Boþ bir kaðýtla neler yapýlabilir? Bu soruya çoðu insan “uçak yapar uçururum” cevabýný verir. Bense kaðýdý alýr, kalem aranmaya baþlarým üzerine kelimeler oturtmak için. O kaðýdý rezil de vezir de edebilirim böylece, üstelik uzaktan bakan bir insanýn anlayamayacaðý incelikte. Evet o kaðýdý elime aldýðýmda He-man She-La kadar kendimden emin diyebilirim ki: Kelimelerin gücü adýna, güç bende artýk!!!

Hiç güzel resim çizemedim. Dahasý hiç resim çizemedim. Ýlkokuldaki resim öðretmenimin ,kulaklarý kilise çaný misali çýnlasýn, verdiði bütün resim ödevlerini hazýrlýk kitaplarýndaki Ýngilizce metinleri Türkçe’ye çevirmek karþýlýðýnda kuzenime yaptýrdým. Piþman deðilim. Gene olsa gene yaparým, zira baþka seçeneðim yoktu. Yeteneksizdim ve o dersi almak zorundaydým- el mahkum. Daha önceki yazýlarýmdan birinde yetenek mevzu hakkýndaki düþüncelerimi uzun uzun anlatmýþtým. Belki hatýrlayanýnýz vardýr. Ayný mantýkla benden kýrpýlan resim yeteneðimin kelimelere dönüþtüðünü düþünüyorum. Sonuçta tasvir bir ihtiyaç… Önce kendini, sonra düþüncelerini, daha sonra duygularýný, çevreni, annen, babaný hatta bakkal Ýbrahim Amca’yý birilerine tasvir etmek zorunda kalýyorsun gün içerisinde. Miles Davis Efendi hislerini nota yapýyor, saksafon deliðinden çýkarýyor. Picasso Hazretleri iki küp çiziyor, kendini ifade etmekle kalmýyor bir de beraberinde bir akým getiriyor. Elin oðlu derdini anlatacak aracý bir þekilde buluyor yani. Sanýyorum ben de bunu en direk þekilde yapýyorum. Anlatýmda harfleri kullanarak…

Þöyle bir durum var ki, ifade dili müzik , resim, heykel, sinema olmasa da oluyor ama kelimesiz olmuyor. Aðzýmýzdan çýkan her ses kümesinin hayatýmýzý þekillendirdiðini fark etmediniz mi hiç? Ayný olayý sayýsýz farklý þekilde anlatabilseniz bile o anlatým yollarýndan bir tanesi aslýnda gerçek sizi taþýyor, gerçek düþüncenizi birebir anlatýyor. Ve sýnýrlý miktarda anlatým þekli yýlaný deliðinden çýkarabiliyor maalesef . Sözcüklerimiz parmak izlerimiz gibi, bir þekilde bizi ele veriyor.

Gitar çalmayý bilmesen de oluyor, fýrçayý kullanamamak (bakýnýz bende) hiçbir eksiklik yaratmýyor ama kelimeler olmadý mý olmuyor. Bir arkadaþým geçen gün hayatýný elli kelimeyle döndüren insanlara kýzýyordu. Sonuna kadar hak verdim. Kullanýlan sözcüklerin hepsi canlý, her bir kelimenin ruhu var aslýnda. Eþanlamlý sözcükler bile eþ anlamlý deðil ki… Ayný kavramý anlatmaya bir sözcük yetseydi bir diðerine ne gerek olacaktý? Yetmemiþ demek ki, kavramýn nüans yemiþi için bir baþka sözcük türetilmiþ. Týpký ayný genetik bilgiyi taþýdýðý halde farklý bireyler olan tek yumurta ikizleri ve onlara verilen isimler gibi…

Birazcýk aklý çalýþan bir insan rakamlarla oynamaktan önce sözcüklerle oynayabilmeyi kapar. Böylece hayattaki bütün kapýlarý kendisine açar. Aðzýna taktýðý sözcüklerle kendini sevdirir, ayný sözcüklerle yükselir. Yerine göre konuþmayý bilir. Bütün iþlerini yaptýrabilir. Ýnsanlar üzerinde istediði etkiyi yaratabilir.

Kelimelerle oynama konusunda en baþarýlý örneklerden biri medyadýr aslýnda. Çok da önemli olmayan bir konuyu öyle bir anlatýrlar ki bazen haber kanallarýnda, oturup aðlamak, dünyaya kahretmek istersiniz. Çok küçük bir olayýn büyütülebildiði gibi çok önemli olaylar da deðersizmiþ gibi gösterilebilir. Görmezden gelirsiniz. Diðer yanda birçok insan acý çekmektedir. Medya araçlarýnýn ikizi sayabileceðimiz reklâmlar asýl bu konunun erbabýdýr. Birlikte televizyon izlediðim bir arkadaþým ekranda görünen boru reklâmýndan sonra “Çok güzel yapmýþlar Duygu. Caným kalkýp boru almak istedi” demiþti. Yanlýþ anlaþýlmasýn arkadaþým inþaat mühendisliðinde falan deðildi, o bir tarih öðrencisiydi.
Kendi okulumuzun psikoloji bölümünde geçen sene bir çalýþma yapýlmýþtý. Projede görevli öðrenciler bir hikaye yazmýþ, hikayedeki sýfatlarý deðiþtirerek yerine tam tersini koymuþlardý. Böylece iki hikayede anlatýlmak istenen düþünceler birbirlerinin tam tersi oluyordu. Mesela:

“O gün hava çok güzeldi. X en sevdiði arkadaþýný görmek istiyordu. Onun yanýna neþe içerisinde gitti.”
“O gün hava çok kötüydü. X aslýnda pek de hoþlanmadýðý arkadaþý Y’yi görmek zorundaydý. Ýstemeye istemeye gitti.”

Böylece okuyucuyu olumlu ya da olumsuz bir moda sokuyor ve gözlemlerini yapýyorlardý. Ve insanlarýnýn ruh hallerini deðiþtirebilmek için baþka bir insanýn yazdýðý bir sayfalýk hikaye yeterli olabiliyordu.

Kelimelerle oynayabilmek özünde pratik gerektiren bir durumdur. Orta kapasitede bir insanýn kýsa bir eðitimle her türlü söz oyunu yapabileceðine inanýyorum. Týpký bir baþka dil öðrenir gibi, kendi anadilini de çalýþman gerekir. Ayný ifadeyi farklý þekillerde sözlü ve yazýlý birkaç farklý tonda karþýsýndaki kiþiye aktarabilen insanlarýn ellerinde atom bombasýndan hallice bir silah var bence. Yerine göre çok tehlikeli olabilir.