Þiir, tarihten daha felsefidir ve daha yüksekte durur. -Aristoteles |
|
||||||||||
|
Küresel ýsýnmaya insan edimlerinin katkýsý þöyle; Enerji kullanýmý %49, Endüstrileþme %24, Ormansýzlaþma %14, Tarým %13. Özellikle yaðmur ormanlarý pervasýzca kesiliyor ve esasta atmosferi karbondioksitten temizleme aracý da olan aðaçlar yok olup gidiyor. Enerji santrallerinden, araçlardan çýkan gazlar hava kirliliðine ve ýsýnmaya sebep oluyor. Tarým topraklarýnýn düzensiz kullanýmý ve ekinde kullanýlan birçok gübre küresel ýsýnmada tetikleyicilerdir. Endüstrileþme her ne kadar küresel ýsýnmaya sebebiyet vermede ikinci sýrada bulunsa da, her geçen gün artýþýný sürdürüyor. Fabrikalardan çýkan ve her zerreciðinde iþçilerin emekçilerin alýnteri olan ve kapitalistlere kar olan gazlar bir süre sonra da bizim ölme sebebimiz oluyor. Gün geçmiyor ki, sel baskýnlarý, aþýrý sýcaklardan ölümler, selle tahrip olan topraklardan ve topraðýn verimsizleþmesinden dolayý kýtlýk, çeþitli cilt, akciðer ve anatomik hastalýklarýn fazlalaþmasý haberleriyle karþýlaþmayalým. Yaþadýðýmýz topraklar olan Türkiye’de mevsimlerin giderek iç içe geçtiðini, kimi zaman aþýrý sýcaklarla boðuþurken kimi zamanda sel felaketleri ve soðuklarla boðuþuyoruz. Küresel ýsýnma 2050’ye kadar bitki ve hayvan türlerinin dörtte birini ya da bir milyondan fazlasýný yok edecek. Okyanuslardaki su döngüsü bozulacaðý için dünyanýn kuzeyini buzul çað beklerken güneyini kahredici sýcaklar bekliyor. Dünyadaki kullanýlabilir su miktarý giderek azaldýðý için “hijyen” açýk bir sorun halini alýyor ve gelecekte su yoluyla bulaþan hastalýklarda patlama bekleniyor. Diðer yandan giderek daha sýk ve þiddetli yaþanan fýrtýna ve sel felaketlerinin kolera tehlikesine yol açtýðý görülüyor. Küresel ýsýnmaya sebep olanlarý kimler olduðu tabii ki çok net biçimde biliniyor. Dünya nüfusunun yüzde dördünü barýndýran ABD, kirleticilik bakýmýndan bunun yüzde yirmisine sebep oluyor. Asýl kirleticiler geliþmiþ ülkeler ve Çin, Rusya ve Avustralya gibi ülkelerdir. Aslýnda adý çokça telaffuz edilen Kyoto sözleþmesi, “son derece alçak gönüllü” hedefler ortaya koyuyor. 2012’ye kadar atmosfere karbondioksit salýnýmýnda 1990 yýlýndakinin %5’i veya biraz fazlasý kadar indirime gitme yükümlülüðüne öngörüyor. Bu ise sorunun giderilmesi deðil, “hafifletilmesi” anlamýný taþýyor. Diðer yandan bütün ülkeler Kyoto Sözleþmesi’nin gereklerini yapsa bile dünya 100 yýl daha küresel ýsýnmaya ve onun getirdiði felaketlere teslim yaþamaya devam edecek. Bilim adamlarý “geç” kalýnmýþ olsa bile, yenilebilir enerji kaynaklarýna yönelmenin, orman arazilerinin düzenli kullanýmý ve yeni ormanlýk alanlarýnýn yapýlmasýnýn, arabalardan ve fabrikalardan çýkan zehirli gazlarýn (ki aslýnda olayýn en ekonomik ve kar çatýþmalarý buralarda yaþanýyor) azaltýlmasýnýn ve daha temiz bir dünyanýn inþa edilmesinin, sorunlarýn çözülmesinde yardýmcý olacaðýný ve daha güvenli ve güzel bir geleceðin yaþanmasýnda þart olduðunu belirtiyor. Peki, bu temennilere kapitalist emperyalist sistem ne kadar yapýcý yaklaþabilecek? Çözümlerin birçoðu sermayenin çýkarlarý açýsýndan “zararlý” þeyler. Zaten giderek düþmekte olan kar oranlarýnýn üstüne bir de bu tüm þeyleri “ýslah” etmenin çok büyük ekonomik külfetlerinin olduðunu söylüyorlar, ama nedense bu külfetleri yoksul insanlarýn her geçen gün açlýk, felaket, hastalýk ve geleceksizlikle ödediðini görmek istemiyorlar. Sermayenin çýkarýna olan þey insanlýðýn zararýna iþliyor. Mümkün olduðunca bunun külfetini emekçi halka ödetmek konusunda hem fikirler; öyle ki yakýnda “küresel ýsýnma vergisi”yle tanýþýrsak þaþýrmamamýz gerek. Kapitalizm küresel ýsýnmanýn bedellerini ödemek istemeyecek ve birisinin ödemesi artýk zorunluluk halini alýnca da bunu direkt iþçilere ve emekçilere ödetmekte çekinmeyecektir. Bu yüzden küresel ýsýnma sorunu bir çevre sorunundan çok, kapitalizmi yok etme sorunudur.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Mikail Boz, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |