Kafa yapimiz degismedigi surece ister yonetim bicimimizi, ister iktidarimizi, isterse dinimizi degistirelim hicbir sey olmayacaktir. Kendi kendine hesap veremeyen bir sistemin parcasi olmus, sorgulamaya da korkar olmusuz. Oto sansuru bir kenara biraktigimizda istedigimizin ne oldugunu goremiyoruz. Simdiden yazayim ben. LIYAKAT!

En basiti bir Osmanlicilik askidir gidiyor… Televizyonlar, iktidardakilerin konusmalari, diziler hep Osmanli ruhunu canlandirmaya calisiyor… Muhtesem Yuzyil, Ertugrul Gazi iste simdi Abdulhamit’in dizisi varmis bunlar hep yavas yavas alkol gibi halkin beynini uyusturuyor. Adam bir iki sahne goruyor “padisaha bak nasil yigit adam be” diyor. Zamaninda ne guzel devlet yonetiyormus diye dusunuyor. Ardindan sabah uyaniyor, bir aciyor ekrani, siyasilerden biri “Ey bilmem ne! Akilli ol, alirim aklini.” gibilerinden konusuyor ve adam mest oluyor. Yetmez ama evet deyip tekrar tekrar izliyor. Hatta icten ice keske cumhuriyet gelmeseydi de padisahlikla yonetilseydik diye dusunmeye basliyor. Verileni goruyor, dusunmeden aynisini istiyor.

Nitekim en basta dedim. Olay yonetim sisteminde degil. Ister teokrasiyle yonetil, ister federallik, ister cumhuriyet isterse Google’likla yonetil… LIYAKAT olacak arkadas! Hak eden seni yonetecek. Osmanli Imparatorlugu’nu imparatorluk yapan liyakatti. Ac bak Osmanli’nin yukselme donemindeki padisahlarina… Bilgi birikimlerine, yaptiklarina, sistemlerine, hukuklarina. Bu adamlar nasil ulke yonetmis, neler yapmis bunlara bir bak. Sadece cektikleri fircalara, ince ayarlara bakma!

Fatih Sultan Mehmed’e bak mesela. Birak karadan “yuruttugu” gemileri… Gemi “yurutenler” illa olur ama adam kadi karsisina cikiyor. Her yigit cikamaz. Mimarina yaptigi haksizlik icin koskoca cihan padisahi adalete hesap vermek zorunda kaliyor. Turkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal’e bak. Elinde gecici sureligine de olsa yasama, yurutme ve yargi yetkileri varken tekrar yetkileri halkina birakma buyuklugu gosterebiliyor. Bunlari bir dusun. Biri dogustan her seyi yapabilme yetkisi varken, siradan bir vatandas gibi yargilanmayi kabul ediyor. Digeri zamaninda elinden askeri kariyerinden tut her seyi alinmasina ragmen guc sahibi oluyor ve bu gucu tekrar geri birakabiliyor.

Daha da ornek verilebilir ama demek istedigim sey sadece yoneticiler degil, en alt calisanindan tut en ust seviyesindeki amirine kadar dusun. Herkes hak ettigi sekilde yonetmeli, yonetilmeli ve buna gore de karsiligini almalidir. Yine cok sevenler var Osmanliciligi, az once kendisinden ornek verdigim Fatih’in sozunu yazayim. “Akli oldurursen ahlak da olur. Akil ve ahlak oldugunde millet bolunur. Kadiyi satin aldigin gun adalet olur. Adaleti oldurdugun gun devlet de olur. ”

Dolayisiyla LIYAKAT olmaz ise; hak etmeyerek bir yerlere gelenler, isinin ehli olanlari degil, sadece guc icin onu destekleyenleri bir yerlere getirir. Sirf guc icin destekleyenler de ahlak, onur ve gurur gibi degerleri kan damarlarinda tasimadiklari icin, atandiklari konumlarda iyi bir lider ve yonetici olamaz. Bu yuzden de kacinilmaz son olan kotu gidisati durduramaz. Durdurmaya calisirsa da kendi gibi olmayanlar yani isinin ehli kisiler tarafindan durdurulur.

O yuzden konuyu baglamak gerekirse durum ne kadar kotu olursa olsun size verilen alternatifler arasinda secim yapmayin. A yerine B ye baktiginda onda da is yoksa C secenegini yaratin. Oyle ya, her zaman yeni bir yol bulunur. Yeter ki sececek isteginiz ve birazcik cesaretiniz olsun. Tipki gemileri karadan “yurutmek” gibi… (Vay ne gemiymis.)