Grup temelli davranışlar sonuçta "gruba odaklı" grup yararı olan anlayış ve duygular olmakla; kişinin değil grubun itibarı tartmadan doğan utanma duygusudur.

Bu tutum "mal mülk sahipli, kişisi ahlaki" duygular yerine; "grup duygulu ahlakın" normları arasındadır. Mülkü olan kişi kibre kapılan bir hubris duygusu ile onur bulurken, maldan mülkten yoksun olanlar ezikliğin verdiği utanmayla bir ahlaki duygu içinde olurlar.

Bizler geri bağlanım yasaları üzerine o bağlanıma ilişki imajlardan oluşan duygularımızı da eşletmekle bir bindiriş yaparız. En temel geri bağlanım yasasından birisi gruba bağlılık yasasıdır.

Gruba bağlılık yasası üzerinde grubun itibarı olan "utanma duygusunu" da bu geri bağlanıcı yasayla eşletiriz. Böylece kendisini çağıran geri bağlanım yasasıyla; bir geri bağlanım yasası olmayan utancımız da geri çağrışım yapmış olur.

Ne zaman bir geri bağlanım çağrışması aklımıza düşerse, hemen beraberinde ona modüle edilen (bindirişi yapılan) duygularımız da beliriş yaparlar.

Aslında gruba bağlılık duygulu ve grup itibarı olan ahlaki utanç, köleci sistemde hubris bir ahlak ile ezilen iki parçalı bir ahlaka dönüşür.

Grubun itibarını gözetmeyen utanç; bindirimli geri bağlanım yasaları nedenle; köleci sistem içinde de bir gruba bağlanış duygusu olan kişinin milleti, kişinin vatandaşı, kişinin sağlama yaptığı toplumu; olmakla; yine kişinin grup itibarını, grup utancını gözeteceği kolektif geri çağrışıcılarıdırlar.

Köleci sistemdeki utanma, grup psikolojisine bağlı utanma ve suçluluk duygusu olmakla birlikte indirgenmiş mal mülk sahipli gurur ya da maldan mülkten yoksunluklar nedenle utanç özelleşmektedir. Herkesin utancı kendisine olmaktadır!

Grup temelli itibari (gruba bağlı olmaya yakışmayan) davranışlarda yaşanacak bir zaaf sizi; gruba bağlılığınızı çağrışan duygulardan ötürü çağrışıcılar sizi bu "zayıflığınızı giderici davranışlara" yönlendirir. Eş deyişle gruba bağlılık sizi "telafi edici" davranışa yönlendirir.

Grubun başarısını ya da grubun yararını gözetmeyen kişi sahipli bencil El mana anlayışları içinde, "öznel olarak grup utancı nedenle"; acıma, merhamet, sadaka lütfetme gibi ahlaki normlar ortaya çıkarıyordunuz.

Utanma ahlakının nesnel temeli de; yarın yeniden üretecek kölelerin emek gücü için kölelere veya kişilere boğaz tokluğu ya da bir gelir söylüyordunuz.

Köleci sistem yarın güvencesinde yoksun bıraktığı kişilerin grup duygulu utanç düzenlemeleri içinde bilişsel bir çoğaltmaya ya da azaltmaya gidebilirler.

"Servet düşmanı, millet düşmanı, ezan, bayrak düşmanı" diye gruba bağlılık duygularınızı bilişsel düzeyde azalttıkları gibi; Yine "vatan sevgisi, millet sevgisi ölürsem cennetliğim gibi şehitlik" söylemleriyle gruba bağlılık temelli utanma duygularınızı bilişsel olarak çoğaltırlar.

Aslında kendilerini muhafazakâr (grup aidiyetine bağlı) olarak tanımlayanlar kolektif suçluluk duygularını bastırmaktadırlar. Ha keza "ben Arap oğlu Arap’ım; Arap’ın yararına olacaksa" gibi söylemleri diyenler de grup yarına yaptıkları ziyanla "kolektif utançla suçluluk duygusunu" en fazla bastıranlardır.

Bilişsel düzeyde azalan gruba bağlılığın utancını mahkemelerde değil de; gruba karşı; "benim anlım açık! Müslümanım elhamdülillah!" demekle boyunu aşan söylemleriyle gruba karşı utanç duygusunu çoğaltmak isteyen şarlatanlardan bu gayretleri görmeniz çok olasıdır.

"Devletin malı deniz yemeyen domuz" demekle grup utancını işleyenler yine kendilerini "tüyü bitmedik yetimin, garip gureba nın hakkı" diye grup ahlakına çağırmaları ne hazindir.

Hatırlarsanız ittifak içine gelen totem grubun ittifaka karşı olan direnci; "gruba bağlılık olan totemi bir kolektif suçlulukla, totemi bir kolektif utancın sosyal dirençli bilinciydi.