Charlie Kaufman ve Michel Gondry'nin bütün sinema hünerlerini sergilediði adýný Alexander Pope'un þiirinden alan "Eternal Sunshine of the Spotless Mind", türkçe çevirisiyle "Lekesiz Zihnin Sonsuz Iþýðý" 2004 yýlýnda bir çok ülkede yayýnlanmasýna raðmen anca 2006 yýlýnýn baþlarýnda birebir çeviri yapmaktan hoþlanmayan çevirmenlerimizin verdiði isimle "Sil Baþtan" olarak türk izleyicilerle buluþabilmiþti. Bilim-kurgu olarak deðerlendirileceðimiz bu film ben de dahil olmak üzere kalabalýk bir kesimin "kült film" arþivinde muazzam bir yer edinmiþti. Filmi izlemeyenler için kýsaca özetlemek istiyorum: Clementine ve Joel sancýlý bir aþk yaþar. Bu aþkýn bitmesiyle Clementine soluðu týbbi bir klinikte alýr ve Joel'a dair bütün anýlarý hafýzasýndan sildirir. Bunu öðrenen Joel da ayný yere gider ve doktor Mierzwiak'ýn yardýmýna sýðýnýr. Joel'un hafýzasýndan anýlarý silinmeye baþlandýktan sonra Joel aslýnda Clementine'i silmek istemediðini farkeder. Clementine ve Joel dýþýnda bir baþka anýlardan arýnma olayý da Mierzwiak ve sekreteri arasýnda geçer. Her iki durumda da sonuç matematiksel bir önermeyle açýklanabilir: Kiþilerin ve anýlarýn hafýzadan silinmesi sayýsýnýn olaylarýn yeniden yaþanmasýna oraný 1dir.

     Filmi izleyen bir çok arakadaþým anýlarý çöpe atma yöntemine çok özenmiþ ve böyle bir þeyin gerçek olmasý için dua etmiþlerdi. Dualar kabul oldu. Harvard ve McGill Üniversitelerinin ortaklaþa çalýþmasý sonucunda "Sil Baþtan" artýk bir bilim-kurgu filmi olmaktan çýkýyor.Etkin maddesi propradnolol olan ve adý henüz konmamýþ ilaç hakkýndaki duyumlar "Journal of Psychiatric Research" isimli elektronik týp dergisinde doðrulandý. Her ne kadar ilacýn etkisi fimdeki Jim Carry'nin beynine baðlanmýþ kablolarýnkiyle bir olmasa da , olaylar ve kiþiler tamamýyla unutulmasa da, travmalar sonucunda duyulan üzüntü ve stres ilacý alan kiþi tarafýndan bloke ediliyor. Prof. Karim Naan'ýn on dokuz güzide kobayý on yýl önce yaþadýklarý tecavüz vakasýna üzülmeyi çoktan kesmiþ bile.

Bu bir robotlaþma...

     Filmin vermek istediði mesajý anlamayan arkadaþlarým týptaki bu geliþmeye sevinedursunlar beni stresten arýnacak olmanýn stresi çoktan sardý bile. Her ne kadar bir tasavvufi olmasam da tasavvufun temel felsefesi olan insanýn acý çektikçe olgunlaþmasý düþüncesine yürekten katýlýyorum. Bir ampul propranololun benim tüm hayatým boyunca kalýnlaþtýrmaya çalýþtýðým tecrübe kitabýmý tek bir kývýlcýmla yakmasý bana ters geliyor.

     Bilim öyle bir noktaya geldi ki bu ilerlemeyi kontrol altýna almamýz imkansýz. Ýlk göz aðrýmýz biricik koyunumuz Dolly'nin klon klon kopyalarý korsana düþtü bile. Yeni racon insanlaþan robotlar yani cyborglar sanarken bir de robotlaþtýrýlmaya çalýþýlan insanlar çýktý baþýmýza. Prepradonolol saðolsun eczanelerden "bir kutu mutluluk " aldýðýmýz prozac devrine þimdi de "bir kutu sabýr " ekleniyor. Aklýn en kolay yolu seçmesini kendisine ilke edinen insanoðlu hatalar yapýp, sonuçlarýný görüp ,bu sonuçlarý benimseyip üstüne gitmek yerine yine en kolayýný yapýyor: unutuyor.

     Yaþadýðýmýz her kötü olay bizi diðerlerinden üstün yapar. Her acý bir tecrübedir ve her tecrübe bilgelik noktasýna bir adým daha yakýn olmaktýr. Ýnsan biyolojik olarak en geliþmiþ akla sahip canlýdýr ve aklýn kontrolü yine kendi elindedir. Uykularýmýzý uyku haplarý, kilolarýmýzý midemize atýlan kelepçeler, duygu-durumlarýmýzý seratoninlerle düzenlemeyi tercih ederken biz kendimizi ne kadar yönetiyoruz? Yoksa kendimizi 10 mg bir kapsüle mi teslim ediyoruz? Söylesenize bu ilaçlarla biz ne kadar insanlýk özelliði taþýyoruz?

     Düzensiz hücre bölünmesi diye tanýmlanan kanser gibi düzensiz teknoloji geliþimi de bir hastalýk iþte.Tüp bebek teknolojisinin ilk ürünlerinden biri ,Kutay, benim arkadaþýmdý. Bizden bir nesil önce annemin hiç tüp bebek arkadaþý olmamýþtý. Korkarým ki bundan bir kuþak sonra bizim çocuklarýmýzýn cyborg arkadaþlarý olacak ve onlar da "Benim annem küçükken hiç cyborg görmemiþ " diyecek. Annem ilkokuldaki en keyifli anýn kantinden alýnan bir simit bir gazozun tüketimi sýrasýnda yaþandýðýný anlatýrdý. Biz hamburger çocuklarýyýz. Belki de bizim çocuklarýmýzýn cyborg arkadaþlarý için okul kantinlerinde aromalý motor yaðlarý bulundurulacak. Belki de benim çocuðum bana neden Ceyda'nýn annesi gibi akþam yemeði için üç molekül folik asit hazýrlamadýðýmý soracak. Kim bilir?