Görüntüleme sizden sonra da uzun süre minik adýmlarla ilerleyen bir teknoloji oldu. Büyük atýlým gerçekleþtiðindeyse, bu atýlýmý gerçekleyen geliþmelerin baþlangýcý sizin çaða dayanýyordu.

Belki bilenleriniz vardýr, Türkiye’de kör bir ressam varmýþ sizin döneminizde. Sonradan kör olmayan, doðuþtan hiç görmemiþ olan bu sanatçýnýn beyniyle ilgili yapýlan çalýþmalar çok dikkat çekmemiþse de bazý bilim adamlarý ortaya çýkan potansiyeli fark etmiþ.

Kör ressam hiçbir zaman görmemiþ ama parmaklarýyla hissetmeyi o kadar geliþtirmiþ ki, beyninde gören bir insanýn beyninde oluþan tepkiler ayný yerlerde oluþuyormuþ. Yani bu ressam parmak uçlarýyla görüyormuþ.

Buradan hareketle gerçek dünyanýn beyinde oluþan algýsýnýn analiz edilmesine baþlandý. Önce yine sizin dönemizdeki Matrix adlý bir film beþlemesinden hareket edilerek, omurilik üzerinden beyne sinyaller gönderilmesi yönünde çalýþýldý. On yýlý aþkýn bir süre bunun için çalýþan çeþitli ekipler baþarýsýz oldular. Sonunda beyinde sayýsal uyarýlarý gerçek hayat izlenimlerine dönüþtürmeyi baþaranlar, parmak uçlarý üzerinden bu akýþý saðlayan bir grup oldu.

Günümüzde sizin dönem yüksüklerine benzer parmak ucu kýlýflarý çok yaygýn olarak kullanýlýyor. Bu kýlýflar bir önceki yazýmda belirttiðim Bilginin Kara Kutusu gibi cihazlara baðlanabiliyorlar. Ya da dünyanýn karasal bölümlerinin neredeyse tamamýnda ek bir yardým olmadan alýnabilen küresel aðýn sinyallerini kullanarak ana sistemlere baðlanan aptal terminaller gibi davranabiliyorlar.

Biraz daha açýk söylemem gerekirse, sizin dönemdeki monitör-klavye ikilisi artýk yok. Bunun yerine bu yüksük benzeri cihazlar gelen görüntü sinyallerini beyinde gerçek hayatta görülüyor gibi oluþturabiliyorlar. Beyinden giden sinyalleri de bu sistemlere aktarabiliyorlar. Yazý, resim, görüntü, film gibi unsurlar sizin zamanýnýzdan beri kullanýlanlar. Bu aktarým yolunun getirdiði imkanlarla size anlatmamýn kolay olmadýðý –çoðu durumda yapýlmasý yasal da olmayan- pek çok iþ yapýlabiliyor.
Kullaným kýsýtlamalarý, onlarca yýl süren bazý acýlý süreçler sonucunda oluþtu. Zamanla belki geçiþ döneminde olanlarý anlatmaya da fýrsatým olabilir. Þimdilik size çok ilginç gelebilecek ve anlayabileceðiniz bir örnekle yetineyim.

Profesyonel hizmetlerde en önemli sorunlardan birisi, bazý þeylerin ilk kez yapýlma gerekliliðidir. Mesela iniþ takýmlarý açýlmayan bir uçaðý ilk kez indirecek bir pilotu düþünün. Ya da yapay yerçekimi oluþturma sistemleri bozulmuþ bir uzay gemisi pilotunu... Bu tür kritik durumlarý ilk kez yaþayan insanlar büyük bir gerilim altýnda olurlar. Daha önce ayný olay baþkalarý tarafýndan defalarca yaþanmýþ olsa ve neler yapýlmasý gerektiði teorik olarak belirli olsa bile, o an inisiyatifi kullanmasý gereken kiþi için büyük zorluk vardýr.

Yüksükler yoluyla yapýlmasý kýsýtlý bir þekilde yasal olan iþlerden biri: Yaþanmýþ hatýra oluþturmak. Kontrolsüz bir þekilde yaygýnlaþtýðý ilk dönemlerde büyük problemler çýkaran bu uygulama, þimdilerde özel kamusal amaçlar hariç tamamen yasaklanmýþ durumda. Günümüzde kritik iþler yapan görevliler, karþýlarýna çýkabilecek durumlarý yaþamýþ kiþilerin anýlarý kendilerine aktarýlmýþ olarak iþbaþý yapýyorlar. Baþarýyla atlatýlmasý çok güç bir kriz durumu yaþandýðýnda, o kriz durumunu yaþayan kiþinin anýsý bir aný bankasýna aktarýlýyor. Ayný durumla karþýlaþma ihtimali olan görevlilere bu aný aktarýlýyor. Yapýlan, anýyý görmeleri, izlemeleri, algýlamalarý gibi bir þey deðil. Kendi anýlarý olarak aktarýlýyor beyinlerine. Bunu bir klavye-monitör ikilisi ile yapabilmenin mümkün olduðunu sanmýyorum.

Bu konuda son bir þeyi anlatmadan geçemeyeceðim. Bilginin Kara Kutularýna ya da küresel að sinyallerine baðlanmak için kullanýlan bu araçlardan en büyük parayý kim kazanýyor dersiniz?
Fantastik çeþitler üreten tasarýmcýlar/modacýlar. Takdir edersiniz ki milyonlarca insanýn taktýðý bir yüksüðün herkeste aynýsýnýn olmasý çok can sýkýcý olur ve göz zevkini incitirdi. Dahi tasarýmcýlar sayesinde hiç de tek tip bir araç deðil bu yüksük.

Binlerce çeþit eldivenden minik parmak kýrbaçlarýna kadar akla hayale gelmedik çeþitleri her gün görmek mümkün. Bir insan tek bir yüksük kullanarak belki on yýl tüm ihtiyaçlarýný karþýlayabilecekken yýldaki gün sayýsýndan fazla yüksüðe sahip insanlar var.

Bazý þeyler býrakýn elli yýlda, milyonlarca yýlda bile deðiþmiyor.

(2053'te yaþayan Kamil Asma'nýn dilinden, Yazar: Mustafa Acungil)