NAZIM HÝKMETÝN CEZAEVÝ YAÞAMI

Nâzým Hikmet Ran (15 Ocak 1902 – 3 Haziran 1963, daha çok Nâzým Hikmet olarak bilinen Türk þair, oyun yazarý, romancý, aný yazarý. "Romantik komünist"ve "romantik devrimci"olarak tanýmlanýr. Siyasi inançlarý yüzünden defalarca tutuklanmýþ ve yetiþkin yaþamýnýn büyük bölümünü hapiste ya da sürgünde geçirmiþtir. Þiirleri elliden fazla dile çevrilmiþ ve eserleri birçok ödül almýþtýr.
Yasaklý olduðu yýllarda Orhan Selim, Ahmet Oðuz, Mümtaz Osman ve Ercüment Er adlarýný da kullanmýþtýr. Ýt Ürür Kervan Yürür kitabý Orhan Selim imzasýyla çýkmýþtýr. Türkiye'de serbest nazýmýn ilk uygulayýcýsý ve çaðdaþ Türk þiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararasý bir üne ulaþmýþtýr ve dünyada 20. yüzyýlýn en gözde þairleri arasýnda gösterilmektedir.
Þiirleri yasaklanan ve yaþamý boyunca yazdýklarý yüzünden 11 ayrý davadan yargýlanan Nâzým Hikmet, Ýstanbul, Ankara, Çankýrý ve Bursa ceza evlerinde 12 yýlý aþkýn süre yattý.1951 yýlýnda Türk vatandaþlýðýndan çýkarýldý; ölümünden 46 yýl sonra, 5 Ocak 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararý ile bu iþlem iptal olundu. Mezarý Moskova'da bulunmaktadýr.


1925 yýlýndan baþlamak üzere þiirleri ve yazýlarý yüzünden birçok kere yargýlandý. 1938 yýlýnda orduyu ayaklanmaya kýþkýrtmaya çalýþtýðý gerekçesiyle 28 yýl 4 ay hapis cezasýna çarptýrýldý. Ýstanbul, Ankara, Çankýrý ve Bursa ceza evlerinde 12 yýlý aþkýn kaldý. Bursa ceza evinde kaldýðý yýllarý anlatan Mavi Gözlü Dev adlý film 2007 yýlýnda vizyona girmiþtir. 1950 yýlýnda bir af yasasýyla salýverildi. Ancak sürekli izlendiði ve çürüðe ayrýldýðý halde 48 yaþýnda yeniden askerlik yapmaya çaðrýlmasý ve öldürüleceði yolundaki duyumlar üzerine yurt dýþýna kaçtý. 17 Haziran 1951 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafýndan Türk vatandaþlýðýndan çýkarýlmasýna karar verildi. Sovyetler Birliði'nde Moskova yakýnlarýndaki yazarlar köyünde ve daha sonra da, eþi Vera Tulyakova (Hikmet) ile Moskova'da yaþadý. Memleket dýþýnda geçirdiði yýllarda Bulgaristan, Macaristan, Fransa, Küba, Mýsýr gibi dünya memleketlerini dolaþtý, buralarda konferanslar düzenledi, savaþ ve emperyalizm karþýtý eylemlere katýldý, radyo programlarý yaptý. Budapeþte Radyosu ve Bizim Radyo bunlardan bazýlarýdýr. Bu konuþmalarýn bir kýsmý bugüne ulaþmýþtýr.
Davalarý
1925 Ankara Ýstiklal Mahkemesi Davasý
1927-1928 Ýstanbul Aðýr Ceza Mahkemesi Davasý
1928 Rize Aðýr Ceza Mahkemesi Davasý
1928 Ankara Aðýr Ceza Mahkemesi Davasý
1931 Ýstanbul Ýkinci Asliye Ceza Mahkemesi Davasý
1933 Ýstanbul Aðýr Ceza Mahkemesi Davasý
1933 Ýstanbul Üçüncü Asliye Ceza Mahkemesi Davasý
1933-1934 Bursa Aðýr Ceza Mahkemesi Davasý
1936-1937 Ýstanbul Aðýr Ceza Mahkemesi Davasý
1938 Harp Okulu Komutanlýðý Askeri Mahkemesi Davasý
1938 Donanma Komutanlýðý Askeri Mahkemesi Davasý
Ýstanbul, Ankara, Çankýrý ve Bursa ceza evlerinde 12 yýlý aþkýn kaldý. Bursa ceza evinde uzun bir süre kalan nazým hikmet burada iken yazmýþ olduðu mektuplar ile dýþarý ile baðlantýsýný sürekli canlý tutmuþtur Bursa cez aevi eski binasý Bursa nýn Osmangazi ilçesi sýnýrlarý içinde yer alýrdý . bu hapishanenin içerisi dýþarýdan bakýnca görülmeyecek þekilde yüksek duvarlar ile çevriliydi .
Bende bu ceza evine 1980 senesinde bir tutukluyu ziyaret maksadý ile gittim ceza evinin doðu tarafýndan bir kapýsý vardý ziyaretçilerden buradan içeri alýnýyorlardý 12 eylül yeni olmuþtu bizler ziyaret için gitmiþtim kapýnýn önünde uzun kuyruk oluþmuþtu her zamanki gibi uzun bir kuyruk ismimizin okunmasýný ve içeriye çaðrýlmayý beklerken on kadar asker ile birlikte bir yüzbaþý göründü yüzbaþý ceza evine doðru parelel bir þekilde sýralanmamýzý istedi , emir verdi ve tüm askerler ellerinde tüfekler olduðu halde üzerimize koþmaya bayladýlar silahlarýn dipçikleriyle bizi ceza evinin duvarýna doðru sürüklediler .hiçbir suçu olmayan ziyaretçilere keyfi bir þekilde asker müdahale etti. O gün orada bulunan tüm ziyaretçiler o yüzbaþýya bu yaptýðý hareketten dolayý küfür etmiþlerdir içlerinden eminim ben etmiþtim çünkü evet ceza evinin dýþýnda muamele böyleydi peki ya içerisi
Ýçeride müthiþ bir hiyerarþi vardý koðuþ aðlarý hüküm sürüyordu , koðuþlar kalabalýktý en az elli kiþi vardý bir koðuþta , can güvenliði hiç yoktu , insanlar öldürülüyordu , kumarlar oynanýyordu, haraçlar kesiliyordu . Çocuklar, kadýnlar erkekler yetiþkinler hepsi ayný yapýnýn içindeydi
Yýllar sonra Bursa da yayýnlanan yerel bir dergide bu ceza evinin içeriden çekilmiþ bir fotoðrafýný gördüm ve þok oldum evet bursa ceza evinin daha önce bir kilise olduðunu bu fotoðraftan anladým evet burasý bir kiliseydi ve kilise yani insanlarýn inançlarý için toplandýklarý bu güzel ve muhteþem bina boþaltýlmýþ ve ceza evi haline getirilmiþti. Osmanlýnýn insanlarýn inançlarýna karýþmadýðý gayri Müslümanlarýn ibadetine engel çýkarmadýðý ibadethanelerine hoþgörülü olduðu anlatýlýyordu ama ne yazýk ki bu ibadethane bursa kapalý ceza evi olmuþtu
Ýþte bu ceza evinde kalmýþtý nazým ve bu ceza evinde meydana gelen nazýmýn baþýndan geçen bir hikayeyi nakletmek istiyorum.
Nazým bursa ceza evinde yatmakta iken kendisine düzgün olarak para yatýrýlmaktadýr parasý gelmektedir bu sýralarda yanýnda bulunan bir kiþide nazýmýn paralarýndan yararlanmak için bende komünistim hocam dermiþ ve nazýmýn yanýnda yer alýrmýþ, bir gün iþler tersine dönmüþ nazýmýn parasý gelmemiþ fakat sahte komüniste para gelmiþti . 5 lira o zamanlar bu para iyi para imiþ parasý gelen adamda parasý yokken yanýnda olduðu nazýmdan ayrýlmýþ , nazýmda adama ne oldu paran gelin benden ayrýldýn demiþ adamda nazým ne yapacaktým tarzý þeyler söylemiþ nazýmda o zaman adama dönerek ben biliyordum zaten senin 5 paralýk komünist olduðu demiþ
Evet nazým Hiçbir zaman beþ paralýk komünist olmadý o ceza evinde kaldýðý zamanlarý hiç boþa geçirmedi hep çalýþtý yýlmadý özgün eserler verdi ceza evlerinde çok sevildi sayýldý . Daha sonra Prusya'ya gittiðinde ise hep vatan hasretini anlattý ve dünyanýn sayýlý muhalif yazarlarýndan biri oldu öldüðünde ise Anadolu'da bir köy mezarlýðýnda gömülmek istediðini belirtiyordu dileði olmadý hala evet vatandaþlýða alýndý ama mezarý hala Moskova'da .....