Modern eğitim sisteminde öğrenciler YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı), LGS (Liselere Geçiş Sınavı), DGS (Dikey Geçiş Sınavı) gibi merkezi sınavlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu süreçte öğrenciler ve aileleri çeşitli stratejiler geliştirmekte, danışmanlık hizmetleri almakta, veri analizi yöntemleri kullanmakta ve tercih süreçlerini optimize etmeye çalışmaktadır. Ancak İslami perspektiften bakıldığında, tüm bu süreçlerin ve sonuçlarının Allah'ın kaderi çerçevesinde gerçekleştiği hakikati göz ardı edilmemelidir. Kur'an-ı Kerim'de "Ve Allah sizi ve yaptığınızı yaratmıştır" (Saffat Suresi 96) ayeti, insanın tüm eylemlerinin Allah'ın yaratması kapsamında olduğunu açıkça belirtmektedir. Bu ayet, eğitim sürecinde öğrencilerin başvurduğu tüm yöntem ve stratejilerin de Allah'ın yaratması olduğunu göstermektedir.
Öğrenciler sınav hazırlık sürecinde:
- Hangi danışmanı seçeceklerini
- Hangi analiz yöntemlerini kullanacaklarını
- Python veya R gibi programlama dillerini tercih edip etmeyeceklerini
- Hangi stratejileri uygulayacaklarını
kendilerinin belirlediğini zannederler. Ancak gerçekte bu tercihler de Allah'ın yaratması ve dilemesi dahilindedir. İnsan Suresi'nin 30-31. ayetleri bu konuda temel bir ilkeyi ortaya koymaktadır: "Ve Allah'ın dilemesi dışında siz dileyemezsiniz. Şüphesiz Allah her şeyi bilendir, hikmet sahibidir. Dilediği kimseyi rahmetine sokar ve zalimler için acıklı bir azap hazırlamıştır." Bu ayetler, insanın iradesinin Allah'ın iradesi çerçevesinde gerçekleştiğini göstermektedir. Eğitim sürecinde:
Tercih Sürecinin Teolojik Boyutu
Öğrencilerin üniversite veya lise tercihleri yaparken kullandıkları kriterler, veri analizi yöntemleri ve danışmanlık hizmetleri, görünürde kendi seçimleri gibi algılansa da, aslında Allah'ın dilemesi doğrultusunda gerçekleşmektedir.
Başarı ve Başarısızlığın Hakiki Kaynağı
Modern eğitim sisteminde başarı genellikle doğru stratejiler, iyi hazırlık ve etkili tercih süreçleri ile ilişkilendirilmektedir. Ancak İslami perspektiften bakıldığında, başarı ve başarısızlığın hakiki kaynağı Allah'ın takdiridir.
İnsan Gücünün Sınırları
Araf Suresi'nin 188. ayeti, insanın kendi gücüyle yapabileceği şeylerin sınırlarını çizmektedir: "De: Allah'ın dilediği dışında kendime bir fayda ve zarara sahip değilim. Eğer gaybı bilseydim çok hayır isterdim. Ve bana kötülük dokunmazdı. Ben inanan bir kavim için sadece bir uyarıcı ve bir müjdeleyiciyim."
Bu ayet, eğitim sürecinde de geçerli olan şu hakikatleri ortaya koymaktadır:
Fayda ve Zararın Gerçek Kaynağı
Öğrenciler hangi analiz yöntemini kullanırlarsa kullansınlar, hangi danışmanla çalışırlarsa çalışsınlar, bunların fayda veya zarar vermesi yalnızca Allah'ın dilemesi ile mümkündür.
Gayb Bilgisinin Yokluğu
İnsan geleceği bilemez. Hangi tercihin daha doğru olacağı, hangi stratejinin başarı getireceği konusunda kesin bilgi sahibi olamaz. Bu durum, tüm hazırlıkların Allah'a tevekkül ile birlikte yürütülmesi gerektiğini göstermektedir.
Seçim ve Yaratma İlişkisi
Kasas Suresi'nin 68. ayeti, seçim konusunda temel bir ilkeyi ortaya koymaktadır: "Ve Rabbin ne dilerse yaratır ve seçer. Seçim onların değildir. Allah ortak koştukları şeylerden münezzehtir ve yücedir."
Bu ayet, eğitim sürecinde öğrencilerin yaptığı tercihlerin de Allah'ın seçimi çerçevesinde gerçekleştiğini göstermektedir.
Danışmanlık Hizmetlerinin Teolojik Değerlendirmesi
Öğrenciler ve aileler danışmanlık hizmetlerini kendi seçimleri olarak algılasalar da, bu seçim de Allah'ın takdiri dahilindedir. Danışmanın verdiği tavsiyelerin etkili olması, doğru yönlendirmelerde bulunması da Allah'ın dilemesi ile gerçekleşmektedir.
Veri Analizi Yöntemlerinin Perspektifi
Python, R gibi programlama dillerini kullanarak yapılan veri analizleri, istatistiksel hesaplamalar ve tahminler, görünürde bilimsel ve objektif yaklaşımlar gibi algılansa da, bu analizlerin sonuçlarının doğru çıkması ve fayda sağlaması Allah'ın takdiri ile mümkündür.
Sebep-Sonuç İlişkisi ve Tevekkül
İslam, sebeplere sarılmayı emrederken, sonuçların Allah'tan olduğunu hatırlatmaktadır. Eğitim sürecinde:
Sebeplere Sarılma Sorumluluğu
Öğrenciler gerekli hazırlıkları yapmakla, doğru stratejiler geliştirmekle, uygun danışmanlık hizmetlerini araştırmakla sorumludur. Bu sebeplere sarılma, İslami yaşamın gereğidir.
Sonuçlara Tevekkül
Ancak tüm bu sebeplerin sonuç vermesi, Allah'ın dilemesi ile mümkündür. Bu anlayış, öğrencilerin ve ailelerinin stres ve kaygılarını azaltırken, daha sağlıklı bir hazırlık süreci geçirmelerini sağlar.
Pratik Uygulamalar
Bu teolojik perspektifin eğitim sürecindeki pratik yansımaları şu şekilde sıralanabilir:
Hazırlık Sürecinde Denge
Öğrenciler maksimum çaba gösterirken, sonuçların Allah'tan olduğunu unutmamalıdır. Bu denge, hem sorumluluğu yerine getirmeyi hem de psikolojik baskıyı azaltmayı sağlar.
Danışmanlık Hizmetlerinde Dua
Danışman seçimi ve stratejik kararlar alırken namaz kılınması ve dua edilmesi Allah'ın hidayetini talep etmek anlamına gelir.
Veri Analizi Sürecinde Tevazu
Teknolojik araçlar ve analiz yöntemleri kullanılırken, bunların sadece birer sebep olduğu, asıl takdirin Allah'tan geldiği unutulmamalıdır.
YKS, LGS, DGS gibi sınavlar ve bu sınavlara hazırlık sürecinde kullanılan tüm yöntem ve stratejiler, İslami perspektiften değerlendirildiğinde, Allah'ın kaderi çerçevesinde gerçekleşen hadiselerdir. Öğrenciler ve aileler, sebeplere sarılma sorumluluğunu yerine getirirken, sonuçların Allah'tan olduğunu unutmamalıdır. Bu anlayış, eğitim sürecini daha anlamlı, stressiz ve maneviyatla dolu hale getirmektedir. Çünkü insan, kendi gücünün sınırlarını bildiğinde ve Allah'a tevekkül ettiğinde, hem dünyevi başarıya hem de uhrevî kazanıma ulaşabilir. Son söz olarak, şu söz bu konudaki dengeyi özetlemektedir: "Deveni bağla, sonra da Allah'a tevekkül et." Bu ilke, eğitim sürecinde de geçerlidir: Gerekli hazırlıkları yap, doğru stratejiler geliştir, uygun araçları kullan, ancak sonuçların Allah'tan olduğunu asla unutma. Bu bakış açısı, eğitim sistemindeki tüm paydaşları daha huzurlu, daha sorumlu ve daha mütevekil bir yaklaşım sergilemeye davet etmektedir.
