Benim zamanýmý býrakýp sizin zamana doðru yaklaþarak anlatsam, sanýrým daha kolay anlaþýlacak.

Sizi takip eden yaklaþýk 50 yýlýn en önemli dönüþümlerinden biri, Amerika’nýn para politikasýnýn patlak vermesiyle baþladý. Önce komünizm gibi bir ekonomi faciasý karþýsýnda sonra da bir dönem tek kutuplu dünyada uzunca bir süre ekonomik olarak büyük bir rakibi olmadan yaþayan Amerika, parayý karþýlýksýz basma konusunda giderek açýldý. Ýtibarý ve elle tutulamayan pek çok deðer üreten bir ekonomisi olmasý sayesinde, hesapsýz bir þekilde para basýp tüm dünyayý dolarize ediyordu.

Bu model o kadar uzun süre o kadar baþarýlý bir þekilde çalýþtý ki, Amerikan seçilmiþleri sonsuza kadar sürecek bir rüyada yaþýyor gibi hareket etmeye baþladýlar. Oysa dünyanýn kalan kýsmý boþ durmuyordu. Geliþmekte olan ülkeler diye bir yafta altýnda yer alan kimi ülkeler dünya ekonomisinden giderek daha fazla pay almaya baþladý. Bunlarýn baþýnda da Çin geliyordu.

Amerika, dýþ ticaret açýðýnýn yanýsýra, kendi iç ekonomisinde de kýsa vadeli finansal hedefleri fazlaca ödüllendirmesi ve tüketimi aþýrý körüklemesi yüzünden, boyutlarýný kolay kolay tahmin edemediði bir krize doðru sürüklendi.

Önce büyük bir enerji þirketi ve büyük bir biliþim þirketi peþpeþe rekor ölçeklerde yolsuzluklarla yokluða sürüklendi. Beraberlerinde onbinlerce çalýþanlarýnýn tüm hayatlarý boyunca elde ettikleri birikimleri de sürüklediler. Birkaç yýl sonra, hiçbir þekilde ödeme yeteneði olmayan insanlara geri dönmeyeceði kesin uzun vadeli borçlarýn verilir olduðu emlak piyasasý çatýrdamaya baþladý. Evler ipotekliydi, ama fiyatlar o kadar yükselmiþti ki ve sorunlar öyle hýzlý baþ gösterdi ki, el konulan evlerin satýlmasýyla verilen kredilerin yarýsý bile karþýlanamýyordu. Ayný dönemlerde, Amerika Irak’ta iþgalci güç konumuna gelmiþti ve petrol fiyatlarý 100 dolarý zorlamaya baþladý.

Yönetimde olan þahinler, emlak piyasasýndaki krizi uzun süre örtbas etmeye çalýþtýlar. Bir anda büyük bir deprem yaþanmasýna izin vermemeye çalýþýyorlardý. Bu baskýlarý, krizin patlamasýný engellemeye yetmiyor, sadece patlama þeklini deðiþtiriyordu. Onlarca çeyrektir zarar etmeyen kurumlar büyük zararlar açýklamaya baþladý. Dolar baþta henüz hala birlik seviyesini artýrma yönünde ilerlemekte olan Avrupa Birliðinin parasý olmak üzere pekçok dünya parasý karþýsýnda hýzla deðer kaybediyordu. Yine de henüz dolar dünyada pek çok ülkenin elinde önemli miktarlarda vardý. Sadece Amerika deðil, tüm dünya zarara ortak oluyordu.

Sonra þahinler seçim kaybettiler. Kýsa bir süreliðine iþler yoluna girecek sanýldý. Oysa Irak’ta gelinen nokta, geri dönüþü kolay olabilecek bir nokta deðildi. Þahinlerin tarzýna aykýrý yapýlan hareketler, yeterince iyi planlanmadýðý için, ters tepti. Irak’ta Amerika petrol pompalayamaz hale geldi. Petrol fiyatlarý tamamen kontrolden çýktý. Petrol dolar karþýsýnda sürekli yükseliyordu. Altýn da öyle. Ve hemen hemen tüm dünya paralarý.

Amerika’nýn dünyada geliþmedeki payý giderek azalýyordu. Irak petrolleri ile ilgili hesaplar da ters tepmiþti. Petrol þirketlerinin karlýlýklarý artmýþtý ama Rusya, Ýran, Suudi Arabistan, hatta birtakým Güney Amerika ülkeleri, bazý Afrika ülkeleri, Amerika’nýn istemeyeceði kadar maddi güç saðlamýþtý. Özellikle Rusya Amerika’ya yer yer açýktan meydan okuyordu.

Siyasal geliþmelerin içine fazlaca batan Amerika, ekonominin izlediði yolun ve paranýn deðer kaybýnýn etkilerini bir müddet fark edemedi. Oluþan boþlukta þahinlerin yasal sýnýrlarý zorlayan birtakým yorumlar ve ayak oyunlarýyla iktidara seçim yolunu takip etmeden tekrar gelmeleri herþeyi alt üst etti.
Kendi hak ve çýkarlarýný koruma konusunda demokrasinin çeþitli unsurlarýný askýya almak ya da görmezden gelmek uygulamalarý tarihinde bolca görülen Amerika Birleþik Devletleri artýk yaralý bir kaplan gibi davranýyordu.

Ülke içinde sýnýrlarý iyce zorlayacak ölçüde güç kullanan ve istediklerini elde eden þahinler, dünya arenasýndaki baþarýsýzlýklarýný yok sayýp kendilerini dev aynasýnda görmeye baþladýlar. Kötüye gidiþe dur demek için, yazýlý olmayan ve ilan edilmemiþ bir seri önlemi yürürlüðe koydular.

Yeni Amerika, Müslüman inanca karþý olan düþmanca bakýþýný Hristiyan ya da Yahudi olmayan tüm kültürlere yaymaya baþladý. Amerika’nýn en büyük otomobil üreticisi konumuna gelmiþ olan Japonlara, Amerika’nýn toplam dýþ açýðýnýn neredeyse tamamýný veriyor olduðu Çinlilere, Amerikan yazýlým endüstrisinin yazdýðý kodlarýn yarýdan fazlasýný üretir hale gelmiþ olan Hintlilere karþý düþmanlýklar sokak olaylarýna kadar varmaya baþladý.

Onlarca yýldýr köklü ve saðlýklý uluslararasý yapýlar kurmuþ olan çok uluslu pekçok Amerikan firmasý da durumdan rahatsýz olmaya baþlamýþtý. Özellikle yazýlým / biliþim / internet kökenli iþ yapan firmalar arayýþ içindeydiler. Bu sektörler ve bunlarýn yanýsýra genetik gibi beyin gücünü en önemli kaynak olarak kullanan kimi sektörler, dolarýn deðer kaybý ve yabancýlara olan kötü yaklaþým yüzünden, dünyanýn en iyi beyinlerini kullanma lükslerini kaybetmiþlerdi.

Amerika’da araþtýrma geliþtirme, icat, yeni giriþimler gibi alanlardaki istatistikler derin bir uçurum resmi çizmeye baþladýlar.