Bir sanatçý baþarýsýz olamaz; sanatçý olabilmek bir baþarýdýr. -Charles Horton Cooley |
|
||||||||||
|
Divan þiirindeki aþkýn baþlýca hususiyeti tek taraflý olmasýdýr. Onda seven ve aþkýn ýzdýrabýný çeken yalnýz aþýktýr.Sevgili ise aþýðýn duygularýna karþý seyirci tavrý takýnan ,ilgisini ondan esirgeyen bir tutum içinde görünür. Moral yapýsý aþýðýna ýstýrap çektirmekten hoþlanmak ona yüzünü göstermekte nazlanmak olan sevgilinin onunla kendisi arasýna daima bir mesafe koymasý dolayýsýyla ayrýlýk ve hasret buna eþlik eden þikayet bu aþkýn özünü teþkil eder . Divan þiirinin aþkta istisna tanýmaz teþrifatýnýn çok manalý bir ifadesi Kanuni Sultan Süleyman’ýn maþuk karþýsýnda þahlýktan vazgeçerek geda durumuna inmeyi kabul ettiði þu mýsralarda yer almaktadýr:” “Ey muhibbi aleme þah olmaktan Dilberin olmak gedasý hoþ gelir” Divan þiiri çektiði ýstýraplara raðmen bunlarý isyan etmeden kabullenen ve bir lütuf gibi karþýlayan aþkýn yüksek bir ruh ve tevekkül terbiyesine eriþmiþ bir aþk imajýný aksettirir. Bütün eziyet ve mihnetleri karþýsýnda aþýðýn aþktan el çekmesi, isyan edip sevgiliden kopmasý gibi bir tavrý yoktur. Aþkta en korkulan durum ise sevgilinin eziyet ve cefadan vazgeçmesidir. Bu onun aþýktan yüz çevirmesi ve artýk her þeyin bitmesi demektir. Sevgilinin etrafýndaki diðer aþýklar aþýk için birer rakiptir. Rakipler yüzünden sevgilinin yanýnda hiçbir itibarý kalmamak, onun gözünden düþmek, onu büsbütün kaybetmek aþýðýn duygularýný kemiren azap ve korkulardandýr. Aþktan bahsedip de Fuzuli’den bahsetmemek olmaz… Fuzuli aþký en yoðun þekilde yansýtmýþtýr þiirlerine. Fuzuli’de aþk , aþk insaný olarak yaratýlmýþ bir ruhun tabii duygusudur. Divan þiirinde aþk çok terennüm edilmiþ bir mevzudur fakat divan þairlerinin hiç biri ilahi ve ilahileþtirilmiþ aþk duygusuna Fuzuli ölçüsünde sahip çýkamamýþtýr. Fuzuli , aþka insan içine sýcak ürperiþler salan bir duygu olduðu için deðil , yüksek ve muzdarip ruhunun inandýðý biricik iman ve deva olduðu için sarýlmýþtýr. Aþký insaný ebediliðe götüren bir tek yol bildiði için benimsemiþ;kýsaca yaratýlýþtan bir aþk insaný olduðu için her þeyden üstün tutmuþtur. Fuzuli aþk derdiyle hoþtur . Bu derdi giderecek derman istemez . Þuna inanýr ki kendisi için en büyük tehlike , onu aþk ýzdýrabýndan uzaklaþtýrmak isteyen bu öldürücü dermandýr.Bunun en güzel örneði Ka’be’nin topraðýna yüzünü gözünü süren Mecnun’un dilinden söylediði: “yarab bela-yý aþk ile kýl aþna beni bir dem bela-yý aþktan etme cüda beni” duasýdýr. Aþk mevzusunda kendisini geçebilecek bir gönül görmeye razý deðildir Fuzuli. “mende Mecnun’dan füzun aþýklýk isti’dadý var, aþýk-ý sadýk menem Mecnun’un ancak adý var.” Sözleri ,þarkýn kara sevda sembolü olan Mecnun’a karþý Fuzuli’nin yanýk baðrýndan yükselen haklý ve hakiki tefahürüdür. “Aþk imiþ her ne var alemde ilm bir kiyl ü kal imiþ ancak “diyerek aþk anlayýþýný ortaya koymuþtur… “Aþk derdiyle hoþem el çek ilacýmdan tabip Kýlma derman ki helakim zehri dermanýndadýr” Aþk olsun dediler AÞK oldu.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © hikmet kýzýl, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |