. Sultan Alâeddin kendilerini muhteþem bir törenle karþýladý ve Altunapa (Ýplikçi) Medresesi'ni ikametlerine tahsis ettiler.
Sultânü'I-Ulemâ ölünce, talebeleri ve müridleri bu defa Mevlâna'nýn çevresinde toplandýlar. Mevlâna'yý babasýnýn tek varisi olarak gördüler. Gerçekten de Mevlâna büyük bir ilim ve din bilgini olmuþ, Ýplikçi Medresesi'nde vaazlar veriyordu. Vaazlarý kendisini dinlemeye gelenlerle dolup taþýyordu.
Mevlâna 15 Kasým 1244 yýlýnda Þems-i Tebrizî ile karþýlaþtý. Mevlâna Þems'de "mutlak kemâlin varlýðýný" cemalinde de "Tanrý nurlarýný" görmüþtü. Ancak beraberlikleri uzun sürmedi. Þems aniden öldü.
Mevlâna Þems'in ölümünden sonra uzun yýllar inzivaya çekildi. Daha sonraki yýllarda Selâhaddin Zerkûbî ve Hüsameddin Çelebi, Þems-i Tebrizî'nin yerini doldurmaya çalýþtýlar.
Yaþamýný "Hamdým, piþtim, yandým" sözleri ile özetleyen Mevlâna 17 Aralýk 1273 Pazar günü Hakk' ýn rahmetine kavuþtu. Mevlâna'nýn cenaze namazýný Mevlâna'nýn vasiyeti üzerine Sadreddin Konevî kýldýracaktý. Ancak Sadreddin Konevî çok sevdiði Mevlâna'yý kaybetmeye dayanamayýp cenazede bayýldý. Bunun üzerine, Mevlâna'nýn cenaze namazýný Kadý Sýraceddin kýldýrdý.

Hz. Mevlana'nýn Deyiþlerinden Örnekler:
"Sevgi (Kulluk), fikir ve manadan ibaret olsaydý, bize oruç ve namaz lüzumlu olmazdý.
Baðlýlýk ve sevgiden bir eser olsun diye dostlar birbirine hediye verirler .
O hediyeler, baðlýlýðýn ve sevginin þahitleridir. Yani onlarda samimiyet ve beraberlik gizlidir.
O ihsanlar, gönülde meydana gelen sevginin görünen þahitleridir.." ( Mesnevi, I / 2725-28)
"Ýster namaz ve oruç , ister hac ve cihat olsun hepsi itikat için birer þahittirler.
Oruç; onun helalden bile sakýndýðýna, harama ulaþmasýnýn imkansýzlýðýna þahittir.
Zekat , malýný daðýttýðý için þahittir. Artýk baþkasýnýn malýna kem gözle nasýl bakabilir ?
Ama o þahitler yalancý iseler, Ýlahi adaletin hakimince makbul olmazlar." (Mesnevi, V 184-92)

"Bir kulumuzu bizden ayýrdýn.
Senden istenilen kavuþturmak, yakýlaþtýrmak iken; acaba ayrýlýða sebep nedir ?.
Herkesin huyunda bir iyilik vardýr. Herkese bir hususiyet baðýþladým.
Ona göre iyi olan sana kötü, ona göre þeker tadý senin için zehirdir.
Yüce zatýmýz her þeyden müstaðnidir, en yüce vasýftan da , en alçaktan da .
Hintli'nin medhi Hindi, Sindli'nin medhi Sindi ýstýlahla olur.
Onlarýn tesbihi benim içindir ama o tesbihleri kendilerini temizler.
Dile ve söze bakýlýr sanma . Bizim baktýðýmýz gönül ve haldir.
Kalpte huþu varsa biz ona bakarýz, görünüþte hüþusuz bile olsa .
Aþýklar her nefes yanarlar. Viran köyden vergi alýnmaz.
Sözde yanýlsa bile ona bir korku yoktur. Þehit kan içinde olsa da yýkanmaz. "
Hazret-i Musa , Hakk'tan bu hitabý alýnca; çobaný bulmak ve özür dilemek için aramaya baþlar. (Mesnevi, II / 1737-95)

"Kulun ibadetlerine güzellik katan , ondan alýnan zevktir. Çekirdeðin aðaç olmasý için , çekirdeðin içli olmasý gerekir." (Mesnevi, II / 3432)
bu yönüyle ibadetin bir diðer özelliðide , müminle münafýðý birbirinden ayýran bir mihenk oluþudur:
"Münafýkla mü'mini namazýnda gör. Biri riya, diðeri ibadet ve yalvarmak için kýlýyor.
Oruç, hac, namaz ve zekat mü'min ile kafirleri belirtir.
Mümine ibadet ebedi bir safa , nifak sahiplerine ise can derdidir. " (Mesnevi, I / 296-98)
Ýbadetleri ihlastan uzak , gösteriþte kalan kimseler; miski tenine süren, ruhu nahoþ kokularla dolu insanlar , ibadetleri de çöplükteki yeþillik ve apdeshanede biten gül gibidir. (Mesnevi, II / 269-73)
Mevlana, bütün ibadetlerin yerine getirilmesi konusunda titizlikle durur; fakat en çok üzerinde durduðu ibadet namazdýr. Müminin miracý olan namaz , Cenab-ý Hakk'a ulaþmada ilk merhaledir:
"Çünkü þükredene nimetinin arttýrýlacaðý vadolunmuþtur. Secdenin karþýlýðý da Hakk'a yaklaþmaktýr.
Rabbimiz: 'Secde et de yaklaþ' . (Alak, 96/ 19) buyurdu. Bedenlerimizin secde etmesi, caný hakka ulaþtýrýr. " (Mesnevi, IV / 11-12 )
"Hazret-i Peygamber: 'Rüku ile secde , Hakk'ýn fazlýndan kerem kapýsýný çalmaktýr. ' buyurmuþtur.
O kapýnýn halkasýný kim çalarsa ; o, ebedi bir lütuf ve devlet bulur" (Mesnevi , V / 2056-57)

Mevlana Celaleddin-i Rumi'den Birkaç Söz:
Gel, gel...
Yine gel.
Kafir, mecusi, putperest olsan da yine gel...
Bizim dergahýmýz umutsuzluk dergahý deðildir.
Yüz kere tövbeni bozmuþ olsan da yine gel...

Þefkat ve merhamette güneþ gibi ol,
Baþkalarýnýn kusurunu örtmekte gece gibi ol,
Sahavet ve cömertlikte akarsu gibi ol,
Tevazu ve maluliyette toprak gibi ol,
Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol,
Ya olduðun gibi görün, ya göründüðün gibi ol...

Aslen Türkest egerçi Hindu guyem.
( Her ne kadar Farsça söylüyorsam da aslým Türk'tür.)

Kamil odur ki; koya dünyada bir eser,
Eseri olmayanýn, yerinde yeller eser.
Kimin aþka meyli yoksa, o kanatsýz bir kuþ gibidir; vah ona
Kim benlikten kurtulursa, bütün benlikler onun olur.
Kendisine dost olmadýðý için herkese dost kesilir.